Three Documents Concerning the Ruthenian Lands of the Crown of the Kingdom of Poland from the Diocesan Archives in Zielona Góra
Joanna Karczewska
The University of Zielona Góra , Polandhttps://orcid.org/0000-0002-2422-1962
Robert R. Kufel ks.
Diocesan Archives in Zielona Góra , Polandhttps://orcid.org/0000-0002-1359-9230
Abstract
The article discusses three documents from the 15th–16th centuries in the Diocesan Archives in Zielona Góra concerning the Ruthenian lands of the Crown of the Kingdom of Poland. Until recently, they were stored in the parish archives at the Marian shrine in Rokitno. They were most certainly brought to the western lands of Poland in 1945 by settlers from the Borderlands of the Polish-Lithuanian Commonwealth. The documents are highly informative. On their basis, it is possible to reconstruct and supplement the news about the settlement of the Ruthenian lands, the local land ownership and the parish organization in the Przemyśl Diocese. They also bring genealogical information, mainly about the Herburt and Lanckoroński families, as well as mentions of officials in Ruthenia and Podolia.
Keywords:
Crown Ruthenia, Podolia, documents, Diocesan Archives in Zielona GóraReferences
Źródła
Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z Archiwum tzw. Bernardyńskiego we Lwowie, t. 5, wyd. O. Pietruski, X. Liske, Lwów 1875; t. 8, wyd. O. Pietruski, X. Liske, A. Prochaska, Lwów 1880; t. 13, wyd. O. Pietruski, X. Liske, A. Prochaska, Lwów 1888; t. 14, wyd. O. Pietruski, X. Liske, Lwów 1889.
Analecta ad historiam iuris canonici in dioecesi Premislensi, wyd. B. Ulanowski, „Archiwum Komisji Historycznej Polskiej Akademii Umiejętności”, 5 (1889).
Katalog dokumentów pergaminowych ze zbiorów Tomasza Niewodniczańskiego w Bitburgu, wyd. J. Tomaszewicz, M. Zdanek, red. W. Bukowski, Kraków 2004.
Paprocki Bartosz, Gniazdo cnoty, Kraków 1578.
Przywilej lokacyjny wsi Kraczkowej z 16 sierpnia 1369 roku, opr. K. Pomes, B. Stępień, Przemyśl 2001.
Starodawne prawa polskiego pomniki, t. 8, wyd. B. Ulanowski, Kraków 1886.
Zbiór dokumentów małopolskich, t. 4, wyd. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, Wrocław-Warszawa 1969; t. 5, wyd. S. Kuraś, I. Sułkowska-Kurasiowa, Wrocław 1970.
Opracowania
Anusik Zbigniew, Zapomniana panna Lanckorońska. Przyczynek do genealogii kilku rodów kresowych, „Przegląd Nauk Historycznych”, 16 (2017) nr 1, s. 301-324. (Crossref)
Białkowski Leon, Podole w XVI w. Rysy społeczne i gospodarcze, Warszawa 1920.
Dunin-Borkowski Jerzy S., Rocznik szlachty polskiej, t. 2, Lwów 1883.
Dybek Elżbieta, Lokacje na prawie niemieckim w ziemi przemyskiej w latach 1345-1434, Lublin 2004.
Janeczek Andrzej, Udział szlachty w kolonizacji Rusi Koronnej: migracje rodów i ich nowa własność (XIV-XV w.). Próba ujęcia syntetycznego, w: Rody na Śląsku, Rusi Czerwonej i w Małopolsce: średniowiecze i czasy nowożytne, red. W. Zawitkowska, A. Pobóg-Lenartowicz, Rzeszów 2010, s. 59-91.
Kaniewska Irena, Podfilipski Wiktoryn, w: Polski słownik biograficzny, t. 27, red. E. Rostworowski, Kraków 1982-1983, s. 84.
Karczewski Dariusz, Uwagi o początkach osadnictwa klucza łańcuckiego (druga połowa XIV wieku), w: Narodziny Rzeczypospolitej. Studia z dziejów średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych, t. 1, red. W. Bukowski, T. Jurek, Kraków 2012, s. 583-594.
Klebowicz Grzegorz, Organizacja parafialna diecezji przemyskiej obrządku łacińskiego w XIV-XVI wieku, Lublin 2013.
Klebowicz Grzegorz, Parafie i wspólnoty (archi)diecezji przemyskiej XIV-XXI w., Przemyśl 2020.
Korolko Mirosław, Seminarium Rzeczypospolitej Królestwa Polskiego. Humaniści w kancelarii królewskiej Zygmunta Augusta, Warszawa 1991.
Kucaba Beata, Zarys dziejów parafii w Kraczkowej, w: 630 lat Kraczkowej 1369-1999, red. G. Kisałowa, Kraczkowa 1999, s. 215-240.
Kufel Robert R., Słownik biograficzny księży pracujących w Kościele gorzowskim 1945-1956, t. 4, Zielona Góra 2019.
Kurtyka Janusz, Osadnictwo średniowieczne. Początki osady i miasta, w: Dzieje Rzeszowa, t. I, red. F. Kiryk, Rzeszów 1994, s. 97-166.
Kurtyka Janusz, Podole w czasach jagiellońskich, Kraków 2011, s. 257-293.
Kurtyka Janusz, Tęczyńscy. Studium z dziejów polskiej elity możnowładczej w średniowieczu, Kraków 1997.
Lepszy Karol, Golski Stanisław, w: Polski słownik biograficzny, t. 8, red. K. Lepszy, Wrocław-Kraków-Warszawa 1959-1960, s. 230-231.
Łaszczyńska Olga, Ród Herburtów w wiekach średnich, Poznań 1948.
Maleczyński Karol, Urzędnicy grodzcy i ziemscy lwowscy w latach 1352-1783, Lwów 1938.
Marzec Andrzej, Bieleccy z Biłki. Z dziejów drobnej szlachty w piętnastowiecznej ziemi lwowskiej, w: Fontes et historia, red. T. Jurek, I. Skierska, Poznań 2007, s. 145-159.
Niesiecki Kasper, Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, t. 4, Lipsk 1839.
Sanok. Dzieje miasta, red. F. Kiryk, Kraków 1995.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, t. 4, Warszawa 1883; t. 10, Warszawa 1889.
Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, red. A. Gąsiorowski, cz. 3, z. 2, opr. S. Chmielewski, K. Górska-Gołaska, J. Luciński, Poznań 1995.
Socha Paweł, Matka Boża Rokitniańska Pani Cierpliwie Słuchająca, Zielona Góra 2009.
Socha Paweł, Wierna obecność Maryi, Gorzów Wielkopolski 1991.
Sperka Jerzy, Otoczenie Władysława Opolczyka w latach 1370-1401, Katowice 2006.
Sperka Jerzy, Panowie z Zubrzy. Z dziejów szlachty ruskiej pochodzenia śląskiego w XV wieku, „Kniaža doba: istorija i kul’tura”, 8 (2014) s. 339-349.
Sperka Jerzy, Studia z dziejów migracji rycerstwa śląskiego do Królestwa Polskiego (zwłaszcza na Ruś Czerwoną w XIV-XV wieku), Kraków 2024, s. 181-199.
Sucheni-Grabowska Anna, Ocieski Jan, w: Polski słownik biograficzny, t. 23, red. E. Rostworowski, Kraków 1978, s. 507-513.
Szyszka Janusz, Formowanie i organizacja dóbr monarszych w ziemi lwowskiej od połowy XIV do początku XVI wieku, Kraków 2016.
Torczinskaja N.M., Torczinskij M.M., Słownik własnich geograficznich nazw chmielnickoj obłasti, Chmielnickij 2008.
Urzędnicy podolscy XIV-XVIII wieku. Spisy, opr. E. Janas, W. Kłaczewski, J. Kurtyka, A. Sochacka, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1998.
Urzędnicy województwa ruskiego XIV-XVIII wieku. Spisy, opr. K. Przyboś, Wrocław 1987.
Zawitkowska Wioletta, Lokacja wsi Powetna (Powietna, Pobitno) pod Rzeszowem w 1380 roku, w: Scientia nihil est quam veritatis imago. Studia ofiarowane Profesorowi Ryszardowi Szczygłowi w siedemdziesięciolecie urodzin, red. A. Sochacka, P. Jusiak, Lublin 2015, s. 131-139.
Zawitkowska Wioletta, Zamoyski Grzegorz, Przywileje miasta Rzeszowa XIV-XV wieku, Rzeszów 2014.
Zawitkowska Wioletta, Zawitkowska Kamila, Powstanie kościoła i parafii w Krasnem koło Rzeszowa w świetle dokumentu fundacyjnego Małgorzaty Rzeszowskiej i jej córek Katarzyny i Ofki z 4 marca 1412 roku, „Resovia Sacra”, 24 (2017) s. 557-570.
Żelewski Roman, Herburt Mikołaj z Dziedziłowa, w: Polski słownik biograficzny, t. 9, red. K. Lepszy, Wrocław-Warszawa-Kraków 1960-1961, s. 449-450.
Netografia
http://lac.lublin.pl/dokumenty/xvi-wiek/1548-1571/1556-24-stycznia-warszawa/ (dostęp: 16.11.2024).
http://www.jura-pilica.com/?wyszperane-w-archiwach,561 (dostęp: 26.11.2024).
https://cdiak.archives.gov.ua/spysok_fondiv/0037/ (dostęp: 20.05.2024).
https://dbs.ossolineum.pl/kzc/wyniki_pl.php?RL-000458 (dostęp: 14.11.2024).
https://www.rkc.in.ua/index.php?&m=k&f=akp&p=hmgoklmb&l=p&n=6 (dostęp: 21.05. 2024).
The University of Zielona Góra https://orcid.org/0000-0002-2422-1962
License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.






