Dojrzałość organizacji − źródła, uwarunkowania i konsekwencje

Adam Skrzypek

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polska
https://orcid.org/0000-0001-7644-0107


Abstrakt

Celem artykułu jest wskazanie istoty i znaczenia dojrzałości, przedstawienie jej uwarunkowań i konsekwencji w odniesieniu do funkcjonowania organizacji. Celowi temu podporządkowano układ niniejszego artykułu. Jako metodę badawczą wykorzystano krytyczną analizę dostępnej literatury przedmiotu oraz wnioskowanie. W artykule określono istotę dojrzałości oraz przedstawiono jej ujęcie definicyjne. Dojrzałość organizacji to osiągnięcie przez nią poziomu rozwoju, w którym stosuje ona w sposób uporządkowany narzędzia i techniki zarządzania zwiększające skuteczność i efektywność podejmowanych działań. Odniesiono się do dojrzałości organizacyjnej, wskazano na powiązania pomiędzy dojrzałością i kompetencjami. Wnioski wynikające z analizy i oceny problematyki dojrzałości organizacyjnej wskazują na konieczność prowadzenia badań w obszarze dojrzałości w ujęciu kompleksowym. Ponadto istnieje wiele dowodów potwierdzających silny związek dojrzałości z doskonaleniem i dojrzałością organizacji. Osiąganie coraz wyższych poziomów dojrzałości przekłada się na skuteczność, efektywność, produktywność i konkurencyjność organizacji funkcjonującej w zmiennym otoczeniu, a doskonalenie powinno być wpisane w strategię każdej organizacji.

Słowa kluczowe:

dojrzałość organizacji, dojrzałość, ciągłe doskonalenie

Anderson, E. S., Jessen, S. A. (2003). Project Maturity in Organization. International Journal of Project Management, 21(6), 457−461.

Bawany, S. (2017). The Future of Leadership in the Fourth Industrial Revolution. Leadership Excellence Essentials, 12, 18−19.

Beatty, J. (2004). Świat według Petera Druckera (tłum. D. Bakalarz). Warszawa: Studio Emka.

Borys, T. (2011). Doskonalenie i doskonałość. W: T. Borys, P. Rogala (red.), Doskonalenie sformalizowanych systemów zarządzania (s. 11−26). Warszawa: Difin.

Borys, T. (2013). Dojrzałość człowieka i organizacji. W: E. Skrzypek (red.), Dojrzałość organizacji – aspekty jakościowe (s. 11−22). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Bugdol, M. (2005). Praktyczne możliwości stosowania samoocen. Q Jakości, 2, 38−45.

Butler, M., Szwejczewski, M., Sweeney, M. (2018). A Model of Continuous Improvement Programme Management. Production Planning and Control, 29(5), 1−17.

Capability Maturity Model Integration for development (CMMI_DEV) (2010). Ver. 1.3. Technical Report. CMU/SIĘ-2010. TR-033 ESC-TR-2010-033. Software Engineering Institute Carnegie Mellon University, Pittsburgh, USA. Pobrane z: https://resources.sei.cmu.edu/asset_files/technicalreport/2010_005_001_15287.pdf (28.11.2022).

Cholewicka-Goździk, K. (2011). Samoocena. Problemy Jakości, 6, 4−6.

Cieśliński, B. W. (2011). Doskonalenie procesowej orientacji przedsiębiorstw: model platformy treningu procesowego. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego.

CMMI Product Development Team (2002). Carnegie Mellon University Capability Maturity Model Integration version 1.1. CMMI for Systems Engineering. Software Engineering, International Product and Process Development and Supplier Sourcing, CMU SEI – 2002-TR-011, Software Engineering Institute (SEI). Pittsburgh: Carnegie Mellon University.

Comeau-Kirschner, Ch., Wah, L. (1999). Holistic Management. Management Review, 88(11), 26−32.

Cooke-Davies, J. T. (2004). Project Management Maturity Models. W: P. Morris, J. K. Pinto (red.), The Wiley Guide to Managing Projects (s. 1234−1264). Hoboken: John Wiley & Sons.

Crawford, J. K. (2007). The Project Management Maturity Model. Information Systems Management, 23(4), 50−58.

Drucker, P. F. (2009). Zarządzanie w XXI wieku – wyzwania (tłum. A. i L. Śliwa). Warszawa: MT Biznes.

Dubey, R. (2013). An Assiduous Study on Linkage between Competitive Intelligence and Field Leadership for Organizational Development. International Journal of Information, Business and Management, 5(2), 194−209.

The EFQM Transition Guide (2010). How to upgrade to the EFQM Excellence Model 2010. EFQM, 2009.

Framework for 21st Century Learning [b.r.]. Pobrane z: https://www.apple.com/education/docs/Apple-P21Framework.pdf (20.01.2021).

Fraser, P., Moultrie, J., Gregory, M. (2002). The Use of Maturity Models, Grids as a Tool in Assessing Product Development Capability: A Review. Engineering Management Conference, 2002. IEMC ‘02. 2002 IEEE. Pobrane z: https://www.researchgate.net/publication/3970465_The_Use_of_Maturity_ModelsGrids_as_a_Tool_in_Assessing_Product_Development_Capability (10.08.2022).

Graczyk-Kucharska, M., Spychała, M., Goliński, M., Szafrański, M. (red.). (2020). Wyzwania nowoczesnego zarządzania zasobami ludzkimi. Radom: Instytut Naukowo-Wydawniczy „Spatium”.

Haffer, R. (2011). Samoocena i pomiar wyników działalności w systemach zarządzania przedsiębiorstw: w poszukiwaniu doskonałości biznesowej. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Hammer, M. (2007). The Process Audit. Harvard Business Review, 85(4), 111−123.

Heller, R. (1997). In Search of European Excellence. The 10 Key Strategies of Europe’s Top Companies. New York: Harper Collins Business.

Hillson, D. (2003). Assessing Organizational Project Management Capability. Journal of Facilities Management, 2(3), 298−311.

Jedynak, P. (2007). Ocena znormalizowanych systemów zarządzania jakością. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Juchniewicz, M. (2009). Dojrzałość projektowa organizacji. Warszawa : Wydawnictwo i Firma Poligraficzna Bizarre.

Kania, K. (2013). Doskonalenie zarządzania procesami biznesowymi w organizacji z wykorzystaniem modeli dojrzałości i technologii informacyjno-komunikacyjnych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego.

Kopaliński, W. (1989). Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Kozakiewicz, B. [b.r.]. 10 najważniejszych kompetencji 2025 roku. Pobrane z: https://blog.conlea.pl/10- najwazniejszych-kompetencji-2025-roku (24.05.2021).

Lichtarski, J., Nowosielski, S. (2017). O potrzebie porządkowania pojęć związanych z logistyką. W: J. Nowakowska-Grunt, A. Mesjasz-Lech, S. Kot (red.), Wyzwania i perspektywy zarządzania organizacją sieciową. Częstochowa: Wydawnictwo Wydziału Zarządzania Politechniki Częstochowskiej.

Łukasiński, W. (2012). Doskonalenie organizacji zarządzanej projakościowo z wykorzystaniem modeli samooceny. Kraków: Wydawnictwo Naukowe AKAPIT.

Łukasiński, W. (2016). Dojrzałość organizacji zarządzanej projakościowo. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.

Machaczka, J. (2001). Podstawy zarządzania. Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej.

Malara, Z. (2001). W poszukiwaniu dojrzałości organizacyjnej przedsiębiorstwa. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Ośrodka Postępu Organizacyjnego.

Malara, Z. (2006). Przedsiębiorstwo w globalnej gospodarce. Wyzwania współczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Maull, R., Tranfield, D. R., Maull, W. (2003). Factors Characterising the Maturity of BPR Programmes. International Journal of Operations & Production Management, 23(6), 596−624.

Moffitt, T. E. (1993). Adolescence – Limited and Life – Course – Persistent Antisocial – Behavior – A Developmental Taxonomy. Psychological Review, 100(4), 674−701.

Nowosielski, S. (2012). Dojrzałość procesowa a wyniki ekonomiczne organizacji. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 264, 354−369.

Paulk, M. C., Curtis, B., Chrissis, M. B, Weber, C. V. (1993). Capability Maturity Model, Version 1.1. IEEE Software, 10(4), 18−27.

Peters, T. J., Waterman, R. H. (2011). W poszukiwaniu doskonałości w biznesie. Doświadczenia najlepiej zarządzanych firm Ameryki (tłum. K. Sobiepanek-Szczęsna). Warszawa: MT Biznes.

Pocztowski, A. (2003). Zarządzanie zasobami ludzkimi. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.

Polski Komitet Normalizacyjny (2010). Norma PN-EN ISO 9004:2010. Zarządzanie ukierunkowane na trwały sukces organizacji. Podejście wykorzystujące zarządzanie jakością.

Porter, M. E. (2005). Czym jest strategia. Harvard Business Review Polska, lipiec−sierpień, 161−185.

Resemann, M., de Bruin, T. (2005). Towards a Business Process Management Maturity Model. W: F. Rajola, D. Avison, R. Winter, J. Becker, P. Ein-Dor, D. Bartmann i in. (red.), ECIS 2005 Proceedings of the Thirteenth European Conference on Information Systems (s. 1−12). Verlag and the London School of Economics, CD-ROM.

Rostowski, T. (2002). Kompetencje a jakość zarządzania zasobami ludzkimi. W: A. Sajkiewicz (red.), Jakość zasobów firmy. Kultura, kompetencje, konkurencyjność (s. 83−109). Warszawa: Poltext.

Simpson, J., Weiner, E. S. (1989), Oxford English Dictionary Online. Clarendon Press.

Skorupka, S., Auderska, H., Łempicka, Z. (1969). Mały słownik języka polskiego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Skrzypek, A. (2014). Dojrzałość organizacyjna i jej wpływ na doskonalenie zarządzania przedsiębiorstwem. Problemy Jakości, 46(11), 8−12.

Skrzypek, A. (2019a). Dojrzałość i doskonalenie organizacji. Toruń: TNOiK „Dom Organizatora”.

Skrzypek, A. (2019b). Doskonalenie jako szansa na sukces rynkowy organizacji. Problemy Jakości, 51(12), 3−10.

Skrzypek, A. (2020). Zarządzanie wiedzą w społeczeństwie sieciowym. Siedlce: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego w Siedlcach.

Skrzypek, A., Sagan, S., Oronowicz, M. (2021). GOW jako gospodarka ludzi uczących się. Lublin: Wydział Ekonomiczny. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.

Skrzypek, E. (2010). Doskonalenie jakości jako szansa na sukces organizacji. Współczesne Zarządzanie, 3, 42−50.

Skrzypek, E. (2012). Wyznaczniki dojrzałości jakościowej w świetle wyników badań. W: T. Borys, P. Rogala (red.), Orientacja na wyniki – modele, metody i dobre praktyki (s. 401−412). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego.

Skrzypek, E. (2013a). Dojrzałość jakościowa a wyniki przedsiębiorstw zorientowanych projakościowo. Warszawa: Difin.

Skrzypek, E. (2013b). Uwarunkowania i konsekwencje osiągania dojrzałości organizacyjnej w warunkach zmienności otoczenia. W: E. Skrzypek (red.), Dojrzałość organizacji – aspekty jakościowe (s. 35−46). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Smagowicz, J. (2017). Kryteria dojrzałości a obszary procesowe w modelu dojrzałości organizacji w dziedzinie zarządzania kryzysowego. Studia i Materiały Wydziału Zarządzania i Administracji Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Jana Kochanowskiego w Kielcach, R. 21, 1(4), 251−264.

Stocki, R. (2003). Zarządzanie dobrami. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Strelau, J. (red.). (2007). Psychologia (t. 1−3). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Szakonyi, A. (1994). Measuring R&D Effectiveness. Research Technology Management, 37(2), 27−32.

Szymczak, M. (red.). (1978). Słownik języka polskiego (t. 1). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Teczke, J. (1996). Metody i techniki zarządzania. Kraków: Akademia Ekonomiczna w Krakowie.

Tkaczyk, S. (2013). Organizacja dojrzała – dalsze wyzwania. W: E. Skrzypek (red.), Dojrzałość organizacji – aspekty jakościowe (s. 47−55). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Trocki, M., Grucza, B., Ogonek, K. (2009). Zarządzanie projektami. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.

Wawak, T. (2013). Dojrzałość organizacyjna szkół wyższych. W: E. Skrzypek (red.), Dojrzałość procesowa organizacji i dojrzałość w zakresie wiedzy (s. 125−146). Lublin: Katedra Zarządzania Jakością i Wiedzą. Wydział Ekonomiczny. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.

Wójcik, E. (2010). O dojrzałości człowieka. Wychowawca, 7–8.

Wyrozębski, M., Juchniewicz, M., Metelski, W. (2012). Wiedza, dojrzałość, ryzyko w zarządzaniu projektami. Wyniki badań. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa. Oficyna Wydawnicza.

Pobierz

Opublikowane
2022-12-22


Skrzypek, A. (2022). Dojrzałość organizacji − źródła, uwarunkowania i konsekwencje. Nowe Tendencje W Zarządzaniu, 2, 51–74. https://doi.org/10.31743/ntz.13201

Adam Skrzypek  adam.skrzypek@kul.pl
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0001-7644-0107



Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.