Credit payment deferrals for companies in the context of SARS-CoV-2 consequences and forbearance
Zbigniew Korzeb
Politechnika Białostocka , Polskahttps://orcid.org/0000-0001-9690-3842
Paweł Niedziółka
https://orcid.org/0000-0002-1659-7310
Abstrakt
Jedną z pierwszych reakcji na lockdown spowodowany rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 były moratoria na obsługę zadłużenia. Jak pokazuje analiza przeprowadzona w niniejszym artykule, warunki wakacji kredytowych w poszczególnych państwach europejskich istotnie różniły się, a w niektórych z nich w ogóle nie zdecydowano się na tę formę wsparcia. Różnice dotyczyły przede wszystkim okresu zawieszenia obsługi długu, spektrum uprawnionych kredytobiorców oraz sposobu wdrażania instrumentu (w drodze ustawy lub jako efekt porozumienia pomiędzy bankami). W niniejszym artykule, w którym bardziej szczegółowo przedstawiono formułę wdrożoną w Polsce, autorzy podjęli próbę odpowiedzi na następujące pytania badawcze:
− Czy oprócz doraźnych korzyści dla kredytobiorców i gospodarki z tytułu odroczenia obsługi długu istnieją potencjalne negatywne konsekwencje wakacji kredytowych, zarówno dla sektora bankowego, jak i kredytobiorców?
− Czy wakacje kredytowe, będące formą restrukturyzacji zadłużenia, mieszczą się w definicji forbearance i w związku z tym generują dla banków negatywne skutki, choćby w postaci konieczności przedstawienia w sprawozdawczości faktu pogorszenia jakości portfela? Według wiedzy autorów jest to pierwsze syntetyczne opracowanie stanowiące swego rodzaju analizę komparatywną instrumentów wsparcia w postaci wakacji kredytowych, które zastosowano w wybranych państwach europejskich (nie licząc prezentacji dokonywanych przez firmy consultingowe).
Słowa kluczowe:
ryzyko kredytowe, wakacje kredytowe, SARS-CoV-2, forbearanceBibliografia
Allen&Overy (2020), Covid-19 -Coronavirus measures implementing forbearance, deferral and/or suspension for debt obligations, Allen&Overy, 2020, https://www.allenovery.com/en-gb/global/news-and-insights/publications/covid-19-coronavirus-global-survey-of-moratoria-and-forbearance-measures (10.08.2020)
BBVA (2020), Spanish banks offer deferrals for customers affected by the coronavirus outbreak, BBVA, 2020, https://www.bbva.com/en/es/spanish-banks-offer-deferrals-for-customers-affected-by-the-coronavirus-outbreak/ (13.07.2020)
BIS – Bank for International Settlements (2015), Revised Pillar 3 disclosure requirements, BIS 2015, https://www.bis.org/bcbs/publ/d309.pdf
BIS – Bank for International Settlements (2016), Prudential treatment of problem assets – definitions of non-performing exposures and forbearance, BIS 2016, https://www.bis.org/bcbs/publ/d403.pdf
Brečka, L. (2020), Czech Republic & LEX COVID in detail & Changes to Loan Repayments, 2020, https://www.twobirds.com/en/news/articles/2020/czech-republic/czech-republic-and-lex-covid-in-detail-and-changes-to-loan-repayments (17.08.2020)
Coelho, R., Zamil, R. (2020), Payment holidays in the age of Covid: implications for loan valuations, market trust and financial stability, FSI Briefs No 8, BIS 2020, https://www.bis.org/fsi/fsibriefs8.pdf (30.07.2020)
Deloitte (2020 a), Act on the deferment of loan repayment, Deloitte, 2020, https://www2.deloitte.com/cz/en/pages/legal/articles/act-on-the-deferment-of-loan-repayment.html (09.09.2020)
Deloitte (2020 b), Forbearance, collections and COVID-19 . he ten things that banks have to get right during the pandemic and beyond, Deloitte, 2020, https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/uk/Documents/risk/deloitte-uk-forbearance-collections-and-covid-19.pdf (10.09.2020)
EBA – European Banking Authority (2013), EBA publishes final draft technical standards on NPLs and Forbearance reporting requirements, EBA, https://eba.europa.eu/eba-publishes-final-draft-technical-standards-on-npls-and-forbearance-reporting-requirements
EC – European Commission (2020), Policy measures taken against the spread and impact of the coronavirus – 14 April 2020, European Commission, 2020, https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/policy_measures_taken_against_the_spread_and_impact_of_the_coronavirus_14042020.pdf
ESMA – European Securities and Markets Authority (2020), Publiczne stanowisko ESMA w sprawie podejścia dotyczącego forbearance w sprawozdaniach finansowych instytucji finansowych, sporządzonych zgodnie z MSSF (ESMA/2012/853), https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/2012-853_Forbearance_statement_57465.pdf
FCA – Financial Conduct Authority (2020a), FCA confirms support for customers who are struggling to pay their mortgage due to coronavirus, https://www.fca.org.uk/news/press-releases/fca-confirms-support-customers-who-are-struggling-pay-their-mortgage-due-coronavirus (23.08.2020)
FCA – Financial Conduct Authority (2020b), Mortgages and coronavirus: updated guidance for firms, https://www.fca.org.uk/publications/finalised-guidance/mortgages-and-coronavirus-updated-guidance-firms (14.08.2020)
Gałązka P. (2020), Koronawirus: Wytyczne EBA w sprawie moratoriów kredytowych, Związek Banków Polskich, https://alebank.pl/koronawirus-wytyczne-eba-w-sprawie-moratoriow-kredytowych/ (13.08.2020).
IMF - International Monetary Fund (2020), Policy responses to COVID-19, International Monetary Fund, 2020, https://www.imf.org/en/Topics/imf-and-covid19/Policy-Responses-to-COVID-19#U
Korzeb, Z., Niedziółka, P. (2020), Resistance of commercial banks to the crisis caused by the COVID-19 pandemic. The case of Poland, “Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy” 2020, 15(2) DOI: https://doi.org/10.24136/eq.2020.010.
Kulińska – Sadłocha, E., Marcinkowska, M., Szambelańczyk, J. (2020), The impact of pandemic risk on the activity of banks based on the Polish banking sector in the face of COVID-19, „Bezpieczny Bank” 2020, nr 2 (79).
Le Bret, B. (2020), French measures implemented to mitigate the effects of COVID-19 pandemic over businesses, 2020, https://www.gide.com/en/news/french-measures-implemented-to-mitigate-the-effects-of-covid-19-pandemic-over-businesses (15.09.2020)
Niedziółka, P. (2015), Kowenanty finansowe jako narzędzia zarządzania i ograniczania ryzyka kredytowego [w:] Wiatr, M. S (red.). Bankowość korporacyjna, Wydanie II zmienione i rozszerzone, Difin, Warszawa 2015
Parlament Europejski (2013), Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012
PKO BP (2019), Raport roczny Banku PKO BP SA za rok 2018, http://www.raportroczny2018.pkobp.pl/pko-bp-w-2018r/ (02.09.2020)
Pogorzelski G. (2015), Szacowanie strat kredytowych w banku komercyjnym – wybrane aspekty tworzenia i funkcjonowania rezerw, „Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów”, 140, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa
Ruvolo, A. G., Izzi, A., E. (2020), Italian Banking & Finance: Emergency Legislation for Coronavirus Disease 2019, Greenberg Traurig LLP, 2020, https://www.lexology.com/library/detail.aspx?g=caf9df06-d752-41be-bfd2-c1da36d4cdd7 (06.08.2020)
Ustawa z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, Dz. U. z 2020r. poz. 875.
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, (Dz. U. z 2020, poz. 695).
Ustawa z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19, Dz. U. z 2020r. poz. 1086.
Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020r. poz. 568).
Von Hermanni, K. (2020), Coronavirus: German companies must continue to pay off loans, 2020, https://www.pinsentmasons.com/out-law/news/corona-krise-bundestag-entscheidet-ueber-neue-regel-zur-stundung-von-mieten-und-darlehen (03.09.2020)
Wiatr, M. S. (2008), Zarządzanie indywidualnym ryzykiem kredytowym. Elementy systemu, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2008
ZBP – Związek Banków Polskich (2020), Komunikat ZBP w sprawie działań pomocowych podejmowanych przez banki w związku z pandemią koronawirusa COVID 19, ZBP, 16 marca 2020 roku, https://www.zbp.pl/Aktualnosci/Wydarzenia/Komunikat-ZBP-w-sprawie-dzialan-pomocowych-podejmowanych-przez-banki (10.07.2020)
BBVA (2020), Spanish banks offer deferrals for customers affected by the coronavirus outbreak, BBVA, 2020, https://www.bbva.com/en/es/spanish-banks-offer-deferrals-for-customers-affected-by-the-coronavirus-outbreak/ (13.07.2020)
BIS – Bank for International Settlements (2015), Revised Pillar 3 disclosure requirements, BIS 2015, https://www.bis.org/bcbs/publ/d309.pdf
BIS – Bank for International Settlements (2016), Prudential treatment of problem assets – definitions of non-performing exposures and forbearance, BIS 2016, https://www.bis.org/bcbs/publ/d403.pdf
Brečka, L. (2020), Czech Republic & LEX COVID in detail & Changes to Loan Repayments, 2020, https://www.twobirds.com/en/news/articles/2020/czech-republic/czech-republic-and-lex-covid-in-detail-and-changes-to-loan-repayments (17.08.2020)
Coelho, R., Zamil, R. (2020), Payment holidays in the age of Covid: implications for loan valuations, market trust and financial stability, FSI Briefs No 8, BIS 2020, https://www.bis.org/fsi/fsibriefs8.pdf (30.07.2020)
Deloitte (2020 a), Act on the deferment of loan repayment, Deloitte, 2020, https://www2.deloitte.com/cz/en/pages/legal/articles/act-on-the-deferment-of-loan-repayment.html (09.09.2020)
Deloitte (2020 b), Forbearance, collections and COVID-19 . he ten things that banks have to get right during the pandemic and beyond, Deloitte, 2020, https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/uk/Documents/risk/deloitte-uk-forbearance-collections-and-covid-19.pdf (10.09.2020)
EBA – European Banking Authority (2013), EBA publishes final draft technical standards on NPLs and Forbearance reporting requirements, EBA, https://eba.europa.eu/eba-publishes-final-draft-technical-standards-on-npls-and-forbearance-reporting-requirements
EC – European Commission (2020), Policy measures taken against the spread and impact of the coronavirus – 14 April 2020, European Commission, 2020, https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/policy_measures_taken_against_the_spread_and_impact_of_the_coronavirus_14042020.pdf
ESMA – European Securities and Markets Authority (2020), Publiczne stanowisko ESMA w sprawie podejścia dotyczącego forbearance w sprawozdaniach finansowych instytucji finansowych, sporządzonych zgodnie z MSSF (ESMA/2012/853), https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/2012-853_Forbearance_statement_57465.pdf
FCA – Financial Conduct Authority (2020a), FCA confirms support for customers who are struggling to pay their mortgage due to coronavirus, https://www.fca.org.uk/news/press-releases/fca-confirms-support-customers-who-are-struggling-pay-their-mortgage-due-coronavirus (23.08.2020)
FCA – Financial Conduct Authority (2020b), Mortgages and coronavirus: updated guidance for firms, https://www.fca.org.uk/publications/finalised-guidance/mortgages-and-coronavirus-updated-guidance-firms (14.08.2020)
Gałązka P. (2020), Koronawirus: Wytyczne EBA w sprawie moratoriów kredytowych, Związek Banków Polskich, https://alebank.pl/koronawirus-wytyczne-eba-w-sprawie-moratoriow-kredytowych/ (13.08.2020).
IMF - International Monetary Fund (2020), Policy responses to COVID-19, International Monetary Fund, 2020, https://www.imf.org/en/Topics/imf-and-covid19/Policy-Responses-to-COVID-19#U
Korzeb, Z., Niedziółka, P. (2020), Resistance of commercial banks to the crisis caused by the COVID-19 pandemic. The case of Poland, “Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy” 2020, 15(2) DOI: https://doi.org/10.24136/eq.2020.010.
Kulińska – Sadłocha, E., Marcinkowska, M., Szambelańczyk, J. (2020), The impact of pandemic risk on the activity of banks based on the Polish banking sector in the face of COVID-19, „Bezpieczny Bank” 2020, nr 2 (79).
Le Bret, B. (2020), French measures implemented to mitigate the effects of COVID-19 pandemic over businesses, 2020, https://www.gide.com/en/news/french-measures-implemented-to-mitigate-the-effects-of-covid-19-pandemic-over-businesses (15.09.2020)
Niedziółka, P. (2015), Kowenanty finansowe jako narzędzia zarządzania i ograniczania ryzyka kredytowego [w:] Wiatr, M. S (red.). Bankowość korporacyjna, Wydanie II zmienione i rozszerzone, Difin, Warszawa 2015
Parlament Europejski (2013), Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012
PKO BP (2019), Raport roczny Banku PKO BP SA za rok 2018, http://www.raportroczny2018.pkobp.pl/pko-bp-w-2018r/ (02.09.2020)
Pogorzelski G. (2015), Szacowanie strat kredytowych w banku komercyjnym – wybrane aspekty tworzenia i funkcjonowania rezerw, „Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów”, 140, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa
Ruvolo, A. G., Izzi, A., E. (2020), Italian Banking & Finance: Emergency Legislation for Coronavirus Disease 2019, Greenberg Traurig LLP, 2020, https://www.lexology.com/library/detail.aspx?g=caf9df06-d752-41be-bfd2-c1da36d4cdd7 (06.08.2020)
Ustawa z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, Dz. U. z 2020r. poz. 875.
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, (Dz. U. z 2020, poz. 695).
Ustawa z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19, Dz. U. z 2020r. poz. 1086.
Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020r. poz. 568).
Von Hermanni, K. (2020), Coronavirus: German companies must continue to pay off loans, 2020, https://www.pinsentmasons.com/out-law/news/corona-krise-bundestag-entscheidet-ueber-neue-regel-zur-stundung-von-mieten-und-darlehen (03.09.2020)
Wiatr, M. S. (2008), Zarządzanie indywidualnym ryzykiem kredytowym. Elementy systemu, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2008
ZBP – Związek Banków Polskich (2020), Komunikat ZBP w sprawie działań pomocowych podejmowanych przez banki w związku z pandemią koronawirusa COVID 19, ZBP, 16 marca 2020 roku, https://www.zbp.pl/Aktualnosci/Wydarzenia/Komunikat-ZBP-w-sprawie-dzialan-pomocowych-podejmowanych-przez-banki (10.07.2020)
Korzeb, Z., & Niedziółka, P. (2021). Credit payment deferrals for companies in the context of SARS-CoV-2 consequences and forbearance. Przegląd Prawno-Ekonomiczny, (4), 55–71. https://doi.org/10.31743/ppe.11025
