Bitcoin – zagadnienia prawno-podatkowe
Abstrakt
Błyskawiczny rozwój systemów wirtualnych walut o zasięgu globalnym powoduje, że problematyka ich prawnego uregulowania staje się koniecznością. Systemu bitcoin – i jemu podobnych – nie da się zamknąć ani zabronić, dlatego coraz więcej krajów koncentruje się na „wymuszonej” akceptacji traktowania tego typu walut jako środka płatności w transakcjach handlowych. Jednak ich podejście do problematyki alternatywnej waluty jest zróżnicowane. W zależności od stopnia zaangażowania poszczególnych państw dostosowanie przepisów do potrzeb współczesnego systemu walutowego wydaje się wielkim wyzwaniem. W artykule przedstawiono podejście wybranych krajów do rynku wirtualnych walut na przykładzie bitcoina oraz potrzebę wprowadzenia regulacji prawno-podatkowych niezbędnych do legalnego ich użytkowania. W dalszej części skoncentrowano się na interpretacjach podatkowych polskich izb skarbowych. Liczba składanych zapytań interpretacyjnych wskazuje, że problem ich legalnego użytkowania musi być jednoznacznie rozwiązany.
Słowa kluczowe:
Bitcoin, wirtualne waluty, regulacje podatkoweBibliografia
BIBLIOGRAFIA
R. Arnfield, Regulation of Virtual Currencies: A Global Overview, 2015 http://www.nfcidea.pl/wpcontent/uploads/2015/02/Regulation-if-VirtualCurrancies-by-Jumio.pdf
BaFin (Hrsg.) Hinweise zu Finanzinstrumenten nach § 1 Abs. 11 Sätze 1 bis 5 KWG (Aktien, Vermögensanlagen, Schuldtitel, sonstige Rechte, Anteile an Investmentvermögen, Geldmarktinstrumente, Devisen, Rechnungseinheiten, Emissionszertifikate und Kryptowerte) Merkblatt Finanzinstrumente, 2011 https://www.bafin.de/SharedDocs/Veroeffentlichungen/DE/Merkblatt/mb_111220_finanzinstrumente.html
BaFin (Hrsg.) Virtuelle Währungen/Virtual Currency (VC), 2016 https://www.bafin.de/DE/Aufsicht/FinTech/VirtualCurrency/virtual_currency_node.html
J. Brito, A. Castillo, Bitcoin: A Primer for Policymakers, 2. Auflage, George Mason University, Arlington, Virginia 2016.
J. Hill, Bitcoin in China: the fall-out from Chinese government banning real world use, Forbes, 6 December 2013. http://www.forbes.com/sites/kashmirhill/2013/12/06/bitcoin-in-china-the-fall-out-from-chinese-government-banning-real-world-use/
HM Treasury, Digital currencies: response to the call for information, 2015
https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/414040/digital_currencies_response_to_call_for_information_final_changes.pdf
P. Hurtado, Bitcoin Group Says Shrem Quit Board After Arrest, “Bloomberg Businessweek”, 2014, January 28
A. Kharpal, China has given away millions in its digital yuan trials. This is how it works, CNBC, https://www.cnbc.com/2021/03/05/chinas-digital-yuan-what-is-it-and-how-does-it-work.html (dostęp: 19.05.2021)
J. Kiszka, Skutki wymiany walut tradycyjnych na jednostki wirtualnej waluty „Bitcoin” w świetle wyroku TSUE w sprawie C-264/14 i interpretacji indywidualnych, Serwis Doradztwa Podatkowego - nr 000343 - 14 marca, 2016, http://www.isp-modzelewski.pl/pl/component/content/article?id=783&start=3 (dostęp: 28.06.2016)
D. L. Ledger, Bitcoin pioneer facing federal charges quits foundation, “USA Today”, 2014, January 28
P. N. Lam, D. K. C. Lee, A Light Touch of Regulation for Virtual Currencies, Handbook of Digital Currency: Bitcoin, Innovation, Financial Instruments, and Big Data, Amsterdam, 2015.
S. T. Middlebrook, S. J. Hughes, Regulating Cryptocurrencies in the United States: Current Issues and Future Directions, Mitchell Hamline School of Law, Vol. 40, Issue 2, 2014.
J. Münzer, Bitcoins: Aufsichtliche Bewertung und Risiken für Nutzer, BaFin Journal, Januar 2014.
S. Palczewski, Kryptowaluty nielegalne w Rosji? Twarde stanowisko Banku Centralnego, CyberDefence24, 2020. https://www.cyberdefence24.pl/kryptowaluty-nielegalne-w-rosji-twarde-stanowisko-rosyjskiego-banku-centralnego (dostęp: 19.05.2020)
J. Prokurat, Bitcoin zwolniony z VAT w całej Unii Europejskiej, Wardyński i Wspólnicy, listopad 2015, http://www.wardynski.com.pl/biuletyn_nowych_technologii/2015-11/B08_PL_Bitcoin_zwolniony_z_VAT.pdf (dostęp: 28.06.2016)
J. Prokurat, Dokumentowanie transakcji z użyciem wirtualnej waluty, 2015, http://www.podatki.abc.com.pl/czytaj/-/artykul/dokumentowanie-transakcji-z-uzyciem-wirtualnej-waluty, (dostęp: 20.07.2016)
J. Przyłuska-Schmitt, Bitcoin – intrygująca innowacja, „Bank i Kredyt”, Vol. 2/2016
A. Ramasastry, Bitcoin: If You Can’t Ban It, Should You Regulate It? The Merits of Legalization, Verdict Justia, 25 February 2014.
J. Rusinowski, Ministerstwo Finansów o Bitcoin, 2015, http://www.coinformacje.pl/2015/10/15/ministerstwo-finansow-o-Bitcoin/ (dostęp: 28.06.2016)
P. Sandner, J. Blassl, Blockchain steht nun unter BaFin Aufsicht, Neue Regulierung digitaler Vermögenswerte 2020, https://www.lto.de/recht/hintergruende/h/blockchain-bitcoin-regulierung-bafin-aufsicht-digitale-vermoegenswerte-erlaubnis/ dostęp: 18.05.2021
F. Schmid, Virtuelle Währungen – Das Zahlungsmittel der Zukunft? Vergleich zwischen der rechtlichen Regulierung ausgewählter Staaten, Band 19, Ulm University, 2019.
K. V. Tu, M. W. Meredith, Rethinking virtual currency regulation in the bitcoin age. Washington Law Review, vol. 90, 2015.
A. Wasilewska, Polski fiskus musi zmienić podejście do Bitcoinów, „Dziennik Gazeta Prawna”, 07 grudnia 2015, http://www.itadp.pl/dziennik-gazeta-prawna-7/ (dostęp: 28.06.2016)
R. Wile, CEO of Bitcoin Exchange Arrested.”Business Insider”, 2014 January 27.
INTERPRETACJE IZB SKARBOWYCH
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, Interpretacja indywidualna z dnia 21 czerwca 2013 nr IBPP2/443-258/13/ICz, https://interpretacje-podatkowe.org/waluta/ibpp2-443-258-13-icz (dostęp: 28.06.2016)
Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, Interpretacja indywidualna z dnia 7 kwietnia 2014 nr IPTPP2/443-52/14-6/IR, http://sip.mf.gov.pl (dostęp: 20.06.2016)
Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, Interpretacja indywidualna z dnia 21 grudnia 2015 nr IPTPB1/4511-583/15-4/MD, http://sip.mf.gov.pl (dostęp: 20.06.2016)
Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, Interpretacja indywidualna z dnia 18 lipca 2014 nr IPTPB1/415-221/14-10/KSU, http://sip.mf.gov.pl (dostęp: 28.06.2016)
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, Interpretacja indywidualna z dnia 29 czerwca 2016 nr ILPB1/4511-1-261/16-6/PP, http://sip.mf.gov.pl (dostęp: 28.06.2020)
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, Interpretacja indywidualna z dnia 30 października 2014 nr ILPB1/415-746/14-4/AA, http://sip.mf.gov.pl (dostęp: 28.06.2016)
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, Interpretacja indywidualne z dnia 24 czerwca 2014 nr IPPP2/443-334/14-2/BH, https://interpretacje-podatkowe.org/dlug/ippp2-443-334-14-2-bh (dostep: 19.05.2021)
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, Interpretacja indywidualna z dnia 21 października 2015 nr IPPP3/4512-626/15-2/RD, http://sip.mf.gov.pl (dostęp: 28.06.2016)
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, Interpretacja indywidualna z dnia 24 czerwca 2015 nr IPPP2/4512-280/15-2/BH, http://sip.mf.gov.pl (dostęp: 28.06.2020)
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, Interpretacja indywidualna z dnia 15 lutego 2016 nr IPPP3/4512-1005/15-2/RD, http://sip.mf.gov.pl (dostęp: 28.06.2016)
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, Interpretacja indywidualna z dnia 29 października 2015 nr IPPB1/4511-1078/15-2/EC, http://sip.mf.gov.pl (dostęp: 28.06.2016)
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, Interpretacja indywidualna z dnia 17 lipca 2014 nr IPPB1/415-433/14-2/JB, http://sip.mf.gov.pl (dostęp: 28.06.2016)
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, Interpretacja indywidualna z dnia 20 kwietnia 2016 nr IPPB1/4511-68/16-4/EC, http://sip.mf.gov.pl (dostęp: 28.06.2017)
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, Interpretacja indywidualna z dnia z dnia 24 listopada 2017 r. (data wpływu 4 grudnia 2017 r.), uzupełnionym pismem z dnia 29 stycznia 2018 r. (data wpływu 29 stycznia 2018 r.) oraz pismem z dnia 30 stycznia 2018 r. (data wpływu 30 stycznia 2018 r.) nr 0113-KDIPT2-3.4011.479.2017.1.RR http://sip.mf.gov.pl (dostęp: 15.04.2021)
AKTY PRAWNE
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/843 z dnia 30 maja 2018 r. Zmieniająca dyrektywę (UE) 2015/849 w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu oraz zmieniająca dyrektywy 2009/138 / WE i 2013/36 / UE (Tekst mający znaczenie dla EOG)
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A32018L0843 (dostep: 19.05.2021)
Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, Dz. U. z 2016r. poz. 710
Ustawa z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych, Dz.U. Nr 169, poz. 1385 z późn. zm
Ustawa z dnia 20.11.1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, Dz. U. z 2015r. poz. 1893 z późn. zm.
R. Arnfield, Regulation of Virtual Currencies: A Global Overview, 2015 http://www.nfcidea.pl/wpcontent/uploads/2015/02/Regulation-if-VirtualCurrancies-by-Jumio.pdf
BaFin (Hrsg.) Hinweise zu Finanzinstrumenten nach § 1 Abs. 11 Sätze 1 bis 5 KWG (Aktien, Vermögensanlagen, Schuldtitel, sonstige Rechte, Anteile an Investmentvermögen, Geldmarktinstrumente, Devisen, Rechnungseinheiten, Emissionszertifikate und Kryptowerte) Merkblatt Finanzinstrumente, 2011 https://www.bafin.de/SharedDocs/Veroeffentlichungen/DE/Merkblatt/mb_111220_finanzinstrumente.html
BaFin (Hrsg.) Virtuelle Währungen/Virtual Currency (VC), 2016 https://www.bafin.de/DE/Aufsicht/FinTech/VirtualCurrency/virtual_currency_node.html
J. Brito, A. Castillo, Bitcoin: A Primer for Policymakers, 2. Auflage, George Mason University, Arlington, Virginia 2016.
J. Hill, Bitcoin in China: the fall-out from Chinese government banning real world use, Forbes, 6 December 2013. http://www.forbes.com/sites/kashmirhill/2013/12/06/bitcoin-in-china-the-fall-out-from-chinese-government-banning-real-world-use/
HM Treasury, Digital currencies: response to the call for information, 2015
https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/414040/digital_currencies_response_to_call_for_information_final_changes.pdf
P. Hurtado, Bitcoin Group Says Shrem Quit Board After Arrest, “Bloomberg Businessweek”, 2014, January 28
A. Kharpal, China has given away millions in its digital yuan trials. This is how it works, CNBC, https://www.cnbc.com/2021/03/05/chinas-digital-yuan-what-is-it-and-how-does-it-work.html (dostęp: 19.05.2021)
J. Kiszka, Skutki wymiany walut tradycyjnych na jednostki wirtualnej waluty „Bitcoin” w świetle wyroku TSUE w sprawie C-264/14 i interpretacji indywidualnych, Serwis Doradztwa Podatkowego - nr 000343 - 14 marca, 2016, http://www.isp-modzelewski.pl/pl/component/content/article?id=783&start=3 (dostęp: 28.06.2016)
D. L. Ledger, Bitcoin pioneer facing federal charges quits foundation, “USA Today”, 2014, January 28
P. N. Lam, D. K. C. Lee, A Light Touch of Regulation for Virtual Currencies, Handbook of Digital Currency: Bitcoin, Innovation, Financial Instruments, and Big Data, Amsterdam, 2015.
S. T. Middlebrook, S. J. Hughes, Regulating Cryptocurrencies in the United States: Current Issues and Future Directions, Mitchell Hamline School of Law, Vol. 40, Issue 2, 2014.
J. Münzer, Bitcoins: Aufsichtliche Bewertung und Risiken für Nutzer, BaFin Journal, Januar 2014.
S. Palczewski, Kryptowaluty nielegalne w Rosji? Twarde stanowisko Banku Centralnego, CyberDefence24, 2020. https://www.cyberdefence24.pl/kryptowaluty-nielegalne-w-rosji-twarde-stanowisko-rosyjskiego-banku-centralnego (dostęp: 19.05.2020)
J. Prokurat, Bitcoin zwolniony z VAT w całej Unii Europejskiej, Wardyński i Wspólnicy, listopad 2015, http://www.wardynski.com.pl/biuletyn_nowych_technologii/2015-11/B08_PL_Bitcoin_zwolniony_z_VAT.pdf (dostęp: 28.06.2016)
J. Prokurat, Dokumentowanie transakcji z użyciem wirtualnej waluty, 2015, http://www.podatki.abc.com.pl/czytaj/-/artykul/dokumentowanie-transakcji-z-uzyciem-wirtualnej-waluty, (dostęp: 20.07.2016)
J. Przyłuska-Schmitt, Bitcoin – intrygująca innowacja, „Bank i Kredyt”, Vol. 2/2016
A. Ramasastry, Bitcoin: If You Can’t Ban It, Should You Regulate It? The Merits of Legalization, Verdict Justia, 25 February 2014.
J. Rusinowski, Ministerstwo Finansów o Bitcoin, 2015, http://www.coinformacje.pl/2015/10/15/ministerstwo-finansow-o-Bitcoin/ (dostęp: 28.06.2016)
P. Sandner, J. Blassl, Blockchain steht nun unter BaFin Aufsicht, Neue Regulierung digitaler Vermögenswerte 2020, https://www.lto.de/recht/hintergruende/h/blockchain-bitcoin-regulierung-bafin-aufsicht-digitale-vermoegenswerte-erlaubnis/ dostęp: 18.05.2021
F. Schmid, Virtuelle Währungen – Das Zahlungsmittel der Zukunft? Vergleich zwischen der rechtlichen Regulierung ausgewählter Staaten, Band 19, Ulm University, 2019.
K. V. Tu, M. W. Meredith, Rethinking virtual currency regulation in the bitcoin age. Washington Law Review, vol. 90, 2015.
A. Wasilewska, Polski fiskus musi zmienić podejście do Bitcoinów, „Dziennik Gazeta Prawna”, 07 grudnia 2015, http://www.itadp.pl/dziennik-gazeta-prawna-7/ (dostęp: 28.06.2016)
R. Wile, CEO of Bitcoin Exchange Arrested.”Business Insider”, 2014 January 27.
INTERPRETACJE IZB SKARBOWYCH
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, Interpretacja indywidualna z dnia 21 czerwca 2013 nr IBPP2/443-258/13/ICz, https://interpretacje-podatkowe.org/waluta/ibpp2-443-258-13-icz (dostęp: 28.06.2016)
Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, Interpretacja indywidualna z dnia 7 kwietnia 2014 nr IPTPP2/443-52/14-6/IR, http://sip.mf.gov.pl (dostęp: 20.06.2016)
Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, Interpretacja indywidualna z dnia 21 grudnia 2015 nr IPTPB1/4511-583/15-4/MD, http://sip.mf.gov.pl (dostęp: 20.06.2016)
Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, Interpretacja indywidualna z dnia 18 lipca 2014 nr IPTPB1/415-221/14-10/KSU, http://sip.mf.gov.pl (dostęp: 28.06.2016)
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, Interpretacja indywidualna z dnia 29 czerwca 2016 nr ILPB1/4511-1-261/16-6/PP, http://sip.mf.gov.pl (dostęp: 28.06.2020)
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, Interpretacja indywidualna z dnia 30 października 2014 nr ILPB1/415-746/14-4/AA, http://sip.mf.gov.pl (dostęp: 28.06.2016)
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, Interpretacja indywidualne z dnia 24 czerwca 2014 nr IPPP2/443-334/14-2/BH, https://interpretacje-podatkowe.org/dlug/ippp2-443-334-14-2-bh (dostep: 19.05.2021)
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, Interpretacja indywidualna z dnia 21 października 2015 nr IPPP3/4512-626/15-2/RD, http://sip.mf.gov.pl (dostęp: 28.06.2016)
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, Interpretacja indywidualna z dnia 24 czerwca 2015 nr IPPP2/4512-280/15-2/BH, http://sip.mf.gov.pl (dostęp: 28.06.2020)
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, Interpretacja indywidualna z dnia 15 lutego 2016 nr IPPP3/4512-1005/15-2/RD, http://sip.mf.gov.pl (dostęp: 28.06.2016)
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, Interpretacja indywidualna z dnia 29 października 2015 nr IPPB1/4511-1078/15-2/EC, http://sip.mf.gov.pl (dostęp: 28.06.2016)
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, Interpretacja indywidualna z dnia 17 lipca 2014 nr IPPB1/415-433/14-2/JB, http://sip.mf.gov.pl (dostęp: 28.06.2016)
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, Interpretacja indywidualna z dnia 20 kwietnia 2016 nr IPPB1/4511-68/16-4/EC, http://sip.mf.gov.pl (dostęp: 28.06.2017)
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, Interpretacja indywidualna z dnia z dnia 24 listopada 2017 r. (data wpływu 4 grudnia 2017 r.), uzupełnionym pismem z dnia 29 stycznia 2018 r. (data wpływu 29 stycznia 2018 r.) oraz pismem z dnia 30 stycznia 2018 r. (data wpływu 30 stycznia 2018 r.) nr 0113-KDIPT2-3.4011.479.2017.1.RR http://sip.mf.gov.pl (dostęp: 15.04.2021)
AKTY PRAWNE
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/843 z dnia 30 maja 2018 r. Zmieniająca dyrektywę (UE) 2015/849 w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu oraz zmieniająca dyrektywy 2009/138 / WE i 2013/36 / UE (Tekst mający znaczenie dla EOG)
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A32018L0843 (dostep: 19.05.2021)
Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, Dz. U. z 2016r. poz. 710
Ustawa z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych, Dz.U. Nr 169, poz. 1385 z późn. zm
Ustawa z dnia 20.11.1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, Dz. U. z 2015r. poz. 1893 z późn. zm.
Przyluska-Schmitt, J. (2021). Bitcoin – zagadnienia prawno-podatkowe. Przegląd Prawno-Ekonomiczny, (4), 115–134. https://doi.org/10.31743/ppe.12731
