The Relationship of the Public Sector and Citizens – Co-production in Polish Local Government Units. Empirical Study on Forty-One Units Forming Metropolis GZM
Abstrakt
Idea koprodukcji usług publicznych stanowi oryginalny model budowania relacji oraz platformę do inicjowania i zarządzania stosunkami między państwem a obywatelami. Opiera się bowiem na wielowymiarowej współpracy formalnych organizatorów usług
z ich odbiorcami, nadając obydwu stronom równorzędną podmiotowość w procesie opracowania i wdrażania usług. Jej implementacja nabiera szczególnego znaczenia na poziomie społeczności lokalnych, gdzie wspomniane stosunki mają charakter bezpośredni. Głównym celem artykułu jest opis założeń idei koprodukcji oraz prezentacja podejmowanych praktyk na przykładzie realizacji trzech rodzajów lokalnych inicjatyw obywatelskich (Budżetu Obywatelskiego, Inicjatywy Lokalnej, Funduszu Wiejskiego), z których wszystkie mogą być opcjonalnie organizowane w polskich samorządach. Podstawą empiryczną niniejszego opracowania są badania autora, przeprowadzone w czterdziestu jeden miastach tworzących Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię.
Słowa kluczowe:
Koprodukcja, sektor publiczny i obywatele, Budżet Partycypacyjny, Inicjatywa Lokalna, Fundusz WiejskiBibliografia
Akkerman, T., Hajer, M., & Grin, J. (2004). The Interactive State: Democratisation from Above?. Political Studies, 52(1), 82–95. doi: 10.1111/j.1467-9248.2004.00465.x. (Crossref)
Alford, J. (1998). A Public Management Road Less Travelled: Clients as Co-producers of Public Services. Australian Journal of Public Administration, 57(4), 128–137. doi: 10.1111/j.1467-8500.1998.tb01568.x. (Crossref)
Alford, J. (2002). Why Do Public-Sector Clients Coproduce?: Toward a Contingency Theory. Administration & Society, 34(1), 32–56. doi: 10.1177/0095399702034001004. (Crossref)
Alford, J. (2009). Engaging Public Sector Clients. From Service-Delivery to Co-production. Basingstoke–New York: Palgrave Macmillan. (Crossref)
Arnstein, S. R. (1969). A Ladder of Citizen Participation. Journal of the American Institute of Planners, 35(4), 216–224. doi: 10.1080/01944366908977225. (Crossref)
The Association for Public Service Excellence. (2013). Making Co-production Work – Lessons from Local Government. London: Trades Union Congress. Retrieved from https://www.tuc.org.uk/sites/default/files/APSE%20making%20co-production%20work%20in%20local%20government.pdf (11.07.2022).
Bherer, L. (2010). Successful and Unsuccessful Participatory Arrangements: Why Is There a Participatory Movement at the Local Level?. Journal of Urban Affairs, 32(3), 287–303. doi: 10.1111/j.1467-9906.2010.00505.x. (Crossref)
Błaszak, M. (2019). Budżet obywatelski w Polsce i dylematy z nim związane. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 81(3), 203–220. doi: 10.14746/rpeis.2019.81.3.13. (Crossref)
Bobbio, L. (2006). Dilemmi della democrazia partecipativa. Democrazia e Diritto, 4, 11–26.
Bovaird, T. (2007). Beyond Engagement and Participation: User and Community Coproduction of Public Services. Public Administration Review, 67(5), 846–860. doi: 10.1111/j.1540-6210.2007.00773.x. (Crossref)
Bovaird, T., Van Ryzin, G. G., Loeffler, E., & Parrado, S. (2015). Activating Citizens to Participate in Collective Co-Production of Public Services. Journal of Social Policy, 44(1), 1–23. doi:10.1017/S0047279414000567. (Crossref)
Brudney, J. L. (1985). Coproduction: Issues in Implementation. Administration & Society, 17(3), 243–256. doi: 10.1177/009539978501700301. (Crossref)
Brudney, J. L., & England, R. E. (1983). Toward a Definition of Coproduction Concept. Public Administration Review, 43(1), 59–65. doi: 10.2307/975300. (Crossref)
Cahn, E. S. (2000). No More Throw-Away People: The Co-Production Imperative. Washington, DC: Essential Books.
Cepiku, D., Marsilio, M., Sicilia, M., & Vainieri, M. (2020). The Co-production of Public Services: Management and Evaluation. [Cham]: Palgrave Macmillan. (Crossref)
Chaebo, G., & Medeiros, J. J. (2017). Conceptual Reflections on Co-production of Public Policies and Directions for Future Research. Cadernos EBAPE.BR, 14(3), 615–628. (Crossref)
Cisek-Lachowicz, M., & Kichewko, K. (2018). Dialog obywatelski w praktyce. Studia z Polityki Publicznej, 2(18), 59–72. (Crossref)
Clark, B. Y., Brudney, J. L., & Jang, S. G. (2013). Coproduction of Government Services and the New Information Technology: Investigating the Distributional Biases. Public Administration Review, 73(5), 687–701. doi: 10.1111/puar.12092. (Crossref)
Cornwall, A. (2008). Unpacking “Participation”: Models, Meanings and Practices. Community Development Journal, 43(3), 269–283. doi: 10.1093/cdj/bsn010. (Crossref)
Denters, B., & Rose, L. E. (Eds.). (2005). Comparing Local Governance: Trends and Developments. Basingstoke–New York: Palgrave Macmillan. (Crossref)
Eriksson, K. (2011). Co-Production as a Political Form. World Political Science, 7(1), 1–18. doi: 10.2202/1935-6226.1107. (Crossref)
Eriksson, K. (2012). Self-Service Society: Participative Politics and New Forms of Governance. Public Administration, 90(3), 685–698. doi: 10.1111/j.1467-9299.2011.01996.x. (Crossref)
Falanga, R. (2014). Participation and Public Sector: A Democratic Challenge. Universitas Humanas, 10(2), 11–20. doi: 10.5102/univhum.v10i2.2998. (Crossref)
Fung, A. (2006). Varieties of Participation in Complex Governance. Public Administration Review, 66, 66–75. (Crossref)
Gawron, G. (2017). Senioralna koprodukcja? Analiza wybranych przypadków lokalnych inicjatyw na rzecz seniorów w krajach o niskich i średnich dochodach. Praca Socjalna, 32(5), 29–53. (Crossref)
Gawron, G. (2020). Srebrna koprodukcja – analiza inicjatyw lokalnych na rzecz osób starszych w wybranych krajach rozwijających się. Studia Regionalne i Lokalne, 4(82), 76–95.
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. (2018). Program działań strategicznych Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii do roku 2022. Katowice: Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. Urząd Metropolitalny Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Departament Strategii i Polityki Przestrzennej. Retrieved from https://bip.metropoliagzm.pl/attachments/download/188942 (11.07.2022).
Hirst, P. (2000). Democracy and Governance. In: J. Pierre (Ed.), Debating Governance. Authority, Steering, and Democracy. Oxford: Oxford University Press.
Jakobsen, M. (2012). Can Government Initiatives Increase Citizen Coproduction? Results of a Randomized Field Experiment. Journal of Public Administration Research and Theory, 23(1), 27–54. doi: 10.1093/jopart/mus036. (Crossref)
Kaźmierczak, T. (2011). Partycypacja publiczna: obywatel jako koproducent usług publicznych. In: A. Olech (Ed.), Partycypacja publiczna. O uczestnictwie obywateli w życiu wspólnoty lokalnej (pp. 175–192). Warszawa: Institytut Spraw Publicznych.
Kaźmierczak, T. (2014). Koprodukcja usług publicznych (koncepcja, badania, rola w świadczeniu usług adresowanych do osób wykluczonych społecznie, warunki upowszechnienia). Retrieved from http://www.eapn.org.pl/wp-content/uploads/2014/06/EAPN_ ekspertyza_TK.pdf (27.10.2020).
Kettl, D. F. (2002). The Transformation of Governance. Public Administration for Twenty-First Century America. Baltimore–London: Johns Hopkins University Press.
Lam, W. F. (1996). Institutional Design of Public Agencies and Coproduction: A Study of Irrigation Associations in Taiwan. World Development, 24(6), 1039–1054. (Crossref)
Needham, C. (2008). Realising the Potential of Co-production: Negotiating Improvements in Public Services. Social Policy and Society, 7(2), 221–231. doi: 10.1017/S1474746407004174. (Crossref)
Needham, C., & Carr, S. (2009). Co-production: An Emerging Evidence Base for Adult Social Care Transformation. Series: Research Briefing 31. London: Social Care Institute for Excellence.
Oliver, J. E. (2001). Democracy in Suburbia. Princeton, NJ: Princeton University Press. (Crossref)
Organisation for Economic Co-operation and Development. (2001). Citizens as Partners: Information, Consultation and Public Participation in Policy-Making. [Paris]: OECD Publishing.
Organisation for Economic Co-operation and Development. (2009). Focus on Citizens: Public Engagement for Better Policy and Services. Public Governance and Territorial Development Directorate. [Paris]: OECD Publishing.
Osborne, S. P. (1994). The Language of Empowerment. International Journal of Public Sector Management, 7(3), 56–62. doi: 10.1108/09513559410061759. (Crossref)
Osborne, S. P. (2010). Delivering Public Services: Time for a New Theory?. Public Management Review, 12(1), 1–10. doi: 10.1080/14719030903495232. (Crossref)
Osborne, S. P., & Strokosch, K. (2013). It Takes Two to Tango? Understanding the Co-production of Public Services by Integrating the Services Management and Public Administration Perspectives. British Journal of Management, 24, 31–47. doi: 10.1111/1467-8551.12010. (Crossref)
Osborne, S. P., Radnor, Z., & Strokosch, K. (2016). Co-Production and the Co-Creation of Value in Public Services: A Suitable Case for Treatment?. Public Management Review, 18(5), 639–653. doi: 10.1080/14719037.2015.1111927. (Crossref)
Ostrom, V., & Ostrom, E. (1971). Public Choice: A Different Approach to the Study of Public Administration. Public Administration Review, 31(2), 203–216. doi: 10.2307/974676. (Crossref)
Ostrom, E. (1996). Crossing the Great Divide: Coproduction, Synergy, and Development. World Development, 24(6), 1073–1087. doi: 10.1016/0305-750X(96)00023-X. (Crossref)
Parks, R. B., Baker, P. C., Kiser, L., Oakerson, R., Ostrom, E., Ostrom, V., …Wilson, R. (1981). Consumers as Coproducers of Public Services: Some Economic and Institutional Considerations. Policy Studies Journal, 9(7), 1001–1011. doi: 10.1111/j.1541-0072.1981.tb01208.x. (Crossref)
Pestoff, V. (2012). Co-production and Third Sector Social Services in Europe: Some Crucial Conceptual Issues. In: V. Pestoff, T. Brandsen & B. Verschuere (Eds.), New Public Governance, the Third Sector and Co-Production (pp. 13–34). London: Routledge. (Crossref)
Pestoff, V. (2014). Collective Action and the Sustainability of Co-production. Public Management Review, 16(3), 383–401. doi: 10.1080/14719037.2013.841460. (Crossref)
Pierre, J. (2000). Introduction: Understanding Governance. In: J. Pierre (Ed.), Debating Governance. Authority, Steering and Democracy (pp. 1–10). Oxford: Oxford University Press.
Pistelok, P., & Martela, B. (Eds.). (2019). Raport o stanie polskich miast. Partycypacja publiczna. Warszawa–Kraków: Instytut Rozwoju Miast i Regionów.
Rantamaki, N. J. (2017). Co-production in the Context of Finnish Social Services and Health Care: A Challenge and a Possibility for a New Kind of Democracy. Voluntas: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations, 28(1), 248–264. doi: 10.1007/s11266-016-9785-1. (Crossref)
Robinson, M., & White, G. (1997). The Role of Civic Organizations in the Provision of Social Services. Towards Synergy. Series: Research for Action 37. Helsinki: UNU World Institute for Development Economics Research.
Ryan, B. (2012). Co-production: Option or Obligation?. Australian Journal of Public Administration, 71(3), 314–324. doi: 10.1111/j.1467-8500.2012.00780.x. (Crossref)
Serowaniec, M. (2013). Inicjatywa lokalna jako instrument partycypacji obywateli w podejmowaniu rozstrzygnięć na poziomie lokalnym. In: W. Skrzydło, W. Szapował, K. Eckardt & P. Steciuk (Eds.), Prawo naszych sąsiadów. Konstytucyjne podstawy budowania i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce i na Ukrainie – dobre praktyki (pp. 252–264). Przemyśl–Rzeszów: Wyższa Szkoła Prawa i Administracji.
Sharp, E. B. (1980). Toward a New Understanding of Urban Services and Citizen Participation: The Coproduction Concept. American Review of Public Administration, 14(2), 105–118. doi: 10.1177/027507408001400203. (Crossref)
Sześciło, D. (2015a). Koprodukcja a ekonomia społeczna. Alternatywa rozłączna czy komplementarność?. Ekonomia Społeczna, 1, 79–87. doi: 10.15678/ES.2015.1.06. (Crossref)
Sześciło, D. (2015b). Samoobsługowe państwo dobrobytu. Czy obywatelska koprodukcja uratuje usługi publiczne?. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Sześciło, D. (2015c). W poszukiwaniu trzeciej drogi – poza etatystycznym i rynkowym modelem usług publicznych. Retrieved from http://www.dobrerzadzenie.msap.pl/download/dr/201504 22-DS.pdf (27.10.2021).
Sześciło, D. (2015d). Współzarządzanie jako koprodukcja usług publicznych. Zarządzanie Publiczne, 1(31), 13–21. doi: 10.15678/ZP.2015.31.1.02. (Crossref)
Vanleene, D., Verschuere, B., & Voets, J. (2016). The Democratic Quality of Co-production: A Theoretical Review and Initial Research Design. Retrieved from https://biblio.ugent.be/publication/6909645/file/6909646.pdf (12.07.2022).
Verschuere, B., Brandsen, T., & Pestoff V. (2012). Co-production: The State of the Art in Research and the Future Agenda. Voluntas: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations, 23(4), 1083–1101. doi: 10.1007/s11266-012-9307-8. (Crossref)
Watson, V. (2014). Co-production and Collaboration in Planning. The Difference. Planning Theory & Practice, 15(1), 62–76. doi: 10.1080/14649357.2013.866266. (Crossref)
Whitaker, G. P. (1980). Coproduction: Citizen Participation in Service Delivery. Public Administration Review, 40(3), 240–246. (Crossref)
