Sąd Najwyższy w II Rzeczypospolitej Polskiej
Bogumił Szmulik
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , PolskaAbstrakt
Publikacja ma na celu zaprezentowanie instytucji Sądu Najwyższego w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Rozważania niniejsze otwiera wprowadzenie wywodzące początki tej instytucji z lat pierwszej wojny światowej. Właściwe funkcjonowanie Sądu Najwyższego jako najwyższej instancji sądowniczej w niepodległej Polsce inicjuje jednak dopiero dekret o Sądzie Najwyższym Naczelnika Państwa z 8 lutego 1919 roku. W ramach powołanego Sądu Najwyższego brak izby wojskowej, toteż na przełomie 1918/1919 roku powołano Najwyższy Sąd Wojskowy. Ukształtowany Sąd Najwyższy nie ulega znaczącym zmianom w późniejszych latach, zachowując swoją nadrzędną pozycję nawet po ustanowieniu w 1928 roku – Prawa o ustroju sądów powszechnych, w myśl którego znalazł się na czele struktury sądów powszechnych. Podstawową funkcją Sądu Najwyższego w omawianym okresie było sprawowanie nadzoru nad orzecznictwem sądowym w celu zapewnienia jednolitości stosowania prawa. Również uchwalenie Konstytucji Kwietniowej, ustalającej nowe reguły i tendencje w państwie nie wpłynęło zasadniczo na zachowanie i pracę Sądu Najwyższego. Działalność SN przerwała II wojna światowa. Okres ten trwał od 5 września 1939 do 26 stycznia 1945 roku. Rozporządzeniem Generalnego Gubernatora z dnia 19 lutego 1940 roku uznano go za „chwilowo” nieczynny. Następnie powołano komisję likwidacyjną SN, która zakończyła pracę w roku 1941.
Słowa kluczowe:
Sąd Najwyższy, II Rzeczypospolita, Dekret Naczelnika Państwa, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, Biuro Orzecznictwa Sądu NajwyższegoBibliografia
Dzięcioł B., Gaj J., Kotowski S., Żak J., Historyczny rozwój Sądu Najwyższego jako naczelnego organu sądowego, „Nowe Prawo” 1984, nr 11-12.
Korobowicz A. (red.), Sąd Najwyższy Rzeczypospolitej Polskiej. Historia i współczesność. Księga jubileuszowa 90-lecia Sądu Najwyższego 1917-2007, Warszawa 2007.
Kotowski S., Siedemdziesięciolecie Sądu Najwyższego, „Nowe Prawo” 1989, nr 4.
Pietrzak M., Sąd Najwyższy w II Rzeczypospolitej, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 1981, t. XXXIII, z. 1.
Sąd Najwyższy Rzeczypospolitej Polskiej. Historia i współczesność. Księga jubileuszowa 90-lecia Sądu Najwyższego 1917-2007, red. A. Korobowicz, Warszawa 2007.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
