Zasady prawa wyborczego na Ukrainie

Jerzy Nikołajew

Abstrakt

Niniejszy artykuł poświęcony jest zasadom prawa wyborczego stosowanym w ukraińskim porządku prawnym. Najpierw autor tytułem wprowadzenia dokonuje próby zdefiniowania pojęcia zasad prawa wyborczego. Dalej kolejno opisywane są poszczególne zasady prawa wyborczego na Ukrainie. Jako pierwsza analizowana jest zasada powszechności oznaczająca brak dyskryminacji ze względu na wykształcenie, majątek, zawód, płeć lub religię. Tym nie mniej wykorzystuje się także ograniczenia związane z wiekiem, obywatelstwem lub cenzusem zamieszkania, co w istocie nie jest sprzeczne z porządkiem konstytucyjnym Ukrainy i powszechnie akceptowanymi standardami międzynarodowymi. Następną opisywaną zasadą jest równość wyborów analizowana w znaczeniu formalnym i materialnym. Dalej podejmowane są takie kwestie jak sporządzanie spisów wyborców, zaświadczeń o prawie do głosowania oraz równości w zakresie prowadzonej kampanii wyborczej. Kolejna zasada prawa wyborczego na Ukrainie dotyczy bezpośredniości wyborów i rozumiana jest w kategoriach sposobu wyboru przedstawicieli i osobistego udziału wyborców w akcie głosowania. Z tego punktu widzenia autor zwraca uwagę na wpływ systemu głosowania na przebieg wyborów i na głosowanie na listy partyjne. Ponadto w tej części rozważań znajdują się odniesienia do możliwości osobistego głosowania i z wykorzystaniem poczty. W kolejnej części artykułu analizowane są zagadnienia tajności wyborów jako przeciwwaga jawności głosowania. Autor przywołuje tu przypadki złamania tej zasady podczas wyborów parlamentarnych w 2006 r. Ważne dla zachowania tej zasady wyborczej jest także odpowiednie wyposażenie lokali wyborczych i dobrowolność uczestnictwa w akcie głosowania. Osobną kwestią pozostają możliwości głosowania poza lokalem wyborczym. Rozważania zamykają uwagi o charakterze podsumowania, z którego wynika że ustalone na Ukrainie zasady prawa wyborczego generalnie odpowiadają rozwiązaniom przyjętych w innych państwach.