Sytuacja prawna osób transseksualnych a gwarancja wartości wynikających z Konstytucji

Paulina Rusak-Romanowska

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polska



Abstrakt

Niniejsze opracowanie przedstawia niektóre zagadnienia związane z problemem transseksualizmu i nie pretenduje do wyczerpującego omówienia wszystkich zagadnień, jakie problematyka ta nasuwa. Artykuł ten ma na celu wskazanie, że w obecnym stanie prawnym w Polsce nie istnieją szczególne regulacje dotyczące kwestii zmiany płci, a stosowanie obowiązujących przepisów prowadzi do rezultatów niedoskonałych i często krzywdzących osoby zainteresowane. „Poziom kultury prawnej społeczeństwa rozpoznać można po ustosunkowaniu się do problemów mniejszości”. W warunkach demokracji większość może zadbać o swoje prawa poprzez wpływ na decyzje organów przedstawicielskich. Natomiast wpływ mniejszości na procesy polityczne jest bardziej ograniczony, a tym samym jej możliwość ochrony własnych interesów pozostaje niewielka. W niniejszym artykule unaoczniono, że mniejszość transseksualna wymaga szczególnego potraktowania i uregulowania statusu prawnego, aby uniknąć systematycznego naruszania najbardziej podstawowych praw i wolności jej członków — przede wszystkim, godności, równości i decydowania o swoim życiu osobistym.

Słowa kluczowe:

transseksualizm, Konstytucja, zmiana płci, godność , równość



Adamczyk M., Zmiana płci w świetle aktualnego stanu prawnego, Przegląd Sądowy 2006, nr 11-12, s. 209.

Boratyńska M., Sprostowanie aktu urodzenia (w:) Prawo wobec medycyny i biotechnologii: zbiór orzeczeń z komentarzami pod red. M. Safjan, Warszawa 2011, s. 449.

Chwyć H., Zawarcie małżeństwa w prawie polskim. Poradnik dla kierowników Urzędów Stanu Cywilnego, Lu- blin 1998, s. 1.

Daniluk P., Stan wyższej konieczności jako okoliczność wyłączająca bezprawność „chirurgicznej zmiany płci” Państwo i Prawo 2008, nr 1, s. 96.

Daniluk P., Zabieg „chirurgicznej zmiany płci” u transseksualistów jako czynność lecznicza, Prawo i Medycyna 2007, nr 1, s.102.

Dulko S. Stwierdzenie zmiany płci w drodze sądowej, „Nowe Prawo” 1982, nr 9-10, s. 71.

Dulko S., Imieliński K., Przekleństwo Androgyne. Transseksualizm: mity i rzeczywistość, PWN, Warszawa 1988, s. 51.

Filar M., Lekarskie prawo karne, Kraków 2000, s. 215 i n.

Filar M., Transseksualizm jako problem prawny, Przegląd Sądowy 1996, nr 1, s. 76.

Gadomska M, Zmiana płci nie ma wpływu na świadectwo pracy, Rzeczpospolita 19 VI 2009 r., http://finanse.wp.pl/kat,1033725,title,Zmianaplciniemawplywunaswiadectwopracy,wid,11235164,wiadomosc.htm-l?ticaid=1127a5&_ticrsn=3.

Grodzka A, Podobińska L., Sytuacja osób transpłciowych w Polsce prawne [ w:] Transpłciowość-Androgynia. Studia o przekraczaniu płci, red. Anna Kłonkowska, Gdańsk 2012, s.204.

Holewińska-Łapińska E., Sądowa zmiana płci. Analiza orzecznictwa z lat 1991–2008, „Studia i Analizy Sądu Najwyższego”, 2010, nr 4, s. 32.

Ignatowicz J., Prawo rodzinne, Warszawa 2000, s. 20.

Informacje uzyskane na forach internetowych dla osób transseksualnych: http://forum.transfuzja.org/pl/watek/portal/rodzina_dzieci_i_znajomi/Rozwod_i_zmiana_metrykalna_plci.html, www.transseksualizm. pl (tzw. Niebieskie Forum).

Kryszk K., Kłonkowska A, Sytuacja społeczna osób transpłciowych. Analiza danych z badania ankietowego [ w:] Sytuacja społeczna osób LGBT. Raport za lata 2010 i 2011 red. M. Makuchowska i M. Pawlęga, Warszawa 2012, s. 250.

Łojko N., Finansowanie zabiegów związanych z dostosowaniem płci psychicznej do płci fizycznej w Polsce, [w:] Prawa osób transseksualnych rozwiązania modelowe a sytuacja w Polsce (red.) Anna Śledzińska- Simon, Warszawa 2010, s. 48.

Matczuk J., Osoby transseksualne w procesie zmiany płci-wybrane zagadnienia prawne, Gdańsk 2012, s.165.

Matczuk J., Osoby transseksualne w procesie zmiany płci-wybrane zagadnienia prawne [ w:] Transpłciowość- Androgynia. Studia o przekraczaniu płci, red. Anna Kłonkowska, Gdańsk 2012, s. 173-174.

Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych – X Rewizja, Tom I, wydanie 2008, s. 242.dostęp na http://www.csioz.gov.pl/klasyfikacje.php

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia - z upoważnienia ministra - na zapytanie nr 3288 w sprawie refundacji operacji zmiany płci u osób transseksualnych z 11 października 2004 roku. Dostęp na stronie internetowej: http://orka2.sejm.gov.pl/IZ4.nsf/main/0B0E41E2.

Paruch S. [w:] M. Gadowska, Zmiana płci nie ma wpływu na świadectwo pracy, „Rzeczpospolita” z 16.06.2009 – http://finanse.wp.pl/kat,7026,title,Zmiana-plci-nie-ma-wplywuna-swiadectwo-pracy,wid,11235164,wiadomosc.html.

Rymarz F., Zasada ochrony przyrodzonej i niezbywalnej godności człowieka w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Przegląd Sądowy 2003/6 str. 3-22.

Świto L.: Ideologia gender a różnica płci w aspekcie prawa do rodziny – zarys regulacji prawnych, „Studia Warmińskie” 2012, t. 49, s. 259.

Warylewski J., O duszy uwięzionej w obcym ciele. Dopuszczalność chirurgicznej zmiany płci w świetle prawa karnego, Gazeta Sądowa 2000, nr 73-74, s.57.

Pobierz


Opublikowane
2015-03-31


Rusak-Romanowska, P. (2015). Sytuacja prawna osób transseksualnych a gwarancja wartości wynikających z Konstytucji . Przegląd Prawno-Ekonomiczny, (30 (1), 66–79. Pobrano z https://czasopisma.kul.pl/index.php/ppe/article/view/15810

Paulina Rusak-Romanowska 
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II



Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.