Sytuacja prawna osób transseksualnych a gwarancja wartości wynikających z Konstytucji
Paulina Rusak-Romanowska
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , PolskaAbstrakt
Niniejsze opracowanie przedstawia niektóre zagadnienia związane z problemem transseksualizmu i nie pretenduje do wyczerpującego omówienia wszystkich zagadnień, jakie problematyka ta nasuwa. Artykuł ten ma na celu wskazanie, że w obecnym stanie prawnym w Polsce nie istnieją szczególne regulacje dotyczące kwestii zmiany płci, a stosowanie obowiązujących przepisów prowadzi do rezultatów niedoskonałych i często krzywdzących osoby zainteresowane. „Poziom kultury prawnej społeczeństwa rozpoznać można po ustosunkowaniu się do problemów mniejszości”. W warunkach demokracji większość może zadbać o swoje prawa poprzez wpływ na decyzje organów przedstawicielskich. Natomiast wpływ mniejszości na procesy polityczne jest bardziej ograniczony, a tym samym jej możliwość ochrony własnych interesów pozostaje niewielka. W niniejszym artykule unaoczniono, że mniejszość transseksualna wymaga szczególnego potraktowania i uregulowania statusu prawnego, aby uniknąć systematycznego naruszania najbardziej podstawowych praw i wolności jej członków — przede wszystkim, godności, równości i decydowania o swoim życiu osobistym.
Słowa kluczowe:
transseksualizm, Konstytucja, zmiana płci, godność , równośćBibliografia
Adamczyk M., Zmiana płci w świetle aktualnego stanu prawnego, Przegląd Sądowy 2006, nr 11-12, s. 209.
Boratyńska M., Sprostowanie aktu urodzenia (w:) Prawo wobec medycyny i biotechnologii: zbiór orzeczeń z komentarzami pod red. M. Safjan, Warszawa 2011, s. 449.
Chwyć H., Zawarcie małżeństwa w prawie polskim. Poradnik dla kierowników Urzędów Stanu Cywilnego, Lu- blin 1998, s. 1.
Daniluk P., Stan wyższej konieczności jako okoliczność wyłączająca bezprawność „chirurgicznej zmiany płci” Państwo i Prawo 2008, nr 1, s. 96.
Daniluk P., Zabieg „chirurgicznej zmiany płci” u transseksualistów jako czynność lecznicza, Prawo i Medycyna 2007, nr 1, s.102.
Dulko S. Stwierdzenie zmiany płci w drodze sądowej, „Nowe Prawo” 1982, nr 9-10, s. 71.
Dulko S., Imieliński K., Przekleństwo Androgyne. Transseksualizm: mity i rzeczywistość, PWN, Warszawa 1988, s. 51.
Filar M., Lekarskie prawo karne, Kraków 2000, s. 215 i n.
Filar M., Transseksualizm jako problem prawny, Przegląd Sądowy 1996, nr 1, s. 76.
Gadomska M, Zmiana płci nie ma wpływu na świadectwo pracy, Rzeczpospolita 19 VI 2009 r., http://finanse.wp.pl/kat,1033725,title,Zmianaplciniemawplywunaswiadectwopracy,wid,11235164,wiadomosc.htm-l?ticaid=1127a5&_ticrsn=3.
Grodzka A, Podobińska L., Sytuacja osób transpłciowych w Polsce prawne [ w:] Transpłciowość-Androgynia. Studia o przekraczaniu płci, red. Anna Kłonkowska, Gdańsk 2012, s.204.
Holewińska-Łapińska E., Sądowa zmiana płci. Analiza orzecznictwa z lat 1991–2008, „Studia i Analizy Sądu Najwyższego”, 2010, nr 4, s. 32.
Ignatowicz J., Prawo rodzinne, Warszawa 2000, s. 20.
Informacje uzyskane na forach internetowych dla osób transseksualnych: http://forum.transfuzja.org/pl/watek/portal/rodzina_dzieci_i_znajomi/Rozwod_i_zmiana_metrykalna_plci.html, www.transseksualizm. pl (tzw. Niebieskie Forum).
Kryszk K., Kłonkowska A, Sytuacja społeczna osób transpłciowych. Analiza danych z badania ankietowego [ w:] Sytuacja społeczna osób LGBT. Raport za lata 2010 i 2011 red. M. Makuchowska i M. Pawlęga, Warszawa 2012, s. 250.
Łojko N., Finansowanie zabiegów związanych z dostosowaniem płci psychicznej do płci fizycznej w Polsce, [w:] Prawa osób transseksualnych rozwiązania modelowe a sytuacja w Polsce (red.) Anna Śledzińska- Simon, Warszawa 2010, s. 48.
Matczuk J., Osoby transseksualne w procesie zmiany płci-wybrane zagadnienia prawne, Gdańsk 2012, s.165.
Matczuk J., Osoby transseksualne w procesie zmiany płci-wybrane zagadnienia prawne [ w:] Transpłciowość- Androgynia. Studia o przekraczaniu płci, red. Anna Kłonkowska, Gdańsk 2012, s. 173-174.
Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych – X Rewizja, Tom I, wydanie 2008, s. 242.dostęp na http://www.csioz.gov.pl/klasyfikacje.php
Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia - z upoważnienia ministra - na zapytanie nr 3288 w sprawie refundacji operacji zmiany płci u osób transseksualnych z 11 października 2004 roku. Dostęp na stronie internetowej: http://orka2.sejm.gov.pl/IZ4.nsf/main/0B0E41E2.
Paruch S. [w:] M. Gadowska, Zmiana płci nie ma wpływu na świadectwo pracy, „Rzeczpospolita” z 16.06.2009 – http://finanse.wp.pl/kat,7026,title,Zmiana-plci-nie-ma-wplywuna-swiadectwo-pracy,wid,11235164,wiadomosc.html.
Rymarz F., Zasada ochrony przyrodzonej i niezbywalnej godności człowieka w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Przegląd Sądowy 2003/6 str. 3-22.
Świto L.: Ideologia gender a różnica płci w aspekcie prawa do rodziny – zarys regulacji prawnych, „Studia Warmińskie” 2012, t. 49, s. 259.
Warylewski J., O duszy uwięzionej w obcym ciele. Dopuszczalność chirurgicznej zmiany płci w świetle prawa karnego, Gazeta Sądowa 2000, nr 73-74, s.57.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.