Najstarsze kroniki polskie jako źródła historycznoprawne
Artur Lis
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0003-4613-0671
Abstrakt
Przyjęcie chrztu przez Mieszka I w 966 roku było punktem zwrotnym w dziejach Polski. Państwo pierwszych Piastów zakorzenione zostało w kulturze międzynarodowej społeczności państw europejskich. Sytuacja ta sprzyjała wpływowi niektórych praw obcych na ustrój prawny Polski. W dotychczasowej praktyce państw słowiańskich system prawny opierał się na plemiennym prawie zwyczajowym. Ze względu na brak źródeł jurydycznych pomocniczą rolę w poznaniu kultury prawnej Polski piastowskiej mogą odegrać kroniki. Elementy prawa odnajdujemy w „Kronice polskiej” Galla Anonima oraz w szczególności w kronice Mistrza Wincentego Kadłubka.
Słowa kluczowe:
prawo zwyczajowe, prawo kanoniczne, prawo rzymskie, kronika Galla Anonima, kronika Wincentego Kadłubka, recepcja prawaBibliografia
Adamus J., O monarchii Gallowej, Warszawa 1952.
Anonim tzw. Gall, Kronika polska, tłum. R. Grodecki, oprac. M. Plezia, Wrocław 2008.
Balzer O., Studyum o Kadłubku, t. I, Lwów 1934.
Baszkiewicz J., Prawo rzymskie i prawo kanoniczne w kulturze politycznej Polski XIII i XIV wieku, [w:] tegoż, Państwo – Rewolucja – Kultura polityczna, oprac. H. Olszewski, Poznań 2009, s. 259-288.
Błogosławiony Wincenty Kadłubek. W 800-lecie sakry biskupiej, „Cistercium Mater Nostra” Rocznik II (2/2008), red. M. Starzyński, M. Zdanek, Kraków 2008.
Deptuła Cz., Nad zagadką Mistrza Wincentego, „Znak” 28(1976), nr 261, s. 368-384.
Dębiński A., Kościół i prawo rzymskie, Lublin 2007.
Dębiński A., Prawo rzymskie a kultura prawna w Polsce, [w:] Prawo polskie. Próba syntezy, red. T. Guz, J. Głuchowski, M. Pałubska, Warszawa 2009, s. 39-54.
Galli Anonymi Cronicae, ed. K. Maleczyński, [w:] Monumenta Poloniae Historica, series nova, Kraków 1952.
Gallus Anonymus and his chronicle in the context of twelfth-century historiography from the perspective of the latest research, ed. K. Stopka, Kraków 2010.
Grodziski S., Z dziejów staropolskiej kultury prawnej, Kraków 2004.
Jasiński T., O pochodzeniu Galla Anonima, Kraków 2008.
Kałuża Z., Lektury filozoficzne Wincentego Kadłubka. Zbiór studiów, Warszawa 2014.
Kürbis B., Wstęp, [w:] Mistrz Wincenty (tzw. Kadłubek), Kronika Polska, wyd. B.
Kürbis, Wrocław 2008.
Labuda G., Zamiana Galla Anonima, autora pierwszej Kroniki dziejów Polski, na Anonima-Wenecjanina, „Studia Źródłoznawcze” 44(2006), s. 117-126.
Lis A., Master Vincentius, Lublin 2016.
Lis A., Mistrz Wincenty Kadłubek – ojciec prawa w Polsce? (The master Wincenty Kadłubek – the father of law in Poland?), [w:] Prawo w Europie średniowiecznej i nowożytnej, red. A. Lis, Lublin 2011, s. 91-117.
Lis A., Spory wokół biografii Mistrza Wincentego Kadłubka, Lublin 2013.
Lis A., Studies on the legal culture of the 13th and 14th century - the Book of Elbląg anf the Book of Henryków, „Przegląd Prawno-Ekonomiczny” 23(2/2013), s. 5-12.
Lis A., Świadectwa kultury prawnej w Polsce do 1320 roku, „Przegląd Prawno-Ekonomiczny” 24(3/2013), s. 44-55.
Mistrz Wincenty (tzw. Kadłubek), Kronika polska, przeł. i oprac. B. Kürbis, Wrocław-Warszawa-Kraków 2008.
Mistrz Wincenty Kadłubek. Człowiek i dzieło, pośmiertny kult i legenda. Materiały sesji naukowej – Kraków, 10 marca 2000, red. K. R. Prokop, Kraków 2001.
Mistrza Wincentego zwanego Kadłubkiem Kronika Polska, wyd., komentarz i wstęp M. Plezia, [w:] Monumenta Poloniae Historica, nova series, t. XI, Kraków 1994.
Mühle E., Władza i przestrzeń w Polsce wczesnopiastowskiej. O przestrzennym konstruowaniu władzy u Galla Anonima, [w:] Narodziny Rzeczypospolitej. Studia z dziejów średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych, red. W. Bukowski, T. Jurek, t. II, Kraków 2012, s. 831-847.
Nowacki B., Poglądy prawno-polityczne w „Kronice” mistrza Wincentego, [w:] Mente et litteris, Poznań 1984, s. 127-134.
Onus Athlanteum. Studia nad Kroniką biskupa Wincentego, red. A. Dąbrówka, W. Wojtowicz, Warszawa 2009.
Pauli L., Randbeme”Rocznik Krakowski” ungen zur Abhandlung Emil Seckels über Vincentius Kadłubek, „Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte. Romanistische Abteilung” 76(1959), s. 396–431. (Crossref)
Plezia M., Mistrz Wincenty zwany Kadłubkiem, [w:] Pisarze staropolscy. Sylwetki, red. S. Grzeszczuk, t. 1, Warszawa 1991, s. 93-131.
Plezia M., Scripta minora. Łacina średniowieczna i Wincenty Kadłubek, Kraków 2001.
Sawicki W., Terminologia prawnicza kroniki Anonima-Galla w świetle instytucji obcych i rodzimych, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia” Sectio G, 17(1970), z. 1, s. 1-23.
Sawicki W., Wpływ niektórych praw obcych na ustrój prawny państwa pierwszych Piastów (wiek XI-XII), „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia” Sectio G, 11(1964), z. 2, s. 29-62.
Seckel E., Vinzentius Kadlubek, „Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte. Romanistische Abteilung” 76(1959), s. 378–395. (Crossref)
Skibiński E., Przemiany władzy. Narracyjna koncepcja Anonima tzw. Galla i jej podstawy, Poznań 2009.
Sondel J., Wincenty zw. Kadłubkiem jako apologeta prawa rzymskiego, [w:] Onus Athlanteum. Studia nad Kroniką biskupa Wincentego, red. A. Dąbrówka, W. Wojtowicz, Warszawa 2009, s. 91-109.
Sondel J., Ze studiów nad prawem rzymskim w Polsce piastowskiej, Kraków 1978.
Sójka-Zielińska K., Historia prawa, Warszawa 2005
Vetulani A., Prawo kanoniczne i rzymskie w Kronice mistrza Wincentego, „Studia Źródłoznawcze” 20(1976), s. 35-45.
Vetulani A., Z badań nad kulturą prawniczą w Polsce piastowskiej, Wrocław 1976.
Wiszewski P., Domus Bolezlai. W poszukiwaniu tradycji dynastycznej Piastów (do około 1138 roku), Wrocław 2008.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0003-4613-0671
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
