Pomiar skuteczności mechanizmów kontroli w regionalnych systemach ochrony praw człowieka – od koncepcji do realizacji
Jarosław Kowalski
Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-4731-1928
Abstrakt
Najniższy poziom ochrony zapewnia prawo wewnętrzne poszczególnych państw. Celem artykułu jest opracowanie metodologii pomiaru efektywności mechanizmów kontrolnych funkcjonujących w ramach regionalnych systemów ochrony praw człowieka oraz dostęp do tej efektywności z wykorzystaniem proponowanego rozwiązania. Mechanizm kontrolny można zdefiniować jako zbiór norm proceduralnych i instytucjonalnych zapewniających realizację praw i wolności człowieka określonych w danym systemie prawnym. Skuteczność mechanizmów kontrolnych w czterech systemach regionalnych została oceniona w celu zbadania istniejącego poziomu ochrony praw człowieka w Europie, Ameryce, Afryce i krajach arabskich. Na podstawie analizy wybranych kryteriów wydaje się, że najbardziej efektywnym systemem regionalnej ochrony praw człowieka pozostaje system europejski funkcjonujący w ramach Rady Europy. Niniejszy artykuł może stanowić podstawę do dalszych badań mających na celu określenie optymalnego poziomu tej ochrony. Optymalny poziom ochrony autor rozumie jako najwyższy poziom możliwy do osiągnięcia obecnie.
Słowa kluczowe:
mechanizm kontroli, efektywność, skuteczność, prawa człowieka, regionalne systemy ochrony praw człowiekaBibliografia
Almutawa, A. (2021). The Arab Court of Human Rights and the Enforcement of the Arab Charter on Human Rights. Human Rights Law Review, 21(3), 506–532. doi: 10.1093/hrlr/ngab008.
Buergenthal, T. (2006). The Evolving International Human Rights System. The American Journal of International Law, 100(4), 783–807.
Ciżyńska-Pałosz, A. (2020). Wpływ Europejskiego Trybunału Praw Człowieka na porządek prawny państw-stron Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, a koncepcja marginesu oceny. Analiza ze szczególnym uwzględnieniem wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Hirst przeciwko Zjednoczonemu Królestwu (2). Przegląd Prawno-Ekonomiczny, 1, 7–28. doi: 10.31743/ppe.7503.
Contesse, J. (2016). Contestation and Deference in the Inter-American Human Rights System. Law and Contemporary Problems, 79, 123–145.
European Court of Human Rights. (2023, January). Analysis of Statistics 2022. Retrieved from https://www.echr.coe.int/Documents/Stats_analysis_2022_ENG.pdf (21.05.2024).
Haglund, J. (2019). International Institutional Design and Human Rights: The Case of the Inter-American Human Rights System. Conflict Management and Peace Science, 36(6), 608–625. doi: 10.1177/0738894219881427.
Hamad, A. M., Jannial, J., Indriyani, R. (2022). Mechanisms of the Legal Protection of Human Rights in Global Regulation. Human Rights in the Global South, 1(2), 145–157. doi: 10.56784/hrgs.v1i2.31.
Killander, M. (2010). African Human Rights Law in Theory and Practice. In: S. Joseph, A. McBeth (Eds.), Research Handbook on International Human Rights Law (pp. 388–413). Cheltenham: Edward Elgar Publishing. doi: 10.4337/9781849803373.00020.
Kowalski, J. (2022). Istota mechanizmu kontrolnego w porządku Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. In: J. Jaskiernia, K. Spryszak (Eds.), System ochrony praw człowieka w Europie w czasie wyzwań pandemicznych (vol. 2, pp. 85–100). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Lindholt, L. (2019). Questioning the Universality of Human Rights: The African Charter on Human and Peoples’ Rights in Botswana, Malawi, and Mozambique. London: Routledge. doi: 10.4324/9780429444821.
Machowicz, K., Tabaszewski, R. (2023). The Inter-State Application to the European Court of Human Rights in Strasbourg – Potential Revival. Przegląd Sejmowy, 1(174), 175–197. doi: 10.31268/PS.2023.172.
Madsen, M. R. (2007). From Cold War Instrument to Supreme European Court: The European Court of Human Rights at the Crossroads of International and National Law and Politics. Law & Social Inquiry, 32(1), 137–159. doi: 10.1111/j.1747-4469.2007.00053.x.
Nowicki, M. A. (2009). Słownik Europejskiej Konwencji Praw Człowieka: angielsko-francusko-polski. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Remón, F. Q. (2021). Transitional Justice, Victims and Human Rights in the Light of International Law and the Inter-American System of Human Rights. The Age of Human Rights Journal, 17, 300–327. doi: 10.17561/tahrj.v17.6440.
Rishmawi, M. (2005). The Revised Arab Charter on Human Rights: A Step Forward?. Human Rights Law Review, 5(2), 361–376. doi: 10.1093/hrlrev/ngi021.
Shaver, L. (2010). The Inter-American Human Rights System: An Effective Institution for Regional Rights Protection?. Washington University Global Studies Law Review, 9(4), 639-676.
Wet, E. de (1996). The Present Control Machinery under the European Convention on Human Rights: Its Future Reform and the Possible Implications for the African Court on Human Rights. The Comparative and International Law Journal of Southern Africa, 29(3), 338–359.
Yildiz, E. (2020). Enduring Practices in Changing Circumstances: A Comparison of the European Court of Human Rights and the Inter-American Court of Human Rights. Temple International and Comparative Law Journal, 34(2), 309–338.
Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie
mgr Jarosław Kowalski, radca prawny, absolwent Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II (2010 r. – magister administracji, 2012 r. – magister prawa), od 2016 roku prowadzący działalność gospodarczą w formie Kancelarii Radcy Prawnego, od października 2019 roku doktorant w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych UMCS w Lublinie
https://orcid.org/0000-0002-4731-1928
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
