Wydajność fiskalna i wykorzystanie władztwa podatkowego przez gminy w podatku rolnym
Joanna Śmiechowicz
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie , Polskahttps://orcid.org/0000-0003-2101-4068
Abstrakt
Celem ogólnym opracowania jest zbadanie ewolucji roli podatku rolnego w tworzeniu dochodów gmin i prowadzonej przez nie polityki podatkowej, a także określenie jej konsekwencji budżetowych. Za cel szczegółowy przyjęto analizę zróżnicowania wydajności fiskalnej i wykorzystania władztwa podatkowego przez różne typy gmin w województwie lubelskim. W badaniach obejmujących lata 2003–2018 oparto się na danych zbiorczych, udostępnianych w bazie Głównego Urzędu Statystycznego, oraz na danych zawartych w sprawozdaniach Rb-27S pobranych ze strony internetowej Regionalnej Izby Obrachunkowej w Lublinie. Przygotowanie artykułu wymagało zastosowania metody analizy porównawczej, prostej analizy statystycznej danych oraz metody dedukcyjnej. Główny wniosek płynący z przeprowadzonych badań brzmi, że podatek rolny jest coraz mniej wydajnym fiskalnie źródłem dochodów gmin, a jego rola w tworzeniu ich budżetów jest bardzo mocno zróżnicowana nie tylko między gminami miejskimi a wiejskimi i miejsko-wiejskimi, ale również w ramach jednego rodzaju gmin.
Słowa kluczowe:
podatek rolny, władztwo podatkowe gmin, wydajność fiskalna podatku rolnego, skutki polityki podatkowej gminBibliografia
Dziemianowicz, R. (2007). Ocena polskich rozwiązań w zakresie opodatkowania rolnictwa na tle systemów obowiązujących w wybranych krajach Unii Europejskiej. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Problemy Rolnictwa Światowego, 2(17), 184–194.
Dziemianowicz, R. I. (2007). Efektywność opodatkowania rolnictwa. Białystok, Polska: Uniwersytet w Białymstoku.
Etel, L. (2003). Podatek od nieruchomości, rolny i leśny, Komentarz. Warszawa, Polska: Wydawnictwo C. H. Beck.
Etel, L., Presnarowicz, S., & Dudar, G. (2008). Podatki i opłaty lokalne. Podatek rolny. Podatek leśny. Warszawa, Polska: ABC a Wolters Kluwer Business.
Eurostat (2013). Taxation Trends in the European Union. Pozyskano z https://ec.europa.eu/ (dostęp: 10.10.2019).
Felis, P. (2015). Uwarunkowania funkcji fiskalnej podatku rolnego. Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2(2), 23–36.
Filipiak, B. Z. (2015). Polityka podatkowa gmin czy realizacja władztwa podatkowego? Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 76(1), 221–230. doi: 10.18276/frfu.2015.76/1-19.
Filipiak, B. Z. (2016). Skutki udzielania ulg, umorzeń i zwolnień przez organy podatkowe gmin. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 5(83), 177–187. doi: 10.18276/frfu.2016.5.83/1-16.
GUS (n.d.). Bank Danych Makroekonomicznych. Bilans Płatniczy. Pozyskano z stat.gov.pl/wskaźniki-makroekonomiczne (dostęp: 10.11.2019).
Kisiel, R., & Idzikowska, K. (2014). System opodatkowania rolnictwa w Polsce oraz w wybranych krajach Unii Europejskiej. Zeszyty Naukowe SGGW. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 12(61), 64–78.
Kornberger-Sokołowska, E. (2016). Dylematy reformy systemu podatkowego w Polsce. Warszawa, Polska: Centrum Studiów Samorządu Terytorialnego i Rozwoju Lokalnego UW.
Kowalski, A. & Wigiera, M. (red.) (2012). Zmiany systemu podatkowego w rolnictwie. Konkurencyjność polskiej gospodarki żywnościowej w warunkach globalizacji i integracji europejskiej. Warszawa, Polska: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Państwowy Instytut Badawczy.
KR RIO (2004–2019). Sprawozdania z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego za lata 2003-2018. Pozyskano z www.rio.gov.pl (dostęp: 10.10.2019).
Kulicki, J. (2010). Zakres władztwa podatkowego w obecnym systemie prawnym w Polsce. Biuro Analiz Sejmowych BAS, 16(41), 1–25. Ministerstwo Finansów (2012). Preferencje podatkowe w Polsce. Nr 3. Pozyskano z https://
www.podatki.gov.pl/abc-podatkow/podatki-w-polsce/preferencje-podatkowe-w-polsce/.
Ministerstwo Finansów (2014). Preferencje podatkowe w Polsce. Nr 5. Pozyskano z https://www.podatki.gov.pl/abc-podatkow/podatki-w-polsce/preferencje-podatkowe-w-polsce/ (dostęp: 10.10.2019).
OECD (2005). Taxation and social Security in Agriculture. Pozyskano z https://www.oecd-ilibrary.org/agriculture-and-food/taxation-and-social-security-in-agriculture_9789264013650-en (dostęp: 10.10.2019).
Ofiarski, Z. (2016). System (zbiór) podatków samorządowych – wstępne propozycje uporządkowania. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia Sectio H, L(1), 265–274.
Pomorska, A. (2016). Potrzeba i kierunki reformy podatków dochodowych w Polsce. Lublin, Polska: Wydawnictwo KUL.
Przygodzka, R. (2014). Władztwo podatkowe a stabilność finansowa gmin. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 40, 334–343.
Śmiechowicz, J., & Kozak, P. (2016). Diagnoza skutków polityki podatkowej gmin w Polsce w latach 2003–2015. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 451, 468–478.
van der Veen, H. B., van der Meulen, H. A. B., van Bommel, K. H. M., & Doorneweert, R. B. (2007). Exploring agricultural taxation in Europe. Haga, Holandia: LEI.
Wójtowicz, K. (2016). Propozycje zmian w systemie opodatkowania dochodów rolniczych w Polsce. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 294, 212–224.
Dziemianowicz, R. I. (2007). Efektywność opodatkowania rolnictwa. Białystok, Polska: Uniwersytet w Białymstoku.
Etel, L. (2003). Podatek od nieruchomości, rolny i leśny, Komentarz. Warszawa, Polska: Wydawnictwo C. H. Beck.
Etel, L., Presnarowicz, S., & Dudar, G. (2008). Podatki i opłaty lokalne. Podatek rolny. Podatek leśny. Warszawa, Polska: ABC a Wolters Kluwer Business.
Eurostat (2013). Taxation Trends in the European Union. Pozyskano z https://ec.europa.eu/ (dostęp: 10.10.2019).
Felis, P. (2015). Uwarunkowania funkcji fiskalnej podatku rolnego. Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, 2(2), 23–36.
Filipiak, B. Z. (2015). Polityka podatkowa gmin czy realizacja władztwa podatkowego? Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 76(1), 221–230. doi: 10.18276/frfu.2015.76/1-19.
Filipiak, B. Z. (2016). Skutki udzielania ulg, umorzeń i zwolnień przez organy podatkowe gmin. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 5(83), 177–187. doi: 10.18276/frfu.2016.5.83/1-16.
GUS (n.d.). Bank Danych Makroekonomicznych. Bilans Płatniczy. Pozyskano z stat.gov.pl/wskaźniki-makroekonomiczne (dostęp: 10.11.2019).
Kisiel, R., & Idzikowska, K. (2014). System opodatkowania rolnictwa w Polsce oraz w wybranych krajach Unii Europejskiej. Zeszyty Naukowe SGGW. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 12(61), 64–78.
Kornberger-Sokołowska, E. (2016). Dylematy reformy systemu podatkowego w Polsce. Warszawa, Polska: Centrum Studiów Samorządu Terytorialnego i Rozwoju Lokalnego UW.
Kowalski, A. & Wigiera, M. (red.) (2012). Zmiany systemu podatkowego w rolnictwie. Konkurencyjność polskiej gospodarki żywnościowej w warunkach globalizacji i integracji europejskiej. Warszawa, Polska: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Państwowy Instytut Badawczy.
KR RIO (2004–2019). Sprawozdania z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego za lata 2003-2018. Pozyskano z www.rio.gov.pl (dostęp: 10.10.2019).
Kulicki, J. (2010). Zakres władztwa podatkowego w obecnym systemie prawnym w Polsce. Biuro Analiz Sejmowych BAS, 16(41), 1–25. Ministerstwo Finansów (2012). Preferencje podatkowe w Polsce. Nr 3. Pozyskano z https://
www.podatki.gov.pl/abc-podatkow/podatki-w-polsce/preferencje-podatkowe-w-polsce/.
Ministerstwo Finansów (2014). Preferencje podatkowe w Polsce. Nr 5. Pozyskano z https://www.podatki.gov.pl/abc-podatkow/podatki-w-polsce/preferencje-podatkowe-w-polsce/ (dostęp: 10.10.2019).
OECD (2005). Taxation and social Security in Agriculture. Pozyskano z https://www.oecd-ilibrary.org/agriculture-and-food/taxation-and-social-security-in-agriculture_9789264013650-en (dostęp: 10.10.2019).
Ofiarski, Z. (2016). System (zbiór) podatków samorządowych – wstępne propozycje uporządkowania. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia Sectio H, L(1), 265–274.
Pomorska, A. (2016). Potrzeba i kierunki reformy podatków dochodowych w Polsce. Lublin, Polska: Wydawnictwo KUL.
Przygodzka, R. (2014). Władztwo podatkowe a stabilność finansowa gmin. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, 40, 334–343.
Śmiechowicz, J., & Kozak, P. (2016). Diagnoza skutków polityki podatkowej gmin w Polsce w latach 2003–2015. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 451, 468–478.
van der Veen, H. B., van der Meulen, H. A. B., van Bommel, K. H. M., & Doorneweert, R. B. (2007). Exploring agricultural taxation in Europe. Haga, Holandia: LEI.
Wójtowicz, K. (2016). Propozycje zmian w systemie opodatkowania dochodów rolniczych w Polsce. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 294, 212–224.
Śmiechowicz, J. (2020). Wydajność fiskalna i wykorzystanie władztwa podatkowego przez gminy w podatku rolnym. Przegląd Prawno-Ekonomiczny, (4), 175–190. https://doi.org/10.31743/ppe.9949
Joanna Śmiechowicz
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie https://orcid.org/0000-0003-2101-4068
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie https://orcid.org/0000-0003-2101-4068
