Krajowe struktury demograficzne w globalnej perspektywie

Mieczysław Poborski

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach , Polska
https://orcid.org/0000-0001-5079-6666

Ewa Monika Kraska

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach , Polska
https://orcid.org/0000-0003-0399-8825


Abstrakt

Globalna populacja powiększa się systematycznie, ale dynamika tego procesu zmienia się w czasie, a przede wszystkim zmienia się w globalnej przestrzeni. Maleje udział Europy, a rośnie udział Azji, w tym globalnych liderów – Chin i Indii. W prognozach na koniec 2100 r. najbardziej zauważalny jest przyrost naturalny w Afryce (w Nigerii ). Zmianom całej populacji towarzyszą zmiany jej struktur wiekowych określanych jako starzenie (ageing) społeczeństwa. Globalne procesy przebiegają z różną intensywnością również w krajowym wymiarze, stąd malejący przyrost naturalny powodować może depopulacyjne trendy, w wyniku których liczebność Polaków na koniec XXI w. spaść może nawet do 22 mln. Ekonomiczne skutki „obciążenia demograficznego” łatwo jest przewidzieć, a rzecz w tym, że zmiany demograficzne nie przebiegają z dnia na dzień, stąd polityka pronatalistyczna skutkować może dopiero w następnych pokoleniach, co sugeruje przyjęcie roku 2100 jako cezury czasowej dla rozważań prowadzonych w niniejszym opracowaniu. Celem artykułu jest przedstawienie zmian demograficznych zachodzących w wybranych krajach na przestrzeni lat 1950–2100 w kontekście ich wpływu na globalną populację.

Słowa kluczowe:

Jakość życia, prognozy demograficzne, rozwój społeczno-gospodarczy, senioryzacja, ubóstwo

Bank Danych Lokalnych. (b.d.). Pobrano z https://bdl.stat.gov.pl/bdl/dane/podgrup/temat (31.01.2023).

Bhalla, S. S.(2002). Imagine There’s No Country: Poverty, Inequality, and Growth in the Era of Globalization. New Delhi: Institute for International Economics. Pobrano z https://www.researchgate.net/publication/227441513_Imagine_There's_No_Country_Poverty_Inequality_and_Growth_in_the_Era_of_Globalization (31.01.2023).

Bass, S., Shields, M. K., Behrman, R. E. (2004). Children, Families, and Foster Care: Analysis and Recommendations. The Future Children 14(1), 5–29. Pobrano z https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ795822.pdf (31.01.2023). (Crossref)

Europejski Urząd Statystyczny, Eurostat. (b.d.). Pobrano z https://ec.europa.eu/eurostat (1.02.2023).

Główny Urząd Statystyczny. (2014). Prognoza ludności na lata 2014–2050. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. Pobrano z https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5469/1/5/1/prognoza_ludnosci_na_lata____2014_-_2050.pdf (31.01.2023).

Hrynkiewicz, J., Potrykowska, A. (red.). (2016). Pespektywy demograficzne jako wyzwanie dla polityki ludnościowej Polski. Warszawa: Rządowa Rada Ludnościowa. Pobrano z https://bip.stat.gov.pl/files/gfx/bip/pl/defaultstronaopisowa/805/1/1/perspektywy_demograficzne_jako_wyzwanie_dla_polityki_ludnosciowej_polski.pdf (18.08.2022).

Frątczak, E. (1991). Demographic Models in the Study of Population Ageing. W: J. Jóźwiak, I. E. Kotowska (red.), Usefulness of Demographic Modelling. Proceedings of the Seminar “Usefulness of Demographic Models”, Jadwisin, November 1989 (s. 72–88). Warszawa: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie.

Okólski, M., Fihel, A. (2012). Demografia. Współczesne zjawiska i teorie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Piramidy populacji świata od roku 1950 do 2100. Chińska Republika Ludowa. (2020). Pobrano z https://www.populationpyramid.net/pl/chi%C5%84ska-republika-ludowa/2020/ (1.02.2023).

Piramidy populacji świata od roku 1950 do 2100. Indie. (2020). Pobrano z https://www.populationpyramid.net/pl/indie/2020/ (1.02.2023).

Piramidy populacji świata od roku 1950 do 2100. Nigeria. (2020). Pobrano z https://www.populationpyramid.net/pl/nigeria/2020/ (7.10.2022).

Piramidy populacji świata od roku 1950 do 2100. Polska. (2020). Pobrano z https://www.populationpyramid.net/pl/polska/1950/ (1.02.2023).

Piramidy populacji świata od roku 1950 do 2100. Włochy. (2020). Pobrano z https://www.populationpyramid.net/pl/w%C5%82ochy/2020/ (1.02.2023).

Poborski, M., Kraska, E. M. (2022). Globalny versus lokalny – demograficzny wymiar cywilizacyjnych megatrendów. Przegląd Prawno-Ekonomiczny, 2, 117–148. doi: 10.31743/ppe.13245. (Crossref)

Population Reference Bureau. (2020). World Population Data Sheet. Washington. Pobrano z https://www.prb.org/wp-content/uploads/2020/07/letter-booklet-2020-world-population.pdf (30.09.2022).

Randers, J. (2014). Rok 2052. Globalna prognoza na następne czterdzieści lat. Raport dla Klubu Rzymskiego dla upamiętnienia 40. rocznicy Granic Wzrostu (tłum. J. Karwacka). Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa – Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Janusza Korczaka w Warszawie.

Roser, M. (2014). Human Development Index (HDI). Pobrano z https://ourworldindata.org/human-development-index (1.02.2023).

Rosset, E., Billig, W. (1987). Studia nad teoriami ludnościowymi. Warszawa: Szkoła Główna Planowania i Statystyki, Instytut Statystyki i Demografii.

United Nations. Department of Economic and Social Affairs, Population Division. (2019). World Population Prospects 2019: Highlights. New York: United Nations. Pobrano z https://population.un.org/wpp/Publications/Files/WPP2019_Highlights.pdf (1.02.2023).

United Nations. Department of Economic and Social Affairs, Population Division. (2022). World Population Prospects 2022: Summary of Result. New York: United Nations. Pobrano z https://www.un.org/development/desa/pd/sites/www.un.org.development.desa.pd/files/wpp2022_summary_of_results.pdf (1.02.2023).

United Nations Development Programme. (2020). Human Development Report 2020: The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene. New York. Pobrano z https://hdr.undp.org/system/files/documents//hdr2020pdf.pdf (1.02.2023). (Crossref)

United Nations Development Programme. (2022). Human Development Report 2021/2022: Uncertain Times, Unsettled Lives: Shaping Our Future in a Transforming World. New York. Pobrano z

https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf (1.02.2023).

United Nations Development Programme and Oxford Poverty and Human Development Initiative. (2021). Global Multidimensional Poverty Index 2021: Unmasking Disparities by Ethnicity, Caste and Gender. Pobrano z

https://ophi.org.uk/wp-content/uploads/UNDP_OPHI_GMPI_2021_Report_Unmasking.pdf (1.02.2023).

United States Census Bureau. (2006). Historical Estimates of World Population. Pobrano z https://www.census.gov/data/tables/time-series/demo/international-programs/historical-est-worldpop.html (22.03.2022).

World Bank. (b.d.). Poverty and Inequality Platform. Pobrano z https://pip.worldbank.org/#profile (1.02.2023).

Pobierz

Opublikowane
2023-03-16


Poborski, M., & Kraska, E. M. (2023). Krajowe struktury demograficzne w globalnej perspektywie. Przegląd Prawno-Ekonomiczny, (1), 9–28. https://doi.org/10.31743/ppe.14742

Mieczysław Poborski 
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach https://orcid.org/0000-0001-5079-6666
Ewa Monika Kraska  ekraska@ujk.edu.pl
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach https://orcid.org/0000-0003-0399-8825



Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.