Pomoc uchodźcom z Ukrainy w zapewnieniu godnego pobytu i bezpieczeństwa w Polsce przez jednostki samorządu terytorialnego w regulacjach prawnych
Izabela Rycerska
Wyższa Szkoła Administracji Publicznej w Kielcach , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-1249-1199
Abstrakt
Artykuł dotyczy regulacji prawnych ustanawiających zasady udzielania pomocy uchodźcom z Ukrainy, którzy napłynęli do Polski w związku z atakiem Rosji na Ukrainę 24 lutego 2022 r. Przedstawiono najważniejsze postanowienia ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa w kontekście pomocy świadczonej na rzecz uchodźców z Ukrainy przez jednostki samorządu terytorialnego. Ukazano zmiany w samorządowych ustawach ustrojowych, podstawowe uprawnienia uchodźców, w tym zasady uzyskania numeru PESEL, procedury prawne działań pomocowych podejmowanych przez jednostki samorządu terytorialnego również w relacjach z wojewodą, zasady udzielania wsparcia finansowego dla podmiotów pomagających uchodźcom z Ukrainy. Ponadto omówiono Fundusz Pomocy i reguły korzystania z niego, inne świadczenia socjalne typu jednorazowe świadczenie pieniężne w wysokości 300 zł na osobę. Zwrócono uwagę na pomoc psychologiczną i oświatowo-edukacyjną oraz na zmiany zasad prowadzenia gospodarki finansowej przez jednostki samorządu terytorialnego. W zakończeniu wskazano zadania, które musi wykonać państwo polskie wraz z jednostkami samorządu terytorialnego i organizacjami pozarządowymi, by skorzystać z obecności uchodźców z Ukrainy i właściwie spożytkować ich potencjał.
Słowa kluczowe:
Pomoc, Ukraińcy, samorządy, prawoBibliografia
Cyrankiewicz-Gortyński, M. (2022), Gminy podejmują uchwały o pomocy Ukraińcom, ale czy wojewoda zwróci wydatki? [Municipalities Make Resolutions to Help the Ukrainians, but Will the Voivode Return the Expenses?], https://www.prawo.pl/samorzad/uchwaly-w-sprawie-pomocy-obywatelom-ukrainy-watpliwosci,514500.html (14.07.2022).
Ilu uchodźców z Ukrainy pracuje w Polsce? [How Many Refugees from Ukraine Work in Poland?] (2022), (Current data), https://300gospodarka.pl/news/ilu-uchodzcow-z-ukrainy-pracuje-w-polsce-aktualne-dane (5.07.2022).
Klyta, T. (2022), Jak wypłacać świadczenia 40 zł za udzielenie schronienia Ukraińcom? Kancelaria wyjaśnia, 5 kwietnia 2022 [How to Pay 40 PLN Benefits for Granting Shelter to Ukrainians? The Chancellery Explains, April 5, 2022], https://www.portalsamorzadowy.pl/prawo-i-finanse/jak-wyplacac-swiadczenia-40-zl-za-udzielenie-schronienia-ukraincom-kancelaria-wyjasnia,367311.html (14.07.2022).
Muzyczka, K. (2022), Wsparcie finansowe dla samorządów na pomoc obywatelom Ukrainy [Financial Support to Local Governments to Help the Citizens of Ukraine], https://samorzad.infor.pl/sektor/finanse/budzet/5458802,Wsparcie-finansowe-dla-samorzadow-na-pomoc-obywatelom-Ukrainy.html (14.07.2022).
Pomoc obywatelom Ukrainy – nowe zadania i kompetencje jednostek samorządu terytorialnego [Assistance to Citizens of Ukraine – New Tasks and Competences of Local Government Units] (2022), https://gov.legalis.pl/pomoc-obywatelom-ukrainy-nowe-zadania-i-kompetencje-jednostek-samorzadu-terytorialnego/ (14.07.2022).
Rozporządzenie (2022/605) Rady Ministrów z dnia 15 marca 2022 r. w sprawie maksymalnej wysokości świadczenia pieniężnego przysługującego z tytułu zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy oraz warunków przyznawania tego świadczenia i przedłużania jego wypłaty, Dz. U. z 2022 r. poz. 605 [Regulation 2022/605 of the Council of Ministers of March 15, 2022 on the Maximum Amount of the Monetary Benefit for Providing Accommodation and Meals to Ukrainian Citizens and the Conditions for Granting this Benefit and Extending its Payment, Journal of Laws of 2022, item 605].
Rozporządzenie (2022/645) Ministra Edukacji i Nauki z dnia 21 marca 2022 r. w sprawie organizacji kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy, Dz. U. z 2022 r. poz. 645 [Regulation 2022/645 of the Minister of Education and Science of March 21, 2022 on the Organisation of Education, Upbringing and Care for Children and Adolescents Who Are Citizens of Ukraine, Journal of Laws of 2022, item 645].
Rozporządzenie (2022/1336) Rady Ministrów z dnia 24 czerwca 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie maksymalnej wysokości świadczenia pieniężnego przysługującego z tytułu zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy oraz warunków przyznawania tego świadczenia i przedłużania jego wypłaty, Dz. U. z 2022 r. poz. 1336 [Regulation 2022/1336 of the Council of Ministers of June 24, 2022 Amending the Regulation on the Maximum Amount of the Monetary Benefit for Providing Accommodation and Meals to Ukrainian Citizens and the Conditions for Granting this Benefit and Extending Its Payment, Journal of Laws of 2022, item 1336].
Rycerska, I. (2018), Podstawowe zasady polityki wobec imigrantów i uchodźców na przykładzie Australii i Kanady a droga dla Europy [Basic Principles of Policy Towards Immigrants and Refugees on the Example of Australia and Canada and the Way for Europe], [in:] I. Rycerska, M. Gołoś, (eds.), Problemy migracyjne współczesnego świata – wyzwania europejskie [Migration Problems of the Modern World – European Challenges], (Chełm: Wyższa Szkoła Stosunków Międzynarodowych i Komunikacji Społecznej).
Samorządy dostały dodatkowe pieniądze na pomoc Ukraińcom [Local Authorities Received Additional Money to Help Ukrainians] (2022), Business Insider Polska, 15 kwietnia 2022 [Business Insider Poland, April 15, 2022], https://businessinsider.com.pl/twoje-pieniadze/samorzady-dostaly-dodatkowe-pieniadze-na-pomoc-ukraincom/legyxbw (14.07.2022)
Ułatwienia w procesie edukacji dzieci i młodzieży z Ukrainy [Facilitation in the Process of Education of Children and Youth from Ukraine] (2022), 14 kwietnia 2022 [April 14, 2022], https://samorzad.infor.pl/sektor/edukacja/5453898,Rozporzadzenie-edukacja-dzieci-i-mlodziezy-z-Ukrainy.html, or: https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/ulatwienia-w-procesie-edukacji-dzieci-i-mlodziezy-z-ukrainy--rozporzadzenie-mein (14.07.2022).
Ustawa (1990/16/95) z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 559 [Act 1990/16/95 of March 8,1990 on Municipal Government, consolidated text Journal of Laws of 2022, item 559]. (Crossref)
Ustawa (1998/91/578) z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 528 [Act 1998/91/578 of June 5, 1998 on County Government, consolidated text Journal of Laws of 2022, item 528].
Ustawa (1998/91/576) z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa, t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 547 [Act 1998/91/576 of June 5, 1998 on Voivodeship Government, consolidated text Journal of Laws of 2022, item 547].
Ustawa (2003/96/873) z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1327 [Act 2003/96/873 of April 24, 2003 on Public Benefit Activity and Voluntary Work Journal of Laws of 2022, item 1327].
Ustawa (2003/203/1966) z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1672 z późn. zm. [Act 2003/203/1966 of November 13, 2003 on the Income of Local Government Units, consolidated text Journal of Laws of 2021, item 1672 as amended].
Ustawa (2003/228/2255) z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 615 [Act 2003/228/2255 of November 28, 2003 on Family Benefits, consolidated text Journal of Laws of 2022, item 615].
Ustawa (2004/64/593) z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2268 [Act 2004/64/593 of March 12, 2004 on Social Assistance, consolidated text Journal of Laws of 2021, item 2268]. (Crossref)
Ustawa (2009/157/1240) z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1634 [Act 2009/157/1240 of August 27, 2009 on Public Finance, consolidated text Journal of Laws of 2022, item 1634].
Ustawa (2010/167/1131) z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych, t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 671 [Act 2010/167/1131 of August 6, 2010 on Identity Cards Journal of Laws of 2022, item 671].
Ustawa (2010/217/1427) z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1191 [Act 2010/217/1427 of September 24, 2010 on Population Registration, consolidated text Journal of Laws of 2022, item 1191].
Ustawa (2019/2019) z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych, t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1129 z późn. zm. [Act 2019/2019 of September 11, 2019 – Public Procurement Law, consolidated text Journal of Laws of 2021, item 1129 as amended].
Ustawa (2022/583) z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, Dz. U. z 2022 r. poz. 583 [Act 2022/583 of March 12, 2022 on Assistance to Citizens of Ukraine in Connection with the Armed Conflict on the Territory of that Country, Journal of Laws of 2022, item 583].
Wyższa Szkoła Administracji Publicznej w Kielcach https://orcid.org/0000-0002-1249-1199
