Clericus quidam crimine carnis. Legal and Iconographic Intricacies in Causa 15 of Gratian's Decretum
Abstrakt
The article analyses a problem of the iconography in Causa XV in the Gratian’s Decretum. The problem posed by the Bolognese Camaldolese monk firstly concerns the accusation by the woman with whom the priest sinned and secondly the use of torture in the canonical process. In both cases, the author of the Decretum resolves the problem also citing Roman law, among others, by citing Digest or the Diocletian’s Code. Miniatures illustrating this Causa, and thus the same text, are different in their iconography depending on the time and place where the specific copy of the manuscript was made. This is mainly due to different, local traditions (e.g. in the medieval Italian countries).
Słowa kluczowe:
Dekret Gracjana, Causae XV, iluminacje, ikonografia prawnaBibliografia
Adamczuk A., Prawo i obraz w miniatorstwie średniowiecznym. Iluminowany rękopis Concordia discordantium canonum Gracjana w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej KUL, Lublin 2009.
Adamczuk A., Miniatury pierwszej części Dekretu Gracjana – “Pars Prima”, jako odzwierciedlenie zmian w obrazowaniu stosunków regnum–sacerdotium. Studium ikonologiczne, Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne 2002, vol. 78.
Chodorow S., Christian Political Theory and Church Politics in the Mid-Twelfth Century. The Ecclesiology of the Gratian’s Decretum, Berkeley–London 1972.
Chodorow S., Magister Gratian and the Problem of “Regnum” and “Sacerdotium”, Traditio 1970, vol. 26.
De Hamel Ch., A History of Illuminated Manuscripts, ed. 2, London 1997.
Gratianus, Concordia Discordantium Canonum (Decretum), ed. Ae. Friedberg, Corpus Iuris Canonici, vol. 1, Leipzig 1879 (repr. Graz 1959).
Hartleb K., Gamrat Piotr, in: Polski słownik biograficzny, vol. 7, ed. W. Konopczyński et al., Kraków 1948–1958.
Haskins Ch.H., The Renaissance od the Twelfth Century, Cambridge 1927. Historia Kościoła, vol. 1–5, ed. L.J. Rogier, R. Aubert, M.D. Knowles, Warszawa 1986–1988.
Kuttner S., Graziano: l’uomo e l’opera, in: S. Kuttner, Gratian and the Schools of Law. 1140–1234, II, London 1983.
Ladner G.B., The Concepts of “Ecclesia” and “Christianitas” and Their Relation to the Idea of Papal “Plenitudo Potestatis” from Gregory VII to Boniface VIII, in: Sacerdozio e Regno da Gregorio VII a Bonifacio VIII, Roma 1954.
Kuttner S., The Father of the Science of Canon Law, The Jurist 1941, vol. 1.
L’Engle S., R. Gibbs, Illuminating the Law: Legal Manuscripts in Cambridge Collections, Cambridge 2001.
Lewis S., The English Gothic Illuminated Apocalypse, “Lectio Divina” and the Art of Memory, Word and Image 1991, vol. 7, no. 1.
Melnikas A., The Corpus of the Miniatures in the Manuscripts of Decretum Gratiani, vol. 1–3, Rome 1975.
Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny, ed. 2 revised, Warszawa 2000.
Panofsky E., Renaissance and Renascences in Western Art, Stockholm 1960.
Rusins M., L’illustration des Décrets de Gratien dans l’enluminure toulousaine au XIV siecle, tese de doctorat sous la direction A. Prache, Paris IV Sorbona, 1996, text unpublished.
Śnieżyńska-Stolot E., Ikonografia znaków zodiaku i gwiazdozbiorów w średniowieczu, Kraków 1994.
Śnieżyńska-Stolot E., Tajemnice dekoracji Psałterza Floriańskiego. Z dziejów średniowiecznej koncepcji Uniwersum, Warszawa 1992.
Ullmann W., Law and Politics in the Middle Ages. An Introduction to the Sources of Medieval Political Ideas, London 1975.
Vetulani A., Dekret Gracjana w świetle najnowszych badań, Polonia Sacra 1948, vol. 1, no. 3/4.
Vetulani A., Z badań nad prawem rzymskiem w Dekrecie Gracjana, Czasopismo Prawnicze 1935, vol. 30.
Wielgus S., O micie “ciemnego” średniowiecza i “światłej” nowożytności polemicznie, in: S. Wielgus, Z badań nad średniowieczem, Lublin 1995.
Wielgus S., Prawo w średniowiecznej kulturze europejskiej, Ethos 1999, vol. 12, no. 1/2.
Winroth A., The Making of Gratian’s “Decretum”, Cambridge 2000.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
