Właściwość rzeczowa regionalnych izb obrachunkowych jako organów nadzoru wobec jednostek samorządu terytorialnego a zakres pojęcia „sprawy finansowe” – próba uporządkowania problematyki
Abstrakt
RIO zostały przewidziane w polskim systemie prawa jako jeden z organów nadzoru wobec jednostek samorządu terytorialnego. Wykonują one jednak ten nadzór w ściśle określonych granicach przedmiotowych – „w zakresie spraw finansowych”. Pojęcie „spraw finansowych” stanowi kryterium odróżniające nadzór sprawowany przez RIO i przez wojewodów. Zakreśla tym samym granice właściwości rzeczowej RIO w obszarze nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego. Pojęcie to nie zostało jednak w sposób jednoznaczny zdefiniowane w przepisach prawa. Ustalenie znaczenia terminu „sprawy finansowe”, a ściślej – sposobu rozumienia jego zakreślenia dokonanego przez ustawodawcę – było przedmiotem uwagi doktryny i orzecznictwa sądów administracyjnych. Spójna koncepcja w tym obszarze nie została jednak, jak dotąd, wypracowana. Tymczasem brak precyzyjnego uregulowania rozdziału kompetencji nadzorczych między wojewodów a RIO i stosowanie w tej kwestii rozmaitych, rozbieżnych interpretacji, a tym samym różnego rozumienia zakresu kompetencji dwóch równoważnych organów nadzoru, powoduje niepewność prawa w odniesieniu do zakresu kognicji nadzorczej. Z tych względów podjęto próbę uporządkowania przedmiotowej problematyki oraz wypracowania postulatów de lege ferenda.
Słowa kluczowe:
regionalna izba obrachunkowa, nadzór, jednostki samorządu terytorialnego, właściwość rzeczowa, sprawy finansoweBibliografia
Baranowska-Zając W., Wpływ implementacji przepisów nowych dyrektyw zamówieniowych
Unii Europejskiej, dotyczących zamówień wewnętrznych (in-house)
udzielanych przez jednostki samorządu terytorialnego, na rozwój konkurencyjności
i przedsiębiorczości na rynkach lokalnych, w: Wpływ prawa Unii Europejskiej na gospodarkę
i samorząd terytorialny państw członkowskich, red. M. Ganczar, J. Król,
M. Szewczak, Łódź 2016.
Dębowska-Romanowska T., Regionalne izby obrachunkowe – nadzór zewnętrzny nad
zarządzaniem finansowym w samorządzie i nad tworzeniem lokalnego prawa finansowego,
w: Regionalne izby obrachunkowe. Charakterystyka ustrojowa i komentarz
do ustawy, red. M. Stec, Warszawa 2010.
Dobek T., Działalność regionalnych izb obrachunkowych w 2016 r. Omówienie Sprawozdania
Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych złożonego do Sejmu
i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Finanse Komunalne 2017, t. 24, nr 7-8.
Dolnicki B., w: Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, Warszawa
Dolnicki B., w: Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. B. Dolnicki, wyd. 2,
Warszawa 2018 [wyd. el. LEX].
Glumińska-Pawlic J., Czy nadzór i kontrola nad gospodarką finansową jednostek samorządu
terytorialnego ograniczają ich samodzielność?, w: Samorząd – Finanse – Nadzór
i kontrola. XX-lecie Regionalnych Izb Obrachunkowych, red. R.P. Krawczyk,
M. Stec, Warszawa 2013 [wyd. el. LEX].
Izdebski H., Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, wyd. 3, Warszawa
Jyż G., w: G. Jyż, Z. Pławecki, A. Szewc, Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz,
wyd. 4, Warszawa 2012 [wyd. el. LEX].
Kamieniecki H., Uprawnienia nadzorcze regionalnych izb obrachunkowych w orzecznictwie
sądów administracyjnych z lat 2005-2007, Finanse Komunalne 2008, t. 15,
nr 12.
Kania S., Glosa do wyroku NSA z dnia 22 marca 2001 r., II SA/Ka 2606/00, Samorząd
Terytorialny 2002, nr 7-8.
Kmieciak Z., Rozstrzygnięcie nadzorcze regionalnej izby obrachunkowej, Państwo
i Prawo 1995, z. 2.
Kmieciak Z., Podstawa prawna i formy ingerencji nadzorczej regionalnej izby obrachunkowej,
Samorząd Terytorialny 1995, nr 9.
Kmieciak Z., Stahl M., Akty nadzoru nad działalnością samorządu terytorialnego, Samorząd
Terytorialny 2001, nr 1-2.
Krawczyk R.P., Efektywność i skuteczność nadzoru nad samorządem terytorialnym
a uwarunkowania prawno-faktyczne, Finanse Komunalne 2014, t. 21, nr 10.
Krawczyk R.P., Ustawa o regionalnych izbach obrachunkowych a praktyka jej stosowania,
Samorząd Terytorialny 1993, nr 12.
Kryczko P.W., w: Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. P. Chmielnicki,
wyd. 4, Warszawa 2010 [wyd. el. LEX].
Laszczyk D., Ustawa o regionalnych izbach obrachunkowych. Komentarz, Warszawa
[wyd. el. LEX].
Leoński Z., System nadzoru nad samorządem terytorialnym w świetle ustawy z 8 marca
r., Państwo i Prawo 1990, z. 12.
Narowska A., Pańczyk M., Szybowska M., Nadzór regionalnych izb obrachunkowych
nad podstawową jednostką samorządu terytorialnego – zagadnienia wybrane, Acta
Universitas Lodziensis. Folia Oeconomica 2012, t. 270.
Sawicka K., Nadzór regionalnych izb obrachunkowych nad uchwałami organów jednostek
samorządu terytorialnego, w: 15 lat funkcjonowania regionalnych izb obrachunkowych
jako organów nadzoru i kontroli gospodarki finansowej jednostek samorządu
terytorialnego, red. J. Małecki, R. Hauzer, Z. Janku, Poznań 2007.
Właściwość rzeczowa regionalnych izb obrachunkowych 29
Stahl M., Glosa do postanowienia NSA z dnia 16 kwietnia 2002 r., II SA/Wr 2151/00,
Orzecznictwo Sądów Polskich 2003, z. 10, poz. 134.
Regionalne izby obrachunkowe. Charakterystyka ustrojowa i komentarz do ustawy, red.
M. Stec, Warszawa 2010 [wyd. el. LEX].
Storczyński J., Nadzór regionalnej izby obrachunkowej nad samorządem terytorialnym,
Bydgoszcz–Chorzów 2006.
Walczak P., Zamówienia wewnętrzne (in-house) jako forma powierzenia prowadzenia
gospodarki komunalnej. Kompetencje nadzorcze wojewody i regionalnej izby obrachunkowej,
Finanse Komunalne 2017, t. 24, nr 4.
Woś T., Knysiak-Molczyk H., Romańska M., w: Prawo o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi. Komentarz, red. T. Woś, Warszawa 2005.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
