Traktat z Lizbony a polityka migracyjna Unii Europejskiej
Abstrakt
Budowa efektywnej polityki migracyjnej jest jednym z największych wyzwań Unii Europejskiej. Jej celem jest skuteczne zarządzanie ruchami migracyjnymi przy jednoczesnym niwelowaniu nielegalnej migracji i poszanowaniu praw człowieka. Pierwsze próby prawnego uregulowania tej kwestii na szczeblu wspólnotowym podjęto już w 1985 r. O ile Traktat amsterdamski z 1997 r. dokonał uwspólnotowienia polityki azylowej, wizowej i migracyjnej, o tyle dopiero Traktat z Lizbony nadał im dzisiejszą formę i rozszerzył kompetencje Unii Europejskiej w tym zakresie. Dodatkowo poprawił on koordynację podejmowanych zadań i wzmocnił ochronę obywateli państw trzecich. Prawdziwym sprawdzianem dla unijnej polityki migracyjnej był kryzys migracyjny na naszym kontynencie, będący efektem Arabskiej Wiosny. Jak pokazały ostatnie lata, wypracowane mechanizmy nie zdały egzaminu, a zasady solidarności i sprawiedliwego podziału odpowiedzialności między państwami członkowskimi w dużym stopniu pozostały martwymi przepisami traktatowymi.
Słowa kluczowe:
Unia Europejska, polityka migracyjna, kryzys migracyjny, uchodźcy, migracjeBibliografia
Agencja FRONTEX w Strefie Schengen. 10 lat doświadczeń, red. A. Kuś, A. Kosińska, A. Szachoń- Pszenny, Lublin 2015.
Balicki J., Imigranci z krajów muzułmańskich w Unii Europejskiej, Warszawa 2012.
Barcik J., Wentkowska A., Prawo Unii Europejskiej po Traktacie z Lizbony, Warszawa 2011.
Bieniek R., Międzynarodowa współpraca Policji na terenie Strefy Schengen, Kutno 2014.
Borawska-Kędzierska E., Niebieska karta UE – stosowanie dyrektywy 2009/50/WE i planowana reforma, Europejski Przegląd Sądowy 2018, nr 3.
Borawska-Kędzierska E., Strąk K., Przestrzeń Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Polityka wizowa, azylowa i imigracyjna, Warszawa 2009.
Borg-Barthet J., Lyons C., The European Union migration crisis, Edinburgh 2016.
Cebul K., Zenderowski R., Państwa Europy Środkowej i Bałkanów wobec kryzysu migracyjnego, Warszawa 2020.
Ciekanowski Z., Ulijasz B., Zwalczanie terroryzmu w Unii Europejskiej, Jarosław 2015.
Diawoł-Sitko A., Afryka Północna i Unia Europejska. Wyzwania współpracy po Arabskiej Wiośnie, Kraków 2016.
Dokumenty europejskie, t. 2, oprac. A. Przyborowska-Klimczak, E. Skrzydło-Tefalska, Lublin 1999.
Dokumenty Europejskie, t. 4, oprac. A. Przyborowska-Klimczak, E. Skrzydło-Tefalska, Lublin 2003.
Economics and European Union Migration Policy, red. D. Corry, London 1996.
Europejskie polityki migracyjne. Stare dylematy, nowe wyzwania, red. G. Firlit-Fesnak, Ł. Łotocki, P. Zawadzki, Warszawa 2016.
Europejskie standardy ochrony praw człowieka a ustawodawstwo polskie, red. E. Dynia, C. Kłak, Rzeszów 2005.
FRONTEX, Risk Ananlysis for 2020, https://frontex.europa.eu/assets/Publications/Risk_Analysis/Risk_Analysi s/Annual_Risk_Analysis_2020.pdf [dostęp: 09.09.2020 r.].
Geddes A., The politics of European Union migration governance, pmgovernance, Journal of Common Market Studies 2018, t. 56.
Huysman J., The European Union and the Securitization of Migration, Journal of Common Market Studies 2000, t. 38, nr 5.
Integracja cudzoziemców w Polsce i Europie: perspektywa lokalna, red. B. Rożnowski, T. Sieniow, Lublin 2013.
Kawka I., Wieloletni budżet Unii Europejskiej jako instrument europejskiej solidarności w walce z kryzysem wywołanym pandemią COVID-19, Europejski Przegląd Sądowy 2020, nr 7 (178).
Kenig-Witkowska M., Łazowski A., Ostrihansky R., Prawo Instytucjonalne Unii Europejskiej, Warszawa 2019.
Kosińska A.M., Problem bezpieczeństwa migracyjnego w aktualnym orzecznictwie TSUE – perspektywa państw członkowskich, Rocznik Integracji Europejskiej 2019, nr 13.
Kuś A., Prawo Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony, Lublin 2010.
Lercel J., Przeciwdziałanie nielegalnej imigracji w Unii Europejskiej. Stan prawny po wejściu w życie Traktatu Lizbońskiego, Poliarchia 2014, nr 2.
Łazowski A., Traktaty Europejskie, Bydgoszcz–Warszawa 2003.
Morawska K., Migracja cyrkulacyjna w świetle polityki imigracyjnej Unii Europejskiej, Studia Europejskie 2013, nr 3.
Oleksiewicz I., Uchodźcy w Unii Europejskiej. Aspekty prawne i polityczne, Bydgoszcz 2006.
Orłowska R., Uwarunkowania i skutki rozwoju migracji ekonomicznych w Unii Europejskiej w świetle wybranych teorii migracji międzynarodowych, Gdańsk 2013.
Państwo i terytorium w prawie międzynarodowym, red. J. Menkes, E. Cała-Wacinkiewicz, Warszawa 2015.
Pacek M., Bonikowska M., Unijna droga do wspólnej polityki migracyjnej w kontekście debaty o przyszłości Wspólnot, Studia Europejskie 2007, nr 1.
Perkowska M., Jurgielewicz E., Zwalczanie nielegalnej migracji w polskim prawie karnym. Wybrane aspekty implementacji prawa Unii Europejskiej, Białostockie Studia Prawnicze 2014, nr 15.
Podstawy prawne Unii Europejskiej, wprowadzenie, wybór i oprac. J. Barcz, wyd. 3, Warszawa 2010.
Polityka migracyjna w obliczu współczesnych wyzwań. Teoria i praktyka, red. H. Chałupczak, M. Lesińska, E. Pogorzała, T. Browarek, Lublin 2018.
Prawa człowieka w kontekście sytuacji uchodźców w Europie, red. S. Pelc, Rzeszów 2014.
Prawo Unii Europejskiej. Wybór dokumentów i aktów prawnych, t. 1. Przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, red. J. Barcz, I. Kolowca, Warszawa 2006.
Program Sztokholmski – implikacje i wyzwania dla Unii Europejskiej i Polski, red. A. Gruszczak, Warszawa 2010.
Sabik A., Polityka imigracyjna i azylowa Unii Europejskiej – zarys historyczny i prognozy rozwoju na początku XXI wieku, Krakowskie Studia Międzynarodowe 2006, nr 2.
Sadowski P., Wspólny Europejski System Azylowy – historia, stan obecny i perspektywy rozwoju, Toruń 2019.
Szachoń-Pszenny A., Acquis Schengen a granice wewnętrzne i zewnętrzne w Unii Europejskiej, Poznań 2011.
Szymańska J., Strategia Unii Europejskiej wobec kryzysu migracyjnego: priorytety, bariery, efekty, Studia BAS 2017, nr 3.
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz, t. 1, red. A. Wróbel, Warszawa 2012.
Układ z Schengen. Szanse i zagrożenia dla transgranicznej współpracy Polski i Ukrainy, red. A. Kuś, T. Sieniow, Lublin 2007.
Układ z Schengen. Współpraca policji i organów sprawiedliwości po Maastricht, red. J. Beczała, Łódź 1998.
Unia Europejska a prawo międzynarodowe. Księga Jubileuszowa dedykowana prof. Elżbiecie Dyni, red. L. Brodowski, D. Kuźniar-Kwiatek, Rzeszów 2015.
Unia Europejska wobec wybranych zewnętrznych wyzwań XXI wieku, red. T. Sporek, M. Fronczek, Katowice 2017.
Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 2, red. S. Dubisz, Warszawa 2003.
W obliczu kryzysu. Przyszłość polityki azylowej i migracyjnej Unii Europejskiej, red. A. Kosińska, Lublin 2017.
Wardin K., Implikacje decyzji politycznych i działań militarnych w Libii dla bezpieczeństwa Unii Europejskiej, Toruń 2019.
Wpływ acquis communautaire i acquis Schengen na prawo polskie – doświadczenia i perspektywy, t. 2. 15 lat acquis Schengen w prawie Unii Europejskiej, red. A. Kuś, A. Szachoń-Pszenny, Lublin 2014.
Licencja
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
