Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2019 r., IV KK 459/17
Abstrakt
Przedmiotem opracowania są kwestie podniesione przez Sąd Najwyższy w tezie wyroku z dnia 24 stycznia 2019 r., jak również w jego uzasadnieniu. Odnoszą się one do zagadnienia wpływu, jaki na stopień winy, a w konsekwencji także na wymiar kary może mieć stopień ograniczenia poczytalności niższy niż znaczny, czyli nieobjęty zakresem art. 31 § 2 Kodeksu karnego. W kontekście sprawy stanowiącej przedmiot rozstrzygnięcia staje się ono tym bardziej doniosłe, że dotyczy zakłóceń psychicznych spowodowanych użyciem substancji odurzającej (z grupy kanabinoli), wykazujących cechy sklasyfikowanej jednostki chorobowej. To zaś wiąże się z odstępstwem od wyjątku ustanowionego w § 3 art. 31 K.k. W powołanym wyroku została także poruszona problematyka prawnokarnej natury środka określonego w art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, a jego niezastosowanie, pomimo istnienia przesłanek ku temu, zarzucił sądowi pierwszej instancji prokurator. Do tej kwestii również odniesiono się w niniejszym opracowaniu.
Słowa kluczowe:
poczytalność ograniczona, stopień winy, wymiar kary, substancje odurzające, uzależnienieBibliografia
Budyn-Kulik M., Umyślność w prawie karnym i psychologii. Teoria i praktyka sądowa, 2015 [wyd. el. LEX].
Chlebowska I.J., Stępień A., Zaburzenia spowodowane przyjmowaniem substancji psychoaktywnych, w: Psychiatria. Podręcznik akademicki, red. A. Kiejna, K. Małyszczak, Wrocław 2016.
Chładzińska-Kiejna S., Kotowicz K., Adamowska S., Diagnostyka psychologiczna w psychiatrii dorosłych, w: Psychiatria. Podręcznik akademicki, red. A. Kiejna, K. Małyszczak, Wrocław 2016.
Dąbkiewicz K., Kodeks postępowania karnego. Komentarz do zmian z 2015 r., Warszawa 2015.
Dukiet-Nagórska T., Autonomia pacjenta a polskie prawo karne, Warszawa 2008.
Dolińska-Zygmunt G., Elementy psychologii zdrowia, Wrocław 1996.
Fingas M., Orzekanie reformatoryjne w instancji odwoławczej w polskim prawie karnym, 2016 [wyd. el. LEX].
Gardocki L., Prawo karne, Warszawa 2008.
Goldstein R.Z., Volkow N.D., Drug Addiction and its Underlying Neurobiological Basis. Neuroimaging Evidence for the Involvement of the Frontal Cortex, American Journal of Psychiary 2002, nr 159 (10), https://doi.org/10.1176/appi.ajp.159.10.1642 [dostęp: 29.09.2020 r.].
Golonka A., Niepoczytalność i poczytalność ograniczona, Warszawa 2013.
Habrat B., Zaburzenia psychiczne spowodowane przyjmowaniem substancji psychoaktywnych, w: Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, red. A. Bilikiewicz, Warszawa 2003.
Hołyst B., Narkomania. Problemy prawa i kryminologii, Warszawa 1996.
Jellinek E.M., Phases in the Drinking History of Alcoholics. Analysis of a survey conducted by the official organ of Alcoholics Anonymous, Quarterly Journal of Studies on Alcohol 1946, nr 7.
Kurzępa B., w: Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii. Komentarz, red. A. Ważny, 2019 [wyd. el. LEX].
Łucarz K., Muszyńska A., Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii. Komentarz, Warszawa 2008.
Poprawa R., Alkoholizm jako choroba, w pół wieku po Jellinku, w: Leczenie alkoholików i członków ich rodzin. Perspektywa badawcza i praktyczna, red. K. Gąsior, J. Chodkiewicz, Kielce 2010.
Postulski K., w: System Prawa Karnego, t. 7. Środki zabezpieczające, red. L.K. Paprzycki, Warszawa 2015.
Prawo karne. Część ogólna, szczególna i wojskowa, red. T. Dukiet-Nagórska, Warszawa 2010.
Pyrcak-Górowska M., Komentarz do wybranych przepisów ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, w: Przestępstwa narkotykowe i dopalacze. Komentarz, red. W. Górowski, D. Zając, Kraków 2019.
Srogosz T., Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii. Komentarz, Warszawa 2008.
Stefański R.A., Prawo o ruchu drogowym. Komentarz, Warszawa 2008.
Steinborn S., Prawomocność części orzeczenia w procesie karnym, 2011 [wyd. el. LEX].
Świecki D., w: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 2, red. D. Świecki, 2020 [wyd. el. LEX].
Volkow N.D. i in., Effects of Cannabis Use on Human Behavior, Including Cognition, Motivation, and Psychosis: A Review, Journal of American Medical Association. JAMA Psychiatry 2016, nr 73 (3), https://doi.org/10.1001/jamapsychiatry.2015.3278 [dostęp: 29.09.2020 r.].
Wciórka J., Psychopatologia ogólna – objawy i zespoły zaburzeń psychicznych, w: Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, red. A. Bilikiewicz, Warszawa 2003.
Licencja
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
