Aktualizacja opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego w świetle ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów
Abstrakt
W dniu 5 października 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz. U. z 2020 r. poz. 139 z późn. zm.). Skutkiem jej jest również konieczność uiszczania tzw. opłat przekształceniowych. Wysokość ich jest równa wysokości opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego, które obowiązywałyby w dniu przekształcenia. Te ostatnie podlegają tzw. aktualizacji. W 2019 r. dokonano zmiany ww. ustawy, którą należy ocenić jako niesprawiedliwą. Nałożyła się bowiem ona na trwające w jednostkach samorządu terytorialnego procedury aktualizacji. W okresie tym były już wszczęte oraz wszczynano kolejne postępowania aktualizacyjne, których efektem jest podwyższenie wysokości opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe, a w konsekwencji także i opłat przekształceniowych. W artykule wskazano, iż omawiana regulacja prowadzi w konsekwencji do nieuzasadnionego obniżenia opłat lub nieuzasadnionego zakończenia postępowań aktualizacyjnych w stosunku do wszystkich współużytkowników wieczystych danej nieruchomości. Stanowi ona nadmierną i nieuzasadnioną ingerencję ustawodawcy w samodzielność finansową jednostek samorządu terytorialnego. Godzi również w konstytucyjnie zagwarantowaną ochronę „interesów w toku”. Ponadto sama redakcja omawianej regulacji w ustawie zmieniającej wywołuje wątpliwości interpretacyjne. Nie wiadomo bowiem, jakich dokładnie postępowań ona dotyczy. Problem ten jest konsekwencją dużego skomplikowania materii przekształcenia w kwestii skutków prawnych, nieprzejrzystości unormowań, a ponadto niedostrzegania przez prawodawcę ważnych problemów związanych z regulowaną materią. W artykule przeanalizowano i oceniono najnowsze zmiany legislacyjne prowadzące do przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Metodą badawczą, którą zastosowano w pracy, jest analiza aktów prawnych oraz orzecznictwa sądowego.
Słowa kluczowe:
aktualizacja, użytkowanie wieczyste, przekształcenie, opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego, uwłaszczenieBibliografia
Balwicka-Szczyrba M., O przekształceniu ex lege użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności, Rejent 2019, nr 2.
Bończak-Kucharczyk E., Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, Warszawa 2020.
Ciepła H., Użytkowanie wieczyste skutki prawne wygaśnięcia przekształcenie w prawo własnościi jego wpis do księgi wieczystej. Praktyka i orzecznictwo, Warszawa 2019.
Jaworski J., Prusaczyk A., Tułodziecki A., Wolanin M., Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, Warszawa 2017.
Kapkowski R., Charakter prawny opłaty przekształceniowej, Krakowski Przegląd Notarialny 2019, R. 4, nr 2.
Klat-Górska E., Przekształcenie użytkowania wieczystego we własność Zagadnienia prawne, Warszawa 2019.
Maj K., Przekształcenie z dniem 1 stycznia 2019 prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, kot Schrődingera i praktyka notarialna, Krakowski Przegląd Notarialny 2018, R. 3, nr 3.
Pietrzyk F., Użytkowanie wieczyste nieruchomości publicznych, Warszawa 2020.
Pismo Ministra Rozwoju z dnia 24 sierpnia 2020 r., znak: DN-I.750.197.2020.
Pismo Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 16 lipca 2020 r., znak: IV.7000.500.2019.DZ. Przekształcenie użytkowania wieczystego nieruchomości mieszkaniowej w prawo własności – RPO sugeruje zmiany w przepisach,https://mojafirma.infor.pl/nieruchomosci/prawo/4642588, Przeksztalcenie-uzytkowania-wieczystego-nieruchomosci-mieszkaniowej-w-prawo-wlasnosci-RPO-sugeruje-zmiany-w-przepisach.html[dostęp: 10.10.2020 r.].
Sanakiewicz Ł., Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów. Komentarz, Warszawa 2019.
Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami i ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, Druk nr 3161, http://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/druk.xsp?nr=3161 [dostęp: 10.09.2020 r.].
Siwowski M., Aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego – wybrane zagadnienia praktyczne sądowego etapu postępowania, Palestra 2019, nr 1–2.
Tollik M., Objęcie nieruchomości niezabudowanej skutkami ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, Palestra 2020, nr 2.
Truszkiewicz Z., Wymagalność opłat z tytułu użytkowania wieczystego w świetle ustawy z dn. 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce gruntami, Casus 2000, nr 3.
Uzasadnienia projektu ustawy – druk sejmowy nr 2673, http://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/ druk.xsp?nr=2673 [dostęp: 19.10.2020 r.].
Wancke P., Ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów. Komentarz, Warszawa 2019.
Licencja
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
