Postępowanie względem osoby stosującej przemoc w rodzinie w Kodeksie postępowania cywilnego
Paulina Woś
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-8578-382X
Abstrakt
Artykuł stanowi analizę nowelizacji z dnia 30 kwietnia 2020 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie w dniu 30 listopada 2020 r., wprowadzając instytucjonalne mechanizmy walki z przemocą w rodzinie. Celem wprowadzonych regulacji jest ochrona osoby doświadczającej przemocy poprzez wprowadzenie kompleksowych rozwiązań pozwalających na szybkie odizolowanie osoby dotkniętej przemocą od osoby stosującej przemoc w sytuacjach, gdy stwarza ona zagrożenie dla życia lub zdrowia domowników. Realizacja tego celu jest możliwa dzięki wprowadzeniu nowych instrumentów prawnych – środków izolacyjnych natychmiastowego zastosowania chroniących ofiary przemocy w rodzinie (nakaz opuszczenia mieszkania oraz zakaz zbliżania się), a także poprzez usprawnienie postępowania cywilnego i ograniczenie zjawiska przedłużania toczących się postępowań w sprawach odseparowania osoby dotkniętej przemocą od osoby tę przemoc stosującej.
Słowa kluczowe:
przemoc w rodzinie, przemoc domowa, izolacja sprawcy przemocy w rodzinie, postępowanie zabezpieczające, nakaz opuszczenia mieszkania, zakaz zbliżania sięBibliografia
Banasik P., Fenomen przemocy w doktrynach prawnych. Tendencje legislacyjne dotyczące sprawcy i osoby doznającej przemocy, w: Przemoc w rodzinie. Ujęcie interdyscyplinarne, red. Ł. Wirkus, P. Kozłowski, Kraków 2017.
Banaszewska A., w: Kodeks postepowania cywilnego. Komentarz, red. P. Rylski, 2021 [baza danych Legalis].
Budniak-Rogala A., w: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. E. Marszałkowska-Krześ, wyd. 29, 2021 [baza danych Legalis].
Dębski M., Stereotypowe postrzeganie przemocy w rodzinie, w: Przemoc w rodzinie. Między teorią a praktyką, red. M. Dębski, Nowy Staw 2008.
Gapska E., w: System Prawa Procesowego Cywilnego, t. 4, cz. 1, z. 2. Postępowanie nieprocesowe, red. T. Ereciński, K. Lubliński, 2021 [baza danych LEX].
Gil I., w: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. E. Marszałkowska-Krześ, wyd. 29, 2021 [baza danych Legalis].
Julke G., w: System Postępowania Cywilnego, t. 8. Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne, red. K. Flaga-Gieruszyńska, 2021 [baza danych Legalis].
Kosowska U., Przemoc domowa wobec kobiet w Polsce. Syntetyczna analiza zjawiska, w: Przemoc w rodzinie. Analiza zjawiska na tle wybranych problemów społecznych, red. M. Czerwińska-Jaśkiewicz, Świdwin 2013.
Kowal T., Problem przemocy w rodzinie, w: Profilaktyka społeczna a wielowymiarowość współczesnej rodziny. Wybrane zagadnienia XX i XXI wieku, red. A. Juśko, J. Burgerová,
B. Wolny, Tarnów–Łapczyca 2014.
Kruk E., Przemoc w rodzinie a ofiara i zabezpieczenie jej praw w świetle procedury „Niebieskiej Karty” i cywilnego „nakazu opuszczenia lokalu” ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G 2016, t. 63, z. 1, DOI: 10.17951/g.2016.63.1.81. (Crossref)
Lewoc M., Informator dla sędziów, prokuratorów i kuratorów sądowych dotyczący przeciwdziałania przemocy w rodzinie, Kraków 2015.
Mazowiecka L., Czy prokuratorzy biorą udział w budowaniu systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie? Czy prokurator (funkcjonariusz Policji) powinien kierować sprawy związane z przemocą w rodzinie do mediacji?, w: Jak skutecznie chronić ofiary przemocy w rodzinie, red. L. Mazowiecka, Warszawa 2013.
Mazowiecka L., System przeciwdziałania przemocy w rodzinie w Polsce, w: Prawo wobec problemów społecznych. Księga jubileuszowa Profesor Eleonory Zielińskiej, red. B. Namysłowska-Gabrysiak, K. Syroka-Marczewska, A. Walczak-Żochowska, Warszawa 2016.
Mellibruda J., Charakterystyka zjawiska przemocy w rodzinie, w: Przewodnik do realizacji ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, red. A. Zdunek, Warszawa 2005.
Mikołajczuk K., Different Forms of Violence – Selected Issues, Review of European and Comparative Law 2020, nr 4, DOI: 10.31743/recl.10035. (Crossref)
Nowakowska U., Ocena ryzyka w sprawach o przemoc w rodzinie, w: Jak skutecznie chronić ofiary przemocy w rodzinie, red. L. Mazowiecka, Warszawa 2013.
Nowakowska U., Prawo karne a przemoc w rodzinie wobec kobiet i dzieci, w: Przemoc w rodzinie wobec kobiet i dzieci, red. A. Dominiczak, Warszawa 2000.
Olszewska A., Problematyka przemocy w rodzinie w świetle wybranych uregulowań międzynarodowych, Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego 2016, t. 39, DOI: 10.19195/2084-5065.39.10. (Crossref)
Pospiszyl I., Przemoc w rodzinie, Warszawa 1994.
Pruś P., w: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2. Art. 478–1217, red. M. Manowska, wyd. 4, 2021 [baza danych LEX].
Sasal H.D., Niebieskie karty. Przewodnik do procedury interwencji wobec przemocy w rodzinie, Warszawa 2005.
Spurek S., Izolacja sprawcy od ofiary. Instrumenty przeciwdziałania przemocy w rodzinie, Warszawa 2013.
Spurek S., Izolacja sprawcy przemocy od ofiary a kodeks postępowania karnego, Niebieska Linia 2009, nr 6.
Spurek S., Izolacja sprawcy przemocy w rodzinie od ofiary, Prokuratura i Prawo 2013, nr 7–8.
Spurek S., Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. Komentarz, wyd. 4, Warszawa 2019.
Stefańska E., w: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2. Art. 478–1217, red. M. Manowska, wyd. 4, 2021 [baza danych LEX].
Stożek M., Przemoc w rodzinie. Zapobieganie w świetle przepisów prawa, Warszawa 2009.
Strus-Wołos M., w: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 3. Art. 506–729, red. T. Wiśniewski, 2021 [baza danych LEX].
Tomaszewska A., Ocena skutków prawnych regulacji zawartej w rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (druk nr 279), https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/opinieBAS.xsp?nr=279 [dostęp: 12.04.2022 r.].
Ważny A., w: Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. Komentarz, red. A. Kiełtyka, A. Ważny, Warszawa 2015.
Woś P., w: Leksykon cywilnego postępowania nieprocesowego. Podstawowe pojęcia, red. J. Misztal-Konecka, Warszawa 2021.
Wrona G., Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Komentarz, Warszawa 2020.
Żółć J., Przemoc w rodzinie w ujęciu prawa karnego, w: Przemoc w rodzinie. Ujęcie interdyscyplinarne, red. Ł. Wirkus, P. Kozłowski, Kraków 2017.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0002-8578-382X
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
