O zagrożeniach dla wartości prawdy w stosowaniu paneli obywatelskich – od filozoficznych korzeni do praktycznych konsekwencji koncepcji governance

Urszula Kinga Zawadzka-Pąk

Uniwersytet w Białymstoku , Polska
https://orcid.org/0000-0002-3774-4295


Abstrakt

Na przestrzeni ostatnich lat zainteresowaniem na świecie, w tym również w Polsce, cieszą się instru­menty współrządzenia. Ich podstawą jest zasada partnerstwa, w myśl której podmioty rządowe i pozarządowe są uznawane za równoprawnych partnerów. Stosowanie tej zasady wiąże się z ryzykiem, ponieważ zakłada ona dążenie do przyznawania coraz większego zakresu władzy politycznej partnerom kosztem prawowitych władz. Jednym z rodzajów instrumentów współrządzenia są panele obywatelskie. Uczestnicy tej procedury podczas spotkań decydują o rekomendacjach dotyczących wybranych zagadnień polityki publicznej. Celem niniejszego artykułu jest zbadanie podstaw aksjologicznych instrumentów współrządzenia ze szczególnym uwzględnieniem wartości prawdy. Przedmiotem analizy są gdańskie panele obywatelskie. Posłużono się w pierwszej kolejności badaniami niereaktywnymi, polegającymi na analizie istniejącej literatury, aktów prawnych, treści stron interne­towych, a także audycji radiowych. Na podstawie uzyskanych wyników badań przygotowano kwestionariusz py­tań do półustrukturyzowanych wywiadów, które przeprowadzono z trzema uczestnikami paneli obywatelskich w Gdańsku. W konkluzji badań stwierdzono, że panele obywatelskie nie są neutrale aksjologicznie. Ich stosowa­nie, bez wystarczającej kontroli, prowadzi do naruszeń wartości prawdy, jednego z filarów cywilizacji łacińskiej.

Słowa kluczowe:

prawda, cywilizacja łacińska, współrządzenie, panele obywatelskie, Gdańsk

10.21. Trzeci panel obywatelski. Jak przekonać mieszkańców do działania?, www.youtube.com/watch?v=WW0M37jHMNM&t=43s [dostęp: 25.04.2022 r.].

Abramowicz B., Przegląd piśmiennictwa. Stanley Milgram, Posłuszeństwo wobec autorytetu, tłum. M. Hołda, WAM, Kraków 2008, ss. 247, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2009, z. 3.

Arystoteles, Metafizyka, w: Dzieła wszystkie, t. 2, tłum. K. Leśniak, Warszawa 1990.

Babbie E., Badania społeczne w praktyce, tłum. W. Betkiewicz i in., red. A. Kloskowska-Dudzińska, Warszawa 2004.

Benedykt XVI, Encyklika Caritas in veritate o integralnym rozwoju ludzkim w miłości i prawdzie do biskupów, prezbiterów i diakonów, do osób konsekrowanych i wszystkich wiernych świeckich, Kraków 2009.

Finanse publiczne i prawo finansowe, red. E. Ruśkowski, Warszawa 2006.

Fox J.C., Reinventing Government as Postmodern Symbolic Politics, Public Administration Review 1996, z. 3, DOI: 10.2307/976449. (Crossref)

Fukuyama F., Koniec historii, tłum. T. Bieroń, M. Wichrowski, Poznań 1996.

Gaebler T., Osborne D., Rządzić inaczej. Jak duch przedsiębiorczości przenika i przekształca administrację publiczną, tłum. A. Jankowski, Poznań 1992.

Gerwin M., Panele obywatelskie. Przewodnik po demokracji, która działa, Kraków 2018.

Habermas J., Filozoficzny dyskurs nowoczesności, tłum. M. Łukasiewicz, Kraków 2005.

Hope for Democracy. 30 Years of Participatory Budgeting Worldwide, red. N. Dias, São Brás de Alportel 2018.

Horkheimer M., Adorno T., Dialectic of Enlightenment, red. G. Schmid Noerr, tłum. E. Jephcott, Stanford 2007.

Huizinga T., The New Totalitarian Temptation: Global Governance and the Crisis of Democracy in Europe, New York 2016.

Jan Paweł II, Encyklika Centesimus annus Ojca Świętego Jana Pawła II do czcigodnych braci w Episkopacie, do kapłanów i rodzin zakonnych, do wiernych Kościoła Katolickiego i wszystkich ludzi dobrej woli w setną rocznicę encykliki Rerum novarum, Wrocław 1991.

Jan Paweł II, Encyklika Fides et ratio Ojca Świętego Jana Pawła II do biskupów Kościoła katolickiego o relacjach między wiarą a rozumem, Kraków 1998.

Jan Paweł II, Pamięć i tożsamość. Rozmowy na przełomie tysiącleci, Kraków 2005.

Karoń K., Historia antykultury 1.0. Podstawy wiedzy społecznej, Warszawa 2019.

Kenny D., Abortion, the Irish Constitution, and Constitutional Change, Revista de Investigações Constitucionais 2018, t. 5, nr 3, DOI: 10.5380/rinc.v5i3.60967. (Crossref)

Koneczny F., O cywilizację łacińską, Lublin 1996.

Koneczny F., O wielości cywilizacji, wyd. 6, Warszawa 2015.

Koneczny F., Tło polityczne renesansu włoskiego, Myśl Narodowa 1930, z. 21.

Kornecki T., Prawda jako wartość w przekazie medialnym w świetle encykliki ojca świętego Franciszka Lumen fidei, Studia Socialia Cracoviensia 2015, nr 1, DOI: 10.15633/ssc.988. (Crossref)

Lotko E., Participatory Budgeting in Russia – Procedural Aspects, Białostockie Studia Prawnicze 2019, t. 24, nr 3, DOI: 10.15290/bsp.2019.24.03.14. (Crossref)

Milgram S., Posłuszeństwo wobec autorytetu, tłum. M. Hołda, Kraków 2008.

Panel Obywatelski, czyli demokracja po gdańsku, Skwer Wolności z dnia 28 września 2017 r., www.skwerwolnosci.eu [dostęp: 25.04.2022 r.].

Peeters M.A., Globalizacja zachodniej rewolucji kulturowej. Kluczowe pojęcia, mechanizmy działania, tłum. G. Grygiel, Warszawa 2010.

Peeters M.A., Hijacking Democracy: The Power Shift to the Unelected, Washington 2000.

Peeters M.A., Nowa etyka w dobie globalizacji. Wyzwania dla Kościoła, tłum. G. Grygiel, Warszawa 2009.

Pruś J., Teorie prawdy: klasyczna, korespondencyjna i semantyczna – próba uściślenia relacji, Rocznik Filozoficzny Ignatianum 2018, t. 24, nr 2, DOI: 10.5281/zenodo.2542205.

Rekomendacje panelu obywatelskiego, https://download.cloudgdansk.pl/gdansk-pl/d/20171198710/rekomendacje-panelu-obywatelskiego.pdf [dostęp: 25.04.2022 r.].

Roszkowski W., Roztrzaskane lustro. Upadek cywilizacji zachodniej, Kraków 2019.

Rozwadowski D., Marksizm kulturowy. 50 lat walki z cywilizacją Zachodu, Warszawa 2018.

Schuman T.D., Love Letter to America, Los Angeles 1984.

Thompson N.K., Participatory Budgeting – the Australian Way, Journal of Public Deliberation 2012, t. 8, nr 2, DOI: 10.16997/jdd.145. (Crossref)

Tzu S., Pin S., Sztuka wojny, red. B. Oczko, tłum. D. Bakalarz, Gliwice 2014.

Wielki słownik języka polskiego, t. 3, Warszawa 2018.

Zawadzka-Pąk U.K., Ochrona dobra wspólnego poprzez budżet partycypacyjny (obywatelski). Studium aksjologiczno-prawne, Białystok 2019, https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/11718/1/U_K_Zawadzka_Pak_Ochrona_dobra_wspolnego_poprzez_

budzet_partycypacyjny.pdf?fbclid=IwAR2ZexGceXUiospUySfggO3JndeIToVlfgXONSU-dsg6Tt1aSU6Z9mWlxgw [dostęp: 25.04.2022 r.].

Zawadzka-Pąk U.K., Kościuk D., Kulikowska-Kulesza J.E., Lotko E., Brékine A., Does Participatory Budgeting Belong to Democracy or Bureaucracy? Case Study Of Bialystok (Poland), Annual Center Review 2015, nr 1. (Crossref)

Zawadzka-Pąk U.K., Tomášková E., Legal and Axiological Aspects of Participatory Budgeting Procedure in Poland and the Czech Republic, Białostockie Studia Prawnicze 2019, t. 24, nr 3, DOI: 10.15290/bsp.2019.24.03.13. (Crossref)

Pobierz

Opublikowane
28-11-2022


Zawadzka-Pąk, U. K. (2022). O zagrożeniach dla wartości prawdy w stosowaniu paneli obywatelskich – od filozoficznych korzeni do praktycznych konsekwencji koncepcji governance. Studia Prawnicze KUL, (3), 185–202. https://doi.org/10.31743/sp.13224

Urszula Kinga Zawadzka-Pąk  u.zawadzka@uwb.edu.pl
Uniwersytet w Białymstoku https://orcid.org/0000-0002-3774-4295



Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.

Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:

a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;

b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;

c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;

d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;

e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.

Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.