Charakterystyka doręczeń dokonywanych przez komornika sądowego w polskim postępowaniu cywilnym w kontekście art. 139 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego
Emil Kowalik
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0003-1839-3925
Abstrakt
Doręczenia komornicze istotnie wpłynęły na prawidłowość dokonanych doręczeń pism sądowych. Wprowadzone przepisy położyły kres tzw. fikcji doręczenia osobom fizycznym, która oznaczała, że po dwóch próbach doręczenia sąd mógł przyjąć, iż dokument został skutecznie doręczony. Uznano, że zbyt często prowadziło to do uszczerbku w prawach pozwanych, w szczególności tych, którzy od dłuższego czasu nie zamieszkiwali pod adresami wskazanymi przez powodów – często, z uwagi na prawidłowe (fikcyjne) doręczenie nakazów zapłaty, byli oni zobowiązani do zapłaty kwot wynikających z prawomocnych orzeczeń sądowych. Niestety, pod rządami poprzednio obowiązujących przepisów zdarzały się przypadki podawania przez powodów niezweryfikowanych lub wręcz nieprawdziwych adresów. Ustawodawca obligatoryjnie w art. 1391 Kodeksu postępowania cywilnego wprowadził do polskiego porządku prawnego doręczanie pism za pośrednictwem komornika sądowego w przypadku, gdy pozew lub inne pismo wywołujące potrzebę obrony praw pozwanego nie zostało skutecznie doręczone pozwanemu zgodnie z art. 131–139 K.p.c. Tym samym ustawodawca, wbrew zasadzie doręczeń rutynowych, nałożył wynikające z nich obowiązki nie na organ procesowy, lecz na inicjatora postępowania w sprawie. Niniejsze opracowanie ma na celu przedstawienie instytucji komornika sądowego w polskim postępowaniu cywilnym oraz omówienie jej zalet i wad. Jest to szczególnie istotne w świetle zmian wprowadzonych nowelizacją Kodeksu postępowania cywilnego z dnia 9 marca 2023 r., obowiązującą od dnia 1 lipca 2023 r., które mają usprawnić ten rodzaj służby.
Słowa kluczowe:
postępowanie cywilne, komornik, doręczenie komorniczeBibliografia
Bednorz-Godyń H., Doręczenia za pośrednictwem komornika sądowego, Monitor Prawniczy 2023, no. 8.
Bodio J., in: Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian, vol. 1, ed. T. Zembrzuski, Warszawa 2020.
Borodziuk M., Doręczenie komornicze w praktyce sądowej po zmianach procedury cywilnej dokonanych 7 listopada 2019 roku, Prokuratura i Prawo 2021, no. 3.
Czyszkowski P., Doręczenie komornicze jako nieegzekucyjna czynność komorników sądowych, Przegląd Prawa Egzekucyjnego 2022, no. 4.
Falkowski B., in: Ustawa o komornikach sądowych. Ustawa o kosztach komorniczych. Komentarz, eds. M. Siembierowicz, M. Świtkowski, Warszawa 2018.
Kaczyński M., in: Kodeks postępowania cywilnego, vol. IA. Komentarz. Art. 1–42412, ed. A. Góra-Błaszczykowska, Warszawa 2020.
Lipińska J., Poszukiwanie przez komornika sądowego aktualnego adresu zamieszkania pozwanego na podstawie art. 3b ustawy o komornikach sądowych, Przegląd Prawa Egzekucyjnego 2022, no. 4.
Manowska M., Rafalska A., Koszty procesu i koszty sądowe w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2017.
Markiewicz K., in: Kodeks postępowania cywilnego, vol. 1. Komentarz. Art. 1–50539, ed. T. Szanciło, Warszawa 2019.
Mendrek A., Nowe unormowania kosztów sądowych w sprawach cywilnych wynikające z nowelizacji z 4.07.2019, Palestra 2019, no. 11–12.
Michalska-Marciniak M., in: Kodeks postępowania cywilnego, vol. 1. Komentarz. Art. 1–205, ed. A. Marciniak, Warszawa 2019.
Reiwer R., in: Ustawa o komornikach sądowych. Ustawa o kosztach komorniczych. Komentarz, ed. R. Reiwer, Warszawa 2021.
Sikorska-Lewandowska A., Problemy z dochodzeniem roszczeń po nowelizacji przepisów KPC o doręczeniach, Nieruchomości 2020, no. 9.
Sławicki P., Sławicki P., Doręczenia pism za pośrednictwem komornika sądowego w postępowaniu zabezpieczającym, klauzulowym i egzekucyjnym, Przegląd Sądowy 2020, no. 11–12.
Szachta J., Doręczenie korespondencji pozwanemu przez komornika sądowego. Zagadnienia wybrane. Problemy praktyczne, Forum Prawnicze 2019, no. 6.
Weitz K., in: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, vol. 1, ed. T. Ereciński, Warszawa 2016.
Zamojski Ł., Doręczenie pozwanemu pierwszego pisma procesowego wywołującego potrzebę obrony na podstawie art. 1391 KPC, Monitor Prawa Handlowego 2019, no. 3.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0003-1839-3925
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
