Aprobująca glosa do wyroku NSA w Warszawie z dnia 16 stycznia 2025 r., II FSK 501/22
Michał Zawiślak
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-0824-5489
Abstrakt
Przedmiotem analizy niniejszej glosy jest zastosowanie zwolnienia z podatku dochodowego dla dochodów kościelnych osób prawnych przeznaczonych na cele religijnie użyteczne na kanwie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 stycznia 2025 roku, II FSK 501/22. Ponadto w opracowaniu poruszono problem ograniczenia agresywnej optymalizacji podatkowej związanej z podmiotami kościelnymi. NSA potwierdził, że zwolnienia podatkowe muszą być wykorzystywane wyłącznie do celów religijnych, a nie unikania opodatkowania. Dodatkowo NSA zaznaczył, że tylko podmioty religijne bezpośrednio zaangażowane mogą korzystać z tego zwolnienia, co podkreśla konieczność przestrzegania prawdziwego celu ustawy i zapobiegania jej nadużywaniu. W komentarzu wskazano na potrzebę głębszej refleksji nad systemem zwolnień podatkowych dla związków wyznaniowych, sugerując, że nowe rozwiązania podatkowe mogłyby zostać opracowane w ramach umów bilateralnych między państwem a związkami wyznaniowymi. Taki krok pozwoliłby lepiej dostosować zwolnienia podatkowe do współczesnych zasad prawa podatkowego.
Słowa kluczowe:
ulga podatkowa, darowizna, kościelna działalność charytatywno-opiekuńcza, kościelna osoba prawna, optymalizacja podatkowa, związek wyznaniowyBibliografia
Abramowicz A., Ulgi podatkowe z tytułu darowizn na kościelną działalność charytatywno- opiekuńczą, Studia z Prawa Wyznaniowego 2019, vol. 22. (Crossref)
Adamus R., Postępowanie egzekucyjne albo upadłościowe wobec osoby prawnej Kościoła Katolickiego w Polsce a mienie stanowiące przedmiot kultu religijnego, Studia z Prawa Wyznaniowego 2024, vol. 27. (Crossref)
Borecki P., Glosa do uchwały NSA z 14 marca 2005 r., FPS 5/04, Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2005, no. 2, item 119.
Borecki P., Opinia prawna w sprawie wykładni art. 25 ust. 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Przegląd Prawa Wyznaniowego 2014, no. 6.
Brzozowski W., Działalność kultowa czy działalność gospodarcza?, in: Finansowanie kościołów i innych związków wyznaniowych, eds. P. Sobczyk, K. Warchałowski, Warszawa 2013.
Koredczuk J., Ulgi podatkowe z tytułu darowizn jako źródło finansowania kościołów i innych związków wyznaniowych oraz ich działalności, in: Finansowanie kościołów i innych związków wyznaniowych, eds. P. Sobczyk, K. Warchałowski, Warszawa 2013.
Krukowski J., Systemy finansowania kościołów w świecie współczesnym. Zarys problematyki, in: Finansowanie kościołów i innych związków wyznaniowych, eds. P. Sobczyk, K. Warchałowski, Warszawa 2013.
Mastalski R., Glosa do uchwały NSA z 14 marca 2005 r., FPS 5/04, Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2005, no. 2–23, item 142.
Pieron B., Finansowanie celów kultu religijnego realizowanego przez kościoły i inne związki wyznaniowe, Studia z Prawa Wyznaniowego 2011, vol. 14.
Stanisławski T., Darowizny na cele kultu religijnego i kościelną działalność charytatywno- opiekuńczą. Kontrowersje i nowe rozwiązania, Studia z Prawa Wyznaniowego 2009, vol. 12.
Stanisz P., O obowiązku układowego regulowania stosunków między Rzecząpospolitą Polską a Kościołem Katolickim, in: Układowe formy regulacji stosunków między państwem a związkami wyznaniowymi (art. 25 ust. 4–5 Konstytucji RP), eds. P. Stanisz, M. Ordon,
Lublin 2013.
Stanisz P., Zwolnienia i ulgi podatkowe jako forma finansowania związków wyznaniowych ze środków publicznych, in: Finansowanie związków wyznaniowych w krajach niemieckojęzycznych i w Polsce. Die Finanzierung der Religionsgemeinschaften in der Deutschsprachigen Ländern und in Polen, eds. D. Walencik, M. Worbs, Opole 2012.
Stanisz P., Walencik D., Zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów osób duchownych po wprowadzeniu „Polskiego Ładu”: uwagi do ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, Studia
z Prawa Wyznaniowego 2022, vol. 25. DOI: 10.31743/spw.13724. (Crossref)
Walencik D., Dobrowolna ofiarność wiernych. Podstawy prawne i rozwiązania praktyczne, in: Finansowanie związków wyznaniowych w krajach niemieckojęzycznych i w Polsce. Die
Finanzierung der Religionsgemeinschaften in der Deutschsprachigen Ländern und in Polen, eds. D. Walencik, M. Worbs, Opole 2012.
Walencik D., Opinia prawna na temat beneficjenta rzeczywistego w przypadku spółki kapitałowej, której jedynym (100%) udziałowcem czy akcjonariuszem jest zakon bądź jego jednostka organizacyjna (prowincja zakonna, opactwo, klasztor niezależny, dom zakonny), Studia z Prawa Wyznaniowego 2020, vol. 23. DOI: 10.31743/spw.5730. (Crossref)
Zawiślak M., Granice dopuszczalnej optymalizacji podatkowej z udziałem kościelnych osób prawnych. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 stycznia 2025 r., II FSK 501/22, Prawo i Więź 2025, no. 5 (58). (Crossref)
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0002-0824-5489
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
