The admissibility of the use of deception by the disciplinary ombudsman during the interrogation of the accused in the disciplinary proceedings of police officers
Abstract
The subject of this article revolves around the issue of the admissibility of the use of deception during the interrogation of a police officer by a disciplinary ombudsman in the course of disciplinary proceedings. The issue of the disciplinary responsibility of police officers is not in question, as the police – as a profession of public trust – must meet higher moral standards. Therefore, the existence of this type of accountability is justified. Nevertheless, it is important to remember that the conduct of disciplinary proceedings cannot occur on a discretionary basis and must be subject to constitutional guarantees. The first aspect examined was the possibility of the application of appropriate provisions of the Code of Criminal Procedure, which relate to the conditions of interrogation of the accused, as the ministerial act does not provide any information in this respect and the reference to the provisions of the aforementioned Code is limited and does not contain any regulations in this respect. The use of a dogmatic-legal method led to the conclusion that based on the principles of the legis analogy, it is permissible to appropriately apply the provisions on the interrogation of the accused contained in the Code of Criminal Procedure during the disciplinary proceedings of police officers. According to the author, it is consequently possible to apply deception in a limiting manner, depending on the individual case.
Keywords:
deception, appropriate application, criminal proceedings, disciplinary responsibilityReferences
Adamczak I., Ocena dowodów w postępowaniu dyscyplinarnym policjantów, w: Dowody w postępowaniu dyscyplinarnym w służbach mundurowych, red. B. Janusz-Pohl, B. Różniak-Krzeszewska, Piła 2020.
Baran B., Postępowania dyscyplinarne w sprawach funkcjonariuszy formacji policyjnych. Modele i zasady, Warszawa 2021.
Bieńkowska B., Dyspozycyjność stron w procesie karnym na tle zasady kontradyktoryjności, Przegląd Sądowy 1994, nr 6.
Bieńkowska B., Kruszyński P., Kulesza C., Piszczek P., Pawelec S., Wykład prawa karnego procesowego, red. P. Kruszyński, Białystok 2012.
Bogucki O., Gerecka-Żołyńska A., Grzegorczyk T., Hofmański P., Kulesza C., Rogacka-Rzewnicka M., Sakowicz A., Waltoś S., Wiliński P., Zgryzek K., Zieliński M., System Prawa Karnego Procesowego, t. 3. Zasady procesu karnego, red. P. Wiliński, Warszawa 2013.
Cader A., Podstęp a swoboda wypowiedzi oskarżonego w świetle art. 171 k.p.k., Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego 2002, t. 10.
Cieślak M., Nieważność orzeczeń w procesie karnym PRL, Warszawa 1965.
Cieślak M., Polska procedura karna. Podstawowe założenia teoretyczne, Warszawa 1984.
Cieślak M., Zagadnienia dowodowe w procesie karnym, Kraków 2011.
Daszkiewicz W., Swoboda wypowiedzi jako przesłanka ważności w procesie karnym, Państwo i Prawo 1979, z. 8–9.
Gruszecka D., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa 2016.
Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym. Komentarz, Warszawa 2008.
Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego, t. 1. Artykuły 1–467, Warszawa 2014.
Hanausek T., Kryminalistyka, Warszawa 2004.
Hanausek T., Zarys taktyki kryminalistycznej, Warszawa 1994.
Hofmański P., Sadzik E., Zgryzek K., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1, Warszawa 1999. https://sjp.pwn.pl/sjp/podstep;2502813.html [dostęp: 10.08.2022 r.].
Janusz-Pohl B., Analogia legis na gruncie ustawy o Policji – zagadnienia wybrane, w: Odpowiednie stosowanie przepisów innych ustaw w sprawach dyscyplinarnych w służbach mundurowych, red. P. Jóźwiak, W. Kozielewicz, K. Opaliński, Piła 2017.
Janusz-Pohl B., Formalizacja i konwencjonalizacja jako instrumenty analizy czynności karnoprocesowych w prawie polskim, Poznań 2017.
Janusz-Pohl B., Inicjatywa dowodowa – rozważania w kontekście modelu poznania w postępowaniu dyscyplinarnym wobec policjantów, w: Dowody w postępowaniu dyscyplinarnym w służbach mundurowych, red. B. Janusz-Pohl, B. Różniak-Krzeszewska, Piła 2020.
Janusz-Pohl B., Wpływ ustawy karnoprocesowej na model postępowania dyscyplinarnego w Policji, w: Węzłowe problemy prawa dyscyplinarnego w służbach mundurowych, red. P. Jóźwiak, K. Opaliński, Piła 2012.
Jóźwiak P., Naruszenie zasad etyki zawodowej w służbach mundurowych jako przesłanka odpowiedzialności dyscyplinarnej w kontekście zasady nullum crimen sine lege, w: Zasady etyki zawodowej w służbach mundurowych, red. P. Jóźwiak, K. Opaliński, Piła 2013.
Jóźwiak P., Stosowanie prawa karnego materialnego i procesowego w postępowaniu dyscyplinarnym policjantów (zarys problematyki), w: Odpowiedzialność dyscyplinarna w Policji, red. P. Jóźwiak, W.S. Majchrowicz, Piła 2011.
Kaczor R., Niedozwolone sposoby przesłuchania, Prokuratura i Prawo 2009, nr 3.
Klejnowska M., Oskarżony jako osobowe źródło informacji o przestępstwie, Kraków 2004.
Kmiecik R., Skrętowicz E., Proces karny. Część ogólna, Warszawa 2006.
Koper R., Problem dopuszczalności stosowania podstępu wobec świadka w procesie karnym, Prokuratura i Prawo 2018, nr 7–8.
Kozielewicz W., Dowody nielegalne w postępowaniu dyscyplinarnym, w: Dowody w postępowaniu dyscyplinarnym w służbach mundurowych, red. B. Janusz-Pohl, B. Różniak-Krzeszewska, Piła 2020.
Kruszyński P., Prawo podejrzanego do obrony w nowym k.p.k., w: Nowa kodyfikacja karna.
Kodeks postępowania karnego. Zagadnienia węzłowe, red. E. Skrętowicz, Warszawa 1997.
Kudrelek J., Podstęp w postępowaniu karnym a zasady etyki zawodowej, w: Zasady etyki zawodowej w służbach mundurowych, red. P. Jóźwik, K. Opaliński, Piła 2013.
Kurowski M., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1, red. D. Świecki, Warszawa 2015.
Kurowski M., w: Kodeks postępowania karnego, t. 1. Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, 2022 [wyd. el. LEX].
Kurzępa B., Podstęp w toku czynności karnoprocesowych i operacyjnych, Toruń 2003.
Kwiatkowski Z., Zakazy dowodowe w procesie karnym, Kraków 2005.
Łyczywek R., Wypowiedzi w warunkach wyłączających ich swobodę (art. 157 § 2 k.p.k.), Państwo i Prawo 1974, z. 4.
Nalewajko P., O torturach i nieludzkim traktowaniu – uwagi na gruncie kazusu niemieckiego policjanta Wolfganga Daschnera, w: Odpowiedzialność dyscyplinarna w Policji, red. P. Jóźwiak, W.S. Majchrowicz, Piła 2011.
Nawrocki M., Błąd jako znamię typu czynu zabronionego w polskim prawie karnym, Szczecin 2019.
Rogoziński P., Kwestia dopuszczalności stosowania podstępu wobec uczestników procesu a względna postać zasady informacji prawnej (art. 16 § 2 k.p.k.), w: Profesor Marian Cieślak – osoba, dzieło, kontynuacje, red. W. Cieślak, S. Steinborn, Warszawa 2013.
Sobolewski Z., Samooskarżenie w świetle prawa karnego (nemo se ipsum accusare tenetur), Warszawa 1982.
Stypuła S., Dyskwalifikacja dowodu w postępowaniu dyscyplinarnym, w: Odpowiedzialność dyscyplinarna w Policji, red. P. Jóźwiak, W.S. Majchrowicz, Piła 2011.
Toruński M., Podstęp użyty wobec oskarżonego jako dowód prywatny – uwagi de lege ferenda w świetle nowelizacji kodeksu postępowania karnego, Forum Prawnicze 2015, nr 1.
Waltoś S., Swoboda wypowiedzi osoby przesłuchiwanej w procesie karnym, Państwo i Prawo 1975, z. 10.
Wójcikiewicz J., Kwiatkowska-Wójciekiewicz V., Granice podstępu w przesłuchaniu podejrzanego, w: Węzłowe problemy prawa karnego, kryminologii i polityki kryminalnej. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Andrzejowi Markowi, red. V. Konarska-Wrzosek, J. Lachowski, J. Wójcikiewicz, Toruń 2010.
Żbikowska M., Zasada lojalności w procesie karnym (odniesiona do pokrzywdzonego), Toruń 2015.
University of Szczecin https://orcid.org/0000-0002-2889-0362
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The Author declares that the Work is original and does not infringe any personal or proprietary rights of third parties, and that She/He has unlimited rights to the Work which are the subject of the Agreement signed with the Publisher.
Author of the publication transfers to the Publisher the economic copyrights to the Work (article) submitted for publication, free of charge, without time and territorial restrictions in the following fields of use:
a) production, recording and reproduction of the copies of the Work by a specific technique, including printing, magnetic recording and digital technology;
b) marketing, lending or rental of the original or copies of the Work, and distribution in the form of open access, in accordance with the license Creative Commons Attribution 4.0 International (also known as CC BY), available at: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) inclusing the Work in the composition of the collective work;
d) publishing on the website of the journal, public performance, exhibition, display, reproduction, broadcasting and rebroadcasting, and making the Work available to the public in such a way that everyone can have access to them in a place and at a time chosen by them;
e) uploading the Work in an electronic form to electronic platforms or other uploading of the Work in an electronic form to the Internet or other network.
The proprietary copyright to the Work is transferred to the Publisher free of charge upon signing the contract wit the Publisher.
