Допустимість застосування підступу дисциплінарним речником під час допиту обвинувачених у дисциплінарному провадженні поліцейських
Анотація
Предметом статті є представлення питання про можливість застосування підступу під час допиту поліцейського дисциплінарним речником у рамках дисциплінарного провадження. Питання дисциплінарної відповідальності поліцейських не викликає жодних сумнівів, адже Поліція, як професія, яка користується суспільною довірою, має відповідати вищим моральним стандартам. Тому наявність такого виду відповідальності є виправданою. Проте слід пам’ятати, що здійснення дисциплінарного провадження не може бути свавільним і відбуватися з урахуванням конституційних гарантій. Перше питання, яке розглядалося, це можливість належного застосування положень Кримінально-процесуального кодексу щодо умов допиту обвинувачених, оскільки відомчий акт про це нічого не говорить, а посилання в ньому на положення Кримінально-процесуального кодексу є обмеженим і нерегульованим у цьому відношенні. Використано догматично-правовий метод, який допоміг сформулювати висновок про допустимість на підставі законодавчої аналогії належного застосування положень КПК про допит обвинуваченого до дисциплінарного провадження поліцейських, і, таким чином, на думку автора, можна обмежено використовувати підступ, залежно від конкретної справию
Ключові слова:
підступ, відповідне використання, кримінальне провадження, дисциплінарна відповідальністьПосилання
Adamczak I., Ocena dowodów w postępowaniu dyscyplinarnym policjantów, w: Dowody w postępowaniu dyscyplinarnym w służbach mundurowych, red. B. Janusz-Pohl, B. Różniak-Krzeszewska, Piła 2020.
Baran B., Postępowania dyscyplinarne w sprawach funkcjonariuszy formacji policyjnych. Modele i zasady, Warszawa 2021.
Bieńkowska B., Dyspozycyjność stron w procesie karnym na tle zasady kontradyktoryjności, Przegląd Sądowy 1994, nr 6.
Bieńkowska B., Kruszyński P., Kulesza C., Piszczek P., Pawelec S., Wykład prawa karnego procesowego, red. P. Kruszyński, Białystok 2012.
Bogucki O., Gerecka-Żołyńska A., Grzegorczyk T., Hofmański P., Kulesza C., Rogacka-Rzewnicka M., Sakowicz A., Waltoś S., Wiliński P., Zgryzek K., Zieliński M., System Prawa Karnego Procesowego, t. 3. Zasady procesu karnego, red. P. Wiliński, Warszawa 2013.
Cader A., Podstęp a swoboda wypowiedzi oskarżonego w świetle art. 171 k.p.k., Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego 2002, t. 10.
Cieślak M., Nieważność orzeczeń w procesie karnym PRL, Warszawa 1965.
Cieślak M., Polska procedura karna. Podstawowe założenia teoretyczne, Warszawa 1984.
Cieślak M., Zagadnienia dowodowe w procesie karnym, Kraków 2011.
Daszkiewicz W., Swoboda wypowiedzi jako przesłanka ważności w procesie karnym, Państwo i Prawo 1979, z. 8–9.
Gruszecka D., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa 2016.
Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym. Komentarz, Warszawa 2008.
Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego, t. 1. Artykuły 1–467, Warszawa 2014.
Hanausek T., Kryminalistyka, Warszawa 2004.
Hanausek T., Zarys taktyki kryminalistycznej, Warszawa 1994.
Hofmański P., Sadzik E., Zgryzek K., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1, Warszawa 1999. https://sjp.pwn.pl/sjp/podstep;2502813.html [dostęp: 10.08.2022 r.].
Janusz-Pohl B., Analogia legis na gruncie ustawy o Policji – zagadnienia wybrane, w: Odpowiednie stosowanie przepisów innych ustaw w sprawach dyscyplinarnych w służbach mundurowych, red. P. Jóźwiak, W. Kozielewicz, K. Opaliński, Piła 2017.
Janusz-Pohl B., Formalizacja i konwencjonalizacja jako instrumenty analizy czynności karnoprocesowych w prawie polskim, Poznań 2017.
Janusz-Pohl B., Inicjatywa dowodowa – rozważania w kontekście modelu poznania w postępowaniu dyscyplinarnym wobec policjantów, w: Dowody w postępowaniu dyscyplinarnym w służbach mundurowych, red. B. Janusz-Pohl, B. Różniak-Krzeszewska, Piła 2020.
Janusz-Pohl B., Wpływ ustawy karnoprocesowej na model postępowania dyscyplinarnego w Policji, w: Węzłowe problemy prawa dyscyplinarnego w służbach mundurowych, red. P. Jóźwiak, K. Opaliński, Piła 2012.
Jóźwiak P., Naruszenie zasad etyki zawodowej w służbach mundurowych jako przesłanka odpowiedzialności dyscyplinarnej w kontekście zasady nullum crimen sine lege, w: Zasady etyki zawodowej w służbach mundurowych, red. P. Jóźwiak, K. Opaliński, Piła 2013.
Jóźwiak P., Stosowanie prawa karnego materialnego i procesowego w postępowaniu dyscyplinarnym policjantów (zarys problematyki), w: Odpowiedzialność dyscyplinarna w Policji, red. P. Jóźwiak, W.S. Majchrowicz, Piła 2011.
Kaczor R., Niedozwolone sposoby przesłuchania, Prokuratura i Prawo 2009, nr 3.
Klejnowska M., Oskarżony jako osobowe źródło informacji o przestępstwie, Kraków 2004.
Kmiecik R., Skrętowicz E., Proces karny. Część ogólna, Warszawa 2006.
Koper R., Problem dopuszczalności stosowania podstępu wobec świadka w procesie karnym, Prokuratura i Prawo 2018, nr 7–8.
Kozielewicz W., Dowody nielegalne w postępowaniu dyscyplinarnym, w: Dowody w postępowaniu dyscyplinarnym w służbach mundurowych, red. B. Janusz-Pohl, B. Różniak-Krzeszewska, Piła 2020.
Kruszyński P., Prawo podejrzanego do obrony w nowym k.p.k., w: Nowa kodyfikacja karna.
Kodeks postępowania karnego. Zagadnienia węzłowe, red. E. Skrętowicz, Warszawa 1997.
Kudrelek J., Podstęp w postępowaniu karnym a zasady etyki zawodowej, w: Zasady etyki zawodowej w służbach mundurowych, red. P. Jóźwik, K. Opaliński, Piła 2013.
Kurowski M., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1, red. D. Świecki, Warszawa 2015.
Kurowski M., w: Kodeks postępowania karnego, t. 1. Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, 2022 [wyd. el. LEX].
Kurzępa B., Podstęp w toku czynności karnoprocesowych i operacyjnych, Toruń 2003.
Kwiatkowski Z., Zakazy dowodowe w procesie karnym, Kraków 2005.
Łyczywek R., Wypowiedzi w warunkach wyłączających ich swobodę (art. 157 § 2 k.p.k.), Państwo i Prawo 1974, z. 4.
Nalewajko P., O torturach i nieludzkim traktowaniu – uwagi na gruncie kazusu niemieckiego policjanta Wolfganga Daschnera, w: Odpowiedzialność dyscyplinarna w Policji, red. P. Jóźwiak, W.S. Majchrowicz, Piła 2011.
Nawrocki M., Błąd jako znamię typu czynu zabronionego w polskim prawie karnym, Szczecin 2019.
Rogoziński P., Kwestia dopuszczalności stosowania podstępu wobec uczestników procesu a względna postać zasady informacji prawnej (art. 16 § 2 k.p.k.), w: Profesor Marian Cieślak – osoba, dzieło, kontynuacje, red. W. Cieślak, S. Steinborn, Warszawa 2013.
Sobolewski Z., Samooskarżenie w świetle prawa karnego (nemo se ipsum accusare tenetur), Warszawa 1982.
Stypuła S., Dyskwalifikacja dowodu w postępowaniu dyscyplinarnym, w: Odpowiedzialność dyscyplinarna w Policji, red. P. Jóźwiak, W.S. Majchrowicz, Piła 2011.
Toruński M., Podstęp użyty wobec oskarżonego jako dowód prywatny – uwagi de lege ferenda w świetle nowelizacji kodeksu postępowania karnego, Forum Prawnicze 2015, nr 1.
Waltoś S., Swoboda wypowiedzi osoby przesłuchiwanej w procesie karnym, Państwo i Prawo 1975, z. 10.
Wójcikiewicz J., Kwiatkowska-Wójciekiewicz V., Granice podstępu w przesłuchaniu podejrzanego, w: Węzłowe problemy prawa karnego, kryminologii i polityki kryminalnej. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Andrzejowi Markowi, red. V. Konarska-Wrzosek, J. Lachowski, J. Wójcikiewicz, Toruń 2010.
Żbikowska M., Zasada lojalności w procesie karnym (odniesiona do pokrzywdzonego), Toruń 2015.
Uniwersytet Szczeciński https://orcid.org/0000-0002-2889-0362
Ліцензія
Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Автор заявляє, що твір є оригінальним твором і не порушує жодних особистих або майнових прав третіх осіб, a також, що його авторські права на твір не обмежені в межах договору, підписаного з Видавцем.
Автор публікації безоплатно передає Видавцю майнові авторські майнові права на твір (статтю), поданий до публікації, без обмежень що до часу та території в таких сферах використання:
а) виготовлення, запис і збільшення за допомогою певної техніки копій, включаючи техніку друку, магнітний запис та цифрову техніку;
b) введення на ринок, позичання або надання в оренду оригіналу чи копій Твору та розповсюдження у формі відкритого доступу відповідно до змісту ліцензії Creative Commons Визнання Авторства 4.0 Міжнародна (також відомої як CC BY), доступної за адресою:
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) включення Твору до складу колективного твору;
d) оприлюднення на веб-сайті журналу, публічне виконання, виставка, демонстрація, відтворення, трансляція та ретрансляція, а також надання Твору доступним для громадськості таким чином, щоб кожен міг мати доступ до них у місці та в час, вибраний ними;
e) завантаження Твору в електронній формі на електронні платформи або інше завантаження Твору в електронній формі в Інтернет чи іншу мережу.
Авторські майнові права на твір передаються безоплатно при підписанні договору.
