The axiological foundations of the economic order in the context of the essential values
Abstract
This paper concerns the issues covered under the problem of “The axiological foundations of the economic order in the context of the essential values.” Undoubtedly development of the market economy and realization of the economic freedom are a crucial reference point for the process of development of said foundations. However, we should bear in mind that in this field the classical concept of the order is an oversimplification. Therefore it is justified to approach this concept in the perspective of the idea of its three-level implementation and identifying the basic values laid at its foundation. My primary goal is to justify the thesis proclaiming that the issue of developing axiological foundations for the economic order should be perceived through the lens of the values which are justified not solely by their positive-legal legitimization (common good, human dignity) but also the values which shape the fundamental values expressed in the constitution of the Republic of Poland and the principles derived from them. In the latter case the issue concerns e.g. the rights, freedoms, values and principles other then the economic freedom (certainty of law, protection of acquired rights, protection of competition, righteousness of will of the legislator and the bodies implementing the law, authority of the state and the law etc.). This, in turn, gives birth to a number of challenges and axiological dilemmas – not only related to economy but to law and ethics as well. Therefore it appears justified to properly identify the basic normative pillars and the values covered under the context of the effective and binding law and the potential threats to the axiological foundations of the public commercial law. Therefore it is relevant to turn our attention to the issues of inflation of law, certainty of normative solutions, protection of acquired rights and fully developing expectations towards the legal security and excessive relativisation of the basic principles which determine the essence of legal order. Developing authority of the state and law as well as developing the ethos of public service are significant for the axiological aspects of the economic order. The paper utilizes the dogmatic method and other auxiliary methods as needed.
Keywords:
axiological foundations of the economic order, key values, inflation of law, legal security, dis-functionality of legal orderReferences
Bentham J., A Fragment on Government and on Introduction to the Principles of Morals and Legislation, Oxford 1960.
Bentham J., Utylitaryzm, Warszawa 1959.
Bucińska J., Godność człowieka jako podstawowa wartość porządku prawnego, Prawo – Administracja – Kościół 2001, no. 2–3.
Complak K., Uwagi o godności człowieka oraz jej ochrona w świetle nowej Konstytucji, Przegląd Sądowy 1998, no. 5.
Jabłoński M., Pojęcie i ochrona godności człowieka w orzecznictwie organów władzy sądowniczej w Polsce, in: Godność człowieka jako kategoria prawna, ed. K. Complak, Wrocław 2001.
Jan Paweł II, Encyklika Centesimus annus, Wrocław 1991.
Kaufmann A., Rechtsphilosophie, Rechtstheorie, Rechtsdogmatik, in: Einführung in Rechtsphilosophie und Rechtstheorie der Gegenwart, eds. A. Kaufmann, W. Hassemer, Heidelberg 1989.
Koneczny F., Rozwój moralności, Lublin 1938.
Krąpiec M.A., By ocalić suwerenność, Toruń 1997.
Krąpiec M.A., Człowiek i prawo naturalne, Lublin 1975.
Krucina I., Wokół wartości najwyższych, Wrocław 1996.
Longchamps F., Z problemów poznania prawa, Wrocław 1968.
Majka J., Etyka społeczna i polityczna, Warszawa 1993.
Mazurek F.J., Godność osoby ludzkiej podstawą praw człowieka, Lublin 2001.
Mill J.S., O wolności, Warszawa 1959.
Nagórny J., Wychowanie do wartości moralnych. Perspektywa chrześcijańska, Lublin 1993. (Crossref)
Novak M., Poza ekonomią, poza polityką, Znak 1994, no. 6.
Novak M., Splot dwóch tradycji, Znak 1990, no. 10–11. (Crossref)
Onimus J., Próby odpowiedzi, Warszawa 1972.
Parijs P. van, Evolutionary Explanation in the Social Science. An Emerging Paradigm, New Jersey 1981.
Popper K., Eccles J., The Self and Its Brain, New York 1977. (Crossref)
Radbruch G., Die Natur der Sache als juristische Denkform, Darmstadt 1960.
Ricardo D., Zasady ekonomii politycznej i opodatkowania, Warszawa 1957.
Röpke W., Powrót do niepowtarzalności, Znak 1990, no. 10–11.
Rüstow A., Das Versagen des Wirtschaftsliberalismus, München 1950.
Smith A., Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, Warszawa 2007.
Smith A., The Theory of Moral Sentiments, London 1831.
Urbanek L., Pojęcie godności człowieka w Konstytucji RP z 1997 r. a problem definicji, Prawa Człowieka 2000, no. 7.
Wyszyński S., Prymas Tysiąclecia (Z przemówienia w uroczystość Matki Bożej Gromnicznej w Gnieźnie w dniu 2 lutego 1978 r.), Paryż 1982.
Zasady ustroju III Rzeczypospolitej Polskiej, ed. D. Dudek, Warszawa 2009.
Zdyb M., Dobro wspólne w perspektywie art. 1 Konstytucji RP, in: Trybunał Konstytucyjny. Księga XV-lecia, Warszawa 2001.
Zdyb M., Drogi i bezdroża państwa prawnego, in: Konstytucja. Ustrój, system finansowy państwa. Księga pamiątkowa ku czci prof. Natalii Gajl, eds. T. Dębowska-Romanowska, A. Jankiewicz, Warszawa 1999.
Zdyb M., Dylematy ładu prawnego w kontekście inflacji i niektórych innych niedoskonałości prawa administracyjnego, in: Prawo administracyjne dziś i jutro, eds. J. Jagielski, M. Wierzbowski, Warszawa 2018.
Zdyb M., Godność człowieka w świetle art. 39 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, in: Normatywny wymiar godności człowieka, eds. W. Lis, A. Balicki, Lublin 2012.
Zdyb M., Komentarz do art. 2, in: M. Zdyb, G. Lubeńczuk, A. Wołoszyn-Cichocka, Prawo przedsiębiorców. Komentarz, Warszawa 2019.
Zdyb M., Pewność prawa (Legal Certainty), TEKA Komisji Prawniczej PAN – Oddział w Lublinie 2018, vol. 11, no. 1. (Crossref)
Zdyb M., Służba publiczna, in: Prawość i Godność. Księga pamiątkowa w 70. rocznicę urodzin Profesora Wojciecha Łączkowskiego, eds. A. Gomułowicz, S. Fundowicz, F. Rymarz, Lublin 2003.
Zdyb M., Zarys historii myśli organizatorskiej, Lublin 1987.
Zoll A., Główne grzechy w funkcjonowaniu państwa prawa, a paper delivered during “Czy Polska jest państwem prawnym?” conference, Warszawa, 15.10.2004.
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The Author declares that the Work is original and does not infringe any personal or proprietary rights of third parties, and that She/He has unlimited rights to the Work which are the subject of the Agreement signed with the Publisher.
Author of the publication transfers to the Publisher the economic copyrights to the Work (article) submitted for publication, free of charge, without time and territorial restrictions in the following fields of use:
a) production, recording and reproduction of the copies of the Work by a specific technique, including printing, magnetic recording and digital technology;
b) marketing, lending or rental of the original or copies of the Work, and distribution in the form of open access, in accordance with the license Creative Commons Attribution 4.0 International (also known as CC BY), available at: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) inclusing the Work in the composition of the collective work;
d) publishing on the website of the journal, public performance, exhibition, display, reproduction, broadcasting and rebroadcasting, and making the Work available to the public in such a way that everyone can have access to them in a place and at a time chosen by them;
e) uploading the Work in an electronic form to electronic platforms or other uploading of the Work in an electronic form to the Internet or other network.
The proprietary copyright to the Work is transferred to the Publisher free of charge upon signing the contract wit the Publisher.
