Governance in Poland in years 1918-1922
Katarzyna Kaczmarczyk-Kłak
WSPiA Rzeszowska Szkoła Wyższa , PolandAbstract
The article presents the way that governance has formed in Poland after winning the independence in 1918. It also includes the discussion on first legal acts with institutional meaning such as decree law dated on 22nd November 1918 about the supreme representative authority of the Republic of Poland and the act of Parliament's ordinance of 20th February 1919 entrusting Józef Piłsudski with further execution of the office of Chief of state. These documents became the basis for reborn country and enabled to rebuild institutions in historically difficult period. In the opinion of author, the experiences of first years of independence had ultimatelly influenced the solutions that were adapted in so called March Constitution from the year of 1921.
Keywords:
Governance, Small Constitution of 1919, Political system of Poland in years 1918-1922References
Ajnenkiel A., Odbudowa państwowości polskiej po pierwszej wojnie światowej, „Państwo i Prawo” 1967, nr 8/9, s. 206 i n.
Ajnenkiel A., Od rządów ludowych do przewrotu majowego. Zarys dziejów politycznych Polski 1918-1926, Warszawa 1978.
Ajnenkiel A., Konstytucje Drugiej Rzeczypospolitej, [w:] Polska Niepodległa 1918-1939, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1984, s. 101-138
Ajnenkiel A., Polskie konstytucje, Warszawa 1991.
Ajnenkiel A., Konstytucje Polski 1791-1997, Warszawa 2001.
Antonowicz L., Narodziny Drugiej Rzeczypospolitej ze stanowiska prawa międzynarodowego, „Przegląd Sejmowy” 1998, nr 5, s. 17-28
Balicki R., „Małe Konstytucje” w polskim prawie konstytucyjnym, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo CCLVII” 1997, s. 309-324 ?.
Bardach J., B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia państwa i prawa polskiego, Warszawa 1987.
Bardach J., B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Historia ustroju i prawa polskiego, Warszawa 1994.
Bartoszewicz K., Dzieje insurekcji kościuszkowskiej, Poznań 2002.
Berezowski C., Powstanie państwa polskiego w świetle prawa narodów, Warszawa 2008.
Borkowska-Bagieńska E., K. Krasowski, B. Lesiński, J. Walachowicz, Historia państwa i prawa Polski. Zarys wykładu, Poznań 1994.
Buszko J., Historia Polski 1864-1948, Warszawa 1984.
Brzoza Cz., Polska w czasach niepodległości i drugiej wojny światowej (1918-1945), [w:] M. Zgórniak, S. Grodziski,
J. Wyrozumski (red.), Wielka Historia Polski, t. 9, Kraków 2001.
Cybichowski Z., Polskie prawo państwowe, Warszawa 1925.
Cybichowski Z., Encyklopedia podręczna prawa publicznego (konstytucyjnego, administracyjnego i międzynarodowego), t. 2, Warszawa 1929.
Czeszejko-Sochacki Z., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r. a Konstytucja Federalna Szwajcarskiej Konfederacji z 1999 r. (Ogólne uwagi porównawczoprawne), [w:] Z. Czeszejko-Sochacki (red.), Konstytucja Federalna Szwajcarskiej Konfederacji z 1999 r. i Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r., Białystok 2001. s. 55 i n.
Deryng A., Akty urzędowe głowy państwa. Rozważania ustrojowe, Lwów 1934.
Dudek D., Prawo konstytucyjne Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] T. Guz, J. Głuchowski, M.R. Pałubska (red.), Synteza prawa polskiego od 1989 roku, Warszawa 2013, s. 99-136 ]
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2015.
Gudlewicz E., W. Zakrzewski [w:] W. Skrzydło (red.), Polskie prawo konstytucyjne, Lublin 2008, s. 28-31
Górecki D., Powstanie władz naczelnych w odradzającej się Polsce (1914-1919), Łódź 1983.
Górski G., Polonia Restituta. Ustrój państwa polskiego w XX w., Lublin 2009.
Gwiżdż A. [w:] Ryszka F. (red.), Historia państwa i prawa Polski 1918-1939. Część I, Warszawa 1962, s. ?. [zakres stron]
Herbst S., Z dziejów wojskowych powstania kościuszkowskiego 1794 r., Warszawa 1983.
Jabłoński H., Narodziny Drugiej Rzeczypospolitej (1918-1939), Warszawa 1962.
Kaczmarczyk-Kłak K., Prawo łaski w Polsce na tle porównawczym. Dawniej i współcześnie, Warszawa 2013.
Kallas M., „Mała Konstytucja” w praktyce ustrojowej Rzeczypospolitej Polskiej, „Przegląd Sejmowy” 1993, nr 2, s. 25-40 Kallas M., Historia ustroju Polski X-XX w., Warszawa 1996.
Kallas M., Konstytucja 3 Maja w polskiej myśli ustrojowej (1791-1831), [w:] J. Ciągwa, T. Opas (red.), Z historii państwa, prawa, miast i Polonii. Prace ofiarowane Profesorowi Władysławowi Ćwikowi w czterdziestolecie jego pracy naukowej, Rzeszów 1998, s. 81-100
Kępka-Mariański W., Insurekcja warszawska 1794, Warszawa 2012.
Kolasa J., Odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 r. w świetle prawa międzynarodowego, „Przegląd Sejmowy” 2008, nr 5, s. 9-40
Komarnicki W., Ustrój państwowy Polski współczesnej. Geneza i system, Kraków 2006.
Korobowicz A., W. Witkowski, Historia ustroju i prawa polskiego (1772-1918), Kraków 1998.
Korobowicz A., Pierwsze miesiące niepodległości – kształtowanie ustroju i prawotwórstwo, „Przegląd Sejmowy” 1999, nr 1, s.70-78
Kraczkowski R., Dekretowanie ustaw w Polsce w latach 1918-1926, Warszawa 1994.
Krawczyk R.P., Najwyższa Izba Kontroli w II Rzeczypospolitej pod rządami Konstytucji z 23 kwietnia 1935 r., „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica” 1991, nr 45, s. 75 i n.
Krukowski S., Mała Konstytucja z 1919 r., [w:] M. Kallas (red.), Konstytucje Polski. Studia monograficzne z dziejów polskiego konstytucjonalizmu, t. 2, Warszawa 1990, s. 7 -17
Kulig A., Kształtowanie formy rządów u progu niepodległej Polski (1917-1926), Warszawa 2013.
Linowski A., List do przyjaciela odkrywający wszystkie czynności Kołłątaja w ciągu Insurekcji. Pisany roku 1795, Wrocław 1846.
Mojak R., Instytucja prezydenta w polskim prawie konstytucyjnym w latach 1918-1935. Część I, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” Sectio G (Ius) 1989, t. 36, s. 233 i n.
Nałęcz T., Geneza i ewolucja urzędu prezydenta, [w:] J. Kielin-Maziarz, J. Wawrzyniak (red.), Instytucja prezydenta w Polsce i we Włoszech, Warszawa 2014, s. 33 – 53
Opaliński B., Rozdzielenie kompetencji władzy wykonawczej między Prezydenta RP oraz Radę Ministrów na tle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku, Warszawa 2012.
Pajewski J., Budowa Drugiej Rzeczypospolitej 1918-1926, Kraków 1995.
Pietrzak M., Rządy parlamentarne w latach 1919-1926, Warszawa 1969.
Rakowska A., Kontrasygnata aktów głowy państwa w wybranych państwach europejskich, Toruń 2009.
Starzyński S., Powojenny ustrój państw europejskich, Kraków 1924.
Stawecki P., Konstytucje Polski a siły zbrojne 1791-1935. Studium historyczno- prawne, Warszawa 1999.
Szyndler B., Powstanie kościuszkowskie 1794, Warszawa 1994.
Wawrzyniak J., Zarys historii instytucji ustrojowych i konstytucyjnych w Polsce, Warszawa 1996.
Witkowski Z., Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej 1921-1935, Warszawa–Poznań–Toruń 1987.
Wołpiuk W.J., Naczelnik Państwa 1918-1922. Przedprezydencka forma władzy państwowej, „Przegląd Sejmowy” 2005, nr 6, s. 17 - 44
Wiek XVI-XVIII w źródłach, M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard (oprac.), Warszawa 1997.
License
The Author declares that the Work is original and does not infringe any personal or proprietary rights of third parties, and that She/He has unlimited rights to the Work which are the subject of the Agreement signed with the Publisher.
Author of the publication transfers to the Publisher the economic copyrights to the Work (article) submitted for publication, free of charge, without time and territorial restrictions in the following fields of use:
a) production, recording and reproduction of the copies of the Work by a specific technique, including printing, magnetic recording and digital technology;
b) marketing, lending or rental of the original or copies of the Work, and distribution in the form of open access, in accordance with the license Creative Commons Attribution 4.0 International (also known as CC BY), available at: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) inclusing the Work in the composition of the collective work;
d) publishing on the website of the journal, public performance, exhibition, display, reproduction, broadcasting and rebroadcasting, and making the Work available to the public in such a way that everyone can have access to them in a place and at a time chosen by them;
e) uploading the Work in an electronic form to electronic platforms or other uploading of the Work in an electronic form to the Internet or other network.
The proprietary copyright to the Work is transferred to the Publisher free of charge upon signing the contract wit the Publisher.
