Opłata skarbowa od pełnomocnictwa dalszego (substytucyjnego) a koszty procesu (art. 98 § 1 i 3 Kodeksu postępowania cywilnego)
Kinga Dróżdż-Chmiel
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0001-7554-5601
Abstrakt
Artykuł dotyczy kosztów związanych z opłatą skarbową od dalszego pełnomocnictwa procesowego. W publikacji dąży się do wykazania, że wydatek ten powinien być – przy spełnieniu dodatkowych przesłanek – uznawany za koszt niezbędny do celowego dochodzenia praw lub obrony, niezależnie od tego, czy pokrywa go pełnomocnik główny, substytucyjny czy mandant. W przedmiotowym zakresie regulacja przepisu art. 98 § 1 i 3 K.p.c. nie jest właściwa, skoro z jednej strony umożliwia zasądzenie na rzecz wygrywającego kosztu uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, gdy płaci ją adwokat, a co najmniej w sposób niejasny reguluje sytuację, gdy opłatę tę uiszcza mandant albo pełnomocnik substytucyjny. Z tej przyczyny art. 98 K.p.c. powinien zostać znowelizowany w omawianej części tak, by bez żadnych wątpliwości interpretacyjnych umożliwić zasądzanie co do zasady na rzecz strony wygrywającej postępowanie poniesionych kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (czy to głównego, czy dalszego), nawet bez względu na to, czy płaci ją mocodawca, pełnomocnik główny czy substytut, jeżeli tylko opłata ta została poniesiona w okolicznościach skutkujących przyjęcie, że był to koszt niezbędny do celowego dochodzenia praw lub celowej obrony. W opracowaniu wykorzystano metodę dogmatyczno-prawna oraz analityczną. Posłużyły one do tego, by dokonać wnikliwej analizy aktualnie obowiązujących i relewantnych z punktu widzenia omawianej tematyki regulacji prawnych.
Słowa kluczowe:
koszty procesu, opłata skarbowa, dalsze pełnomocnictwo, pełnomocnik dalszy, substytut, mocodawcaBibliografia
Borkowski G., Aplikant adwokacki w postępowaniu cywilnym – substytut czy zastępca adwokata?, Palestra 2009, no. 11–12.
Borkowski G., Glosa do uchwały SN z 28.06.2006 r. III CZP 27/06, Przegląd Sądowy 2008, no. 6.
Cieślak B., Wybrane zagadnienia uiszczania opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa lub prokury, Finanse Komunalne 2012, no. 6.
Dróżdż-Chmiel K., The Legal Status of an Advocate’s Articled Clerk in the Polish Civil Court Proceedings – Remarks on Comparative Background, Studia Prawnicze KUL 2021, no. 4. (Crossref)
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, ed. A Marciniak, vol. 1, Warszawa 2019.
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, ed. A. Góra-Błaszczykowska, vol. 1A, 3rd ed., Warszawa 2020.
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, ed. M. Manowska, vol. 1, 3rd ed., Warszawa 2015.
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, ed. O. Piaskowska, Warszawa 2020.
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, ed. T. Ereciński, vol. 4, 5th ed., Warszawa 2016.
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, ed. T. Szanciło, vol. 1, Warszawa 2019.
Lemańska E., Opłata skarbowa od pełnomocnictwa (prokury), Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2008, no. 1.
Lipiński K., Czy aplikant adwokacki, upoważniony przez adwokata do zastąpienia go, może być przez sąd dopuszczony tymczasowo do udziału w rozprawie, gdy nie może na razie przedstawić pełnomocnictwa dla adwokata, który udzielił aplikantowi upoważnienia
(art. 89 § 1 k.p.c.)?, Palestra 1959, no. 7–8.
Marciniak A., Upoważnienie aplikanta komorniczego do samodzielnego wykonywania określonych czynności egzekucyjnych, Przegląd Sądowy 2015, no. 9.
Matusik G., Śladkowski M., Pozycja prawna aplikanta radcowskiego w postępowaniu cywilnym, Przegląd Sądowy 2008, no. 11–12.
Michta D., Indos pełnomocniczy – wybrane aspekty problemowe, Palestra 2018, no. 7–8.
Misiejuk I., Czy aplikant na etacie zastąpi obrońcę?, Radca Prawny 2016, no. 1.
Misiejuk I., Czy aplikant pomoże przy bezpłatnych poradach?, Radca Prawny 2015, no. 4.
Nowak A., Opłata skarbowa. Glosa do uchwały SN z dnia 12 marca 2003 r., III CZP 2/2003, Glosa 2004, no. 10.
Ofiarski Z., Ustawa o opłacie skarbowej. Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych. Komentarz, 4th ed., Warszawa 2018.
Olszewski P., Wolność słowa aplikanta, Radca Prawny 2016, no. 6.
Smyk M., Status prawny aplikanta radcowskiego w postępowaniu cywilnym (głos w dyskusji), Przegląd Sądowy 2010, no. 2.
Sobel T., Opinia o możliwości zastępstwa radcy prawnego przed sądami i innymi organami
przez aplikantów, którzy otrzymali zaświadczenia o ukończeniu aplikacji, Radca Prawny 2013, no. 2.
Studzińska J., Uprawnienia aplikanta komorniczego – problemy praktyczne, Przegląd Prawa Egzekucyjnego 2016, no. 1.
Weitz K., Dwie kwestie związane z opłatą skarbową od pełnomocnictwa w postępowaniu cywilnym,
Palestra 2005, no. 3–4.
Zieliński A., Flaga-Gieruszyńska K., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, 10th ed., Warszawa 2019.
Żołnierkiewicz H., Opłata skarbowa od pełnomocnictwa substytucyjnego – wątpliwości w praktyce, Russel Bedford, 13.02.2020, https://www.russellbedford.pl/aktualnosci/instrukcje-czynnosci-poradniki/item/1692-oplata-skarbowa-od-pelnomocnictwa-substytucyjnego- watpliwosci-w-praktyce.html [access: 7.07.2025].
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0001-7554-5601
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
