Конфликт между свободой слова и свободой вероисповедания. Дело Рабчевска против Польши, жалоба № 8257/13. Одобрительный научный комментарий
Michał Zawiślak
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Польшаhttps://orcid.org/0000-0002-0824-5489
Аннотация
Оценка Европейским судом по правам человека (ЕСПЧ) того, что национальные суды не оценили, могли ли высказывания заявителя вызвать обоснованное негодование, носили ли они характер подстрекательства к ненависти или иным образом нарушали мир и религиозную толерантность в Польше, имеет решающее значение в контексте рассматриваемого постановления. ЕСПЧ справедливо постановил, что религиозная группа должна терпимо относиться к отрицанию другими лицами ее религиозных убеждений и даже к распространению другими лицами доктрин, враждебных ее вере, если оспариваемые высказывания не возбуждают ненависть или религиозную нетолерантность. В силу отсутствия юридического определения, трудно оценить общественную опасность деяния. Суд пришел к выводу, что защита религиозных чувств неэффективна и неадекватна степени оскорбления запрещенного деяния, тем самым признав существующую в течение многих лет в польском уголовном праве проблему с градацией общественной опасности деяния. Польша нарушила статью 10 Конвенции, поскольку национальные суды не смогли дать справедливую оценку общественной опасности деяния.
Ключевые слова:
богохульство, религиозные чувства, свобода слова, свобода вероисповеданияБиблиографические ссылки
Gądzik Z., Przestępstwa przeciwko wolności sumienia i wyznania. Efektywne Prawo, 2021, https://efektywne-prawo.org.pl/wp-content/uploads/2021/12/Z.-Gadzik-przestepstwawobec-wolnosci-sumienia-i-wyznania4.pdf [access: 10.07.2023].
Hypś S., Kodeks karny. Komentarz, eds. A. Grześkowiak, K. Wiak, Warszawa 2015.
Janyga W., Przestępstwo obrazy uczuć religijnych w polskim prawie karnym w świetle współczesnego pojmowania wolności sumienia i wyznania, Warszawa 2010.
Kłączyńska N., in: Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, ed. J. Giezek, Warszawa 2014.
Krajewski R., Ochrona wolności sumienia i wyznania w świetle Kodeksu karnego z 1997 r., Przegląd Sądowy 2008, no. 3.
Kruczoń E., Przestępstwo obrazy uczuć religijnych, Prokuratura i Prawo 2011, no. 2.
Migros Z., Z problematyki przestępstw przeciwko wolności sumienia i wyznania, Zeszyty Naukowe ASW 1978, no. 22.
Poniatowski M., Analiza art. 196 Kodeksu karnego z perspektywy 15 lat jego obowiązywania, Roczniki Nauk Prawnych 2013, vol. 23, no. 3.
Skwarzyński M., Orzeczenie TK w sprawie sygn. akt SK 54/13 w przedmiocie przestępstwa obrazy uczuć religijnych w świetle standardów strasburskich, Przegląd Prawa Wyznaniowego 2016, vol. 8.
Strzelecki J., Kryminalizacja obrazy uczuć religijnych – analiza krytyczna, in: Nauki penalne wobec szybkich przemian socjokulturowych. Księga jubileuszowa Profesora Mariana Filara, vol. 1, eds. A. Adamski, J. Bojarski, P. Chrzczonowicz, M. Leciak, Toruń 2012.
Virgili T., Rabczewska v. Poland and Blasphemy before the ECtHR: A Neverending Story of Inconsistency, Strasbourg Observes, 2022, https://strasbourgobservers.com/2022/10/21/rabczewska-v-poland-and-blasphemy-before-the-ecthr-a-neverending-story-of-inconsistency/ [access: 10.07.2023].
Wróbel W., in: Kodeks karny. Część szczególna, vol. 2, ed. A. Zoll, Kraków 2006.
Zawłocki R., Pojęcie i funkcje społecznej szkodliwości czynu w prawie karnym, Warszawa 2007.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0002-0824-5489
Лицензия
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.
Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.
Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:
a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.
Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.
