Основной закон Государства Града Ватикан от 13 мая 2023 г. Перевод и комментарий

Konrad Dyda

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Польша
https://orcid.org/0000-0002-2061-7839


Аннотация

13 мая 2023 г. Святой Отец Франциск обнародовал новый основной закон Государства Града Ватикан. Это третий основной закон, изданный для этого государства. Он внес ряд существенных изменений, среди которых ключевым является введение в правовой порядок Ватикана принципа отделения государственного порядка от Римской Курии и других институтов Апостольского Престола, а также четкое обеспечение ряда решений, составляющих принцип легализма. Изменения, внесенные этим законом, следует рассматривать в перспективе динамичного развития правового порядка Ватикана. В настоящее время они определяются «адаптацией» этой системы к нормам международного права. Однако это не меняет того факта, что законодатель Ватикана по-прежнему отводит каноническому праву основополагающую роль в правовой системе Государства Града Ватикан. Можно считать, что каноническое право, прежде всего, определяет природу Государства Града Ватикан, является основным источником права, первым критерием толкования законов, предпосылкой для принятия итальянского права и границей «адаптации» ватиканского права к нормам международного права, а также определяет основные принципы ватиканского правопорядка, особенно в области процессуального права. Последний из указанных аспектов интересен тем, что в Ватикане действуют различные законы, регулирующие процессуальные вопросы – от перенятых из итальянского права до специально принятых для Государства Града Ватикан (Гражданский процессуальный кодекс).

Ключевые слова:

Государство Града Ватикан, основной закон, ватиканское право, каноническое право, рецепция права, итальянское право, естественное право

##article.supportingAgencies##:

Публикация является результатом гранта под названием «Рецепция права в правовой системе государства-города Ватикан», финансируемого Национальным научным центром в рамках программы PRELUDIUM по контракту № UMO-2021/41/N/HS5/00945.


Arrieta J.I., Corso di diritto vaticano, Roma 2021.

Arrieta J.I., L’ordinamento giuridico e il governo dello Stato della Città del Vaticano – studio introduttivo, w: J.I. Arrieta, Codice di Norme Vaticane. Ordinamento giuridico e il governo dello Stato della Città del Vaticano, Venezia 2006.

Arrieta J.I., La nuova legge vaticana sulle fonti del diritto, Ius Ecclesiae 2009, nr 1.

Arrieta J.I., Legami inter-ordinamentali recenti tra Santa Sede e Stato della Città del Vaticano in materia sanzionatoria e di controllo finanziario, Ephemerides Iuris Canonici 2015, nr 2.

Boni G., I rapporti tra ordinamento giuridico vaticano e ordinamento canonico: tra corretta configurazione «ab intra» e possibili travisamento «ab extra», Jus 2019, nr 2.

Boni G., Il diritto penale vaticano: teoria e prassi, Diritto Ecclesiastico 2012, nr 1–2.

Boni G., Recenti evoluzioni dell’ordinamento giuridico vaticano: in particolare i rapporti con l’ordinamento canonico, w: Santa Sede e Stato della Città del Vaticano nel nuovo contesto internazionale (1929–2019). Atti del Convegno, Roma, Università LUMSA, 7 febbraio 2019, red. M. Carnì, Roma 2019.

Bonnet P.A., Lo spirito del diritto penale vaticano, Ephemerides Iuris Canonici 2015, nr 2.

Dalla Torre G., Considerazioni sul nuovo ordinamento giudiziario dello Stato della Città del Vaticano, Stato, Chiese e pluralismo confessionale. Rivista telematica 2020, nr 12.

Dalla Torre G., Diritto penale vaticano e diritto penale canonico, Annali di Diritto Vaticano 2015, nr 1.

Dalla Torre G., Lezioni di diritto vaticano, Torino 2018.

Dyda K., Stosowanie prawa przez organy Państwa Watykańskiego a zasadnicze problemy jego systemu prawnego, Studia z Prawa Wyznaniowego 2019, t. 22. (Crossref)

Gaca A., Oder S., Witkowski Z., Podstawy ustroju konstytucyjnego Państwa Miasta Watykan, Warszawa 2020.

Hilgeman W., L’ordinamento giuridico dello Stato della Città del Vaticano. Origine ed evoluzione, Roma 2012.

Jakubowski W., O Roma felix. Geneza, specyfika i przeobrażenia instytucji politycznych Państwa Miasta Watykańskiego, Warszawa 2005.

Kamiński K., Władza w Kościele. Ujęcie teologiczno-prawne, Biuletyn Stowarzyszenia Kanonistów Polskich 2020, nr 3.

Mezglewski A., Stolica Apostolska i Państwo Watykańskie jako podmioty prawa międzynarodowego, Studia z Prawa Wyznaniowego 2005, t. 8.

Sarais A., Le fonti del diritto vaticano, Città del Vaticano 2011.

Sztafrowski E., Podręcznik prawa kanonicznego, t. 1, Warszawa 1985.

Ustawa zasadnicza Państwa Miasto Watykan oraz inne akty ustrojowe, wstęp, wybór i tłum. F. Longchamps de Bérier, M. Zubik, Warszawa 2008.


Опубликован
2025-09-30


Dyda, K. (2025). Ustawa zasadnicza Państwa Watykańskiego z dnia 13 maja 2023 r. Tłumaczenie i komentarz. Studia Prawnicze KUL, (3), 185–205. https://doi.org/10.31743/sp.18037

Konrad Dyda  konrad.dyda@gmail.com
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0002-2061-7839



Лицензия

Лицензия Creative Commons

Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.

Autor oświadcza, że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza jakichkolwiek praw osobistych lub majątkowych osób trzecich oraz, że jego prawa autorskie do utworu nie są ograniczone w zakresie objętym umową podpisywaną z Wydawcą.

Autor publikacji przenosi nieodpłatnie na Wydawcę autorskie prawa majątkowe do składanego do publikacji Utworu (artykułu) bez ograniczeń czasowych i terytorialnych na następujących polach eksploatacji:

a) wytwarzanie, utrwalanie i zwielokrotnianie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;

b) wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu, oraz rozpowszechnianie w postaci otwartego dostępu, zgodnie z treścią licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 4.0 Międzynarodowa (zwanej również jako CC BY), dostępnej pod adresem: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;

c) włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;

d) opublikowanie na stronie internetowej czasopisma, publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, oraz publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;

e) wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu lub innej sieci.

Przeniesienie autorskich praw majątkowych do utworu następuje nieodpłatnie, z chwilą podpisania umowy.