Członkostwo Polski w Lidze Narodów – aspekty prawne
Anna Przyborowska-Klimczak
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie , Польщаhttps://orcid.org/0000-0002-9670-4103
Анотація
Polska należała do pierwotnych członków Ligi Narodów, która rozpoczęła działalność sto lat temu – w 1920 r. Podstawę prawną funkcjonowania organizacji stanowił Pakt Ligi Narodów, włączony do traktatów pokojowych, zawartych po I wojnie światowej. Członkostwo w organizacji miało duże znaczenie dla odrodzonego państwa polskiego, które kształtowało swoje stosunki w społeczności międzynarodowej. Polska była pierwszym państwem, które ustanowiło przy Lidze swojego stałego delegata. Polscy przedstawiciele uczestniczyli w pracach głównych organów Ligi: Zgromadzeniu i Radzie. Polska starała się o uzyskanie stałego miejsca w Radzie, natomiast była w niej członkiem półstałym. Była też państwem, które często uczestniczyło w postępowaniach przed Stałym Trybunałem Sprawiedliwości Międzynarodowej. W latach 30. XX w. w kręgach polskiej dyplomacji wzrastało rozczarowanie działalnością Ligi Narodów spowodowane jej nieskutecznością w zakresie zapobiegania konfliktom międzynarodowym i rozwiązywania sporów międzynarodowych.
Ключові слова:
Liga Narodów, Pakt Ligi Narodów, organizacja międzynarodowa, członkostwo, organy Ligi Narodów, stałe przedstawicielstwoПосилання
Balcerak W., Liga Nadziei. Z dziejów Ligi Narodów, Warszawa 2010.
Beck J., Przemówienia, deklaracje, wywiady 1931–1939, Warszawa 1939.
Brzeziński A.M., Oskar Halecki a Liga Narodów. Poglądy i działalność, Łódź 2016.
Brzeziński A.M., Liga Narodów w koncepcjach i dyplomacji Józefa Becka (1932–1938), w: Płk Józef Beck (1894–1944). Żołnierz, dyplomata, polityk, red. S.M. Nowinowski, Łódź-Warszawa 2017.
Ehrlich L., Prawo międzynarodowe, wyd. 4, Warszawa 1958.
Gawrycki M.F., Bógdał-Brzezińska A. (red.), Liga Narodów wybranych, Warszawa 2010.
Grabowska G., Reprezentacja Polski w organizacjach międzynarodowych. Problemy prawne, Warszawa 1990.
Grant T.D., Universality versus Coherence. Membership, Participation and Crisis of the League of Nations, International Community Law Review 2015, t. 17, nr 2.
Hudson M.O., The Permanent Court of International Justice, Harvard Law Review 1921–1922, t. 35, nr 3.
Hudson M.O., Membership in the League of Nations, American Journal of International Law 1924, t. 18, nr 43.
Kania K., Edward Bernard Raczyński 1891–1993 dyplomata i polityk, Warszawa 2014.
Kulak T., Polska wobec Ligi Narodów w latach 1935–1936, w: Polska wobec idei integracji europejskiej w latach 1918–1945. Zbiór studiów, red. M. Wojciechowski, Toruń 2000.
Lesiewicz E., Stachowiak P., Polska wizja Ligi Narodów, w: Polska w instytucjach międzynarodowych w latach 1918–2018, red. E. Haliżak, T. Łoś-Nowak, A. Potyrała, J. Starzyk-Sulejewska, Warszawa 2019.
Menkes J., Wasilkowski A., Organizacje międzynarodowe. Prawo instytucjonalne, Warszawa 2017.
Michowicz W., Ewolucja stanowiska Polski wobec Ligi Narodów w okresie międzywojennym, w: Polska wobec idei integracji europejskiej w latach 1918–1945. Zbiór studiów, red. M. Wojciechowski, Toruń 2000.
Michowicz W., Polska w Lidze Narodów, Sprawy Międzynarodowe 1978, nr 12.
Michowicz W., Organizacja polskiego aparatu dyplomatycznego w latach 1918–1939, w: Historia dyplomacji polskiej, t. 4: 1918–1939, red P. Łossowski, Warszawa 1995.
Mik C., The League of Nation’s Capacity for Reform and Adaptation, International Community Law Review 2015, t. 17, nr 2.
Myers D.P., Representation in League of Nations Council, American Journal of International Law 1926, t. 20, nr 4.
Potter P.B., Permanent Delegations to the League of Nations, American Political Science Review 1931, t. 25, nr 1.
Potyrała A., Polska przed Stałym Trybunałem Sprawiedliwości Międzynarodowej, w: Polska w instytucjach międzynarodowych w latach 1918–2018, red. E. Haliżak, T. Łoś-Nowak, A. Potyrała, J. Starzyk-Sulejewska, Warszawa 2019.
Reginia-Zacharski J., Liga Narodów, w: Liga Narodów, ONZ, NATO, UE, KBWE/ OBWE, organizacje pozarządowe, red. P. Żurawski vel. Grajewski, Łódź 2004.
Rudnicki Z.B., Polska w Lidze Narodów; kwestie bezpieczeństwa i rozstrzygania sporów międzynarodowych, w: Polska w instytucjach międzynarodowych w latach 1918–2018, red. E. Haliżak, T. Łoś-Nowak, A. Potyrała, J. Starzyk-Sulejewska, Warszawa 2019.
Sierpowski S., Narodziny Ligi Narodów. Powstanie, organizacja i zasady działania, Poznań 1984.
Sierpowski S., Geneza Ligi Narodów, Dzieje Najnowsze 1999, t. 31, nr 1.
Sierpowski S., Liga Narodów w latach 1919–1926, Wrocław-Warszawa-Kraków 2005.
Sierpowski S., Liga Narodów w najlepszym czasie (1926–1929), Poznań 2018.
Sutor J., Pokojowe załatwianie sporów międzynarodowych, Wrocław-Warszawa-Kraków- Gdańsk 1979.
Winiarski B., Co z Ligą Narodów?, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1936, drugie półrocze, R. 16, s. 208–220.
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie https://orcid.org/0000-0002-9670-4103
Ліцензія
Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Автор заявляє, що твір є оригінальним твором і не порушує жодних особистих або майнових прав третіх осіб, a також, що його авторські права на твір не обмежені в межах договору, підписаного з Видавцем.
Автор публікації безоплатно передає Видавцю майнові авторські майнові права на твір (статтю), поданий до публікації, без обмежень що до часу та території в таких сферах використання:
а) виготовлення, запис і збільшення за допомогою певної техніки копій, включаючи техніку друку, магнітний запис та цифрову техніку;
b) введення на ринок, позичання або надання в оренду оригіналу чи копій Твору та розповсюдження у формі відкритого доступу відповідно до змісту ліцензії Creative Commons Визнання Авторства 4.0 Міжнародна (також відомої як CC BY), доступної за адресою:
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;
c) включення Твору до складу колективного твору;
d) оприлюднення на веб-сайті журналу, публічне виконання, виставка, демонстрація, відтворення, трансляція та ретрансляція, а також надання Твору доступним для громадськості таким чином, щоб кожен міг мати доступ до них у місці та в час, вибраний ними;
e) завантаження Твору в електронній формі на електронні платформи або інше завантаження Твору в електронній формі в Інтернет чи іншу мережу.
Авторські майнові права на твір передаються безоплатно при підписанні договору.
