Чи за нинішнього стану законодавства комерційні партнерства не повинні ставати юридичними особами?

Jakub Turdza

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie , Польща
https://orcid.org/0009-0009-0114-7171


Анотація

У правовій системі, що діє в Польщі, особові торгівельні товариства є організаційними одиницями без статусу юридичної особи, яким, усе ж таки, законодавець надав правоздатність (так звані “недієздатні юридичні особи”). Метою статті є відповідь на питання, чи на даний момент було б виправданим перетворення товариств на юридичні особи, враховуючи аргументи нормативного та практичного характеру. У першій частині окреслено походження та сучасний статус “недієздатних юридичних осіб” у польському цивільному праві. Потім проблема окреслюється на більш загальному рівні, ставлячи під сумнів саму легітимність виокремлення законодавцем третьої категорії суб’єктів приватного права. Далі у центрі уваги опинилися питання відсутності нормативного обґрунтування ненадання товариствам статусу юридичної особи. Автор посилався на відмінності між особовими товариствами та командитними товариствами, суттєві зміни в податковому законодавстві та аргументи порівняльно-правового характеру. Зрештою, була зроблена спроба обґрунтувати, що, незважаючи на існування нормативних аргументів, які свідчать про можливість надання товариствам статусу юридичної особи, прагматизм, а також міркування стабільності та безпеки торгівлі свідчать на користь збереження поточного статус-кво.

Ключові слова:

особові торгівельні товариства, недієздатні юридичні особи, правосуб’єктність, дієздатність, податок на прибуток підприємств



Allerhand M., Kodeks handlowy. Komentarz, Lwów 1935.

Bieniak M., Praktyczne aspekty funkcjonowania spółki komandytowo-akcyjnej, Przegląd Prawa Handlowego 2009, nr 2.

Blackett-Ord M., Heren S., Partnership Law: The Modern Law of Firms, Limited Partnerships and LLPs, London 2020. (Crossref)

Burrows A., English Private Law. Third Edition, Oxford 2013. (Crossref)

Frąckowiak J., Górski A., Gromska-Szuster I., Osoby w projekcie kodeksu cywilnego, Przegląd Sądowy 2010, nr 3.

Frąckowiak J., Potrzeszcz R., Czy nadanie osobowości prawnej handlowym spółkom osobowym wymaga zasadniczej reformy prawa podatkowego?, Przegląd Prawa Handlowego 2000, nr 1.

Frąckowiak J., w: Kodeks spółek handlowych, t. 1. Komentarz do art. 1–150, red. A. Kidyba, Warszawa 2017.

Frąckowiak J., w: System Prawa Prywatnego, t. 1. Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012.

Grzybowski S., Kilka uwag o rzekomych podmiotach stosunków cywilnoprawnych, Studia Cywilistyczne 1976, t. 27.

Kappes A., Ułomne osoby prawne w projekcie kodeksu cywilnego z 2009 r., Przegląd Prawa Handlowego 2010, nr 12.

Kappes A., Uwagi o reformie prawa spółek, Palestra 1998, nr 9–10.

Katner W.J., Podwójna czy potrójna podmiotowość w prawie cywilnym?, w: Rozprawy prawnicze.

Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, red. L. Ogiegło, W. Popiołek, M. Szpunar, Kraków 2005.

Klein A., Charakter prawny organów osób prawnych, w: Rozprawy z prawa cywilnego. Księga pamiątkowa ku czci Witolda Czachórskiego, red. J. Błeszyński, J. Rajski, Warszawa 1985.

Klein A., Ewolucja instytucji osobowości prawnej, w: Tendencje rozwoju prawa cywilnego, red. E. Łętowska, Wrocław 1983.

Koszowski M., Autonomia prawa podatkowego – argumenty za i przeciw, Przegląd Prawa Publicznego 2013, nr 11.

Kozłowska-Chyła B., Jurydyczna koncepcja podmiotowości spółki partnerskiej a status prawny jej zarządu, Forum Prawnicze 2015, nr 2.

Moskwa L., Status komplementariusza jako reprezentanta spółki komandytowej, Przegląd

Prawa Handlowego 1995, nr 5.

Moskwa P., „Ułomne osoby prawne” – czy koniec zadawnionego sporu?, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 2002, nr 11.

Namitkiewicz J., Kodeks handlowy. Komentarz, t. 1, Warszawa 1934.

Opalski A., Pojęcie organu osoby prawnej, Państwo i Prawo 2009, z. 1.

Osajda K., Charakter prawny odpowiedzialności członków zarządu spółki z o.o. za jej zobowiązania i jego konsekwencje w najnowszym orzecznictwie Sądu Najwyższego, Glosa – Prawo Gospodarcze w Orzeczeniach i Komentarzach 2009, nr 1.

Pazdan M., Niektóre konsekwencje teorii organów osoby prawnej, Katowice 1969.

Pazdan M., w: System Prawa Prywatnego, t. 1. Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012.

Radwański Z., Podmioty prawa cywilnego w świetle zmian kodeksu cywilnego przeprowadzonych ustawą z dnia 14 lutego 2003 r., Przegląd Sądowy 2003, nr 7–8.

Radwański Z., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 1997.

Radwański Z., Zarys części ogólnej prawa cywilnego, Warszawa 1979.

Romanowski M., w: System Prawa Prywatnego, t. 16B. Prawo spółek osobowych, red. M. Romanowski, Warszawa 2023.

Sikorska-Lewandowska A., Zakres zdolności prawnej wspólnoty mieszkaniowej, Przegląd Sądowy 2019, nr 6.

Sołtysiński S., Szajkowski A., Szwaja J., Kodeks handlowy. Komentarz, t. 1, Warszawa 1994.

Stelmachowski A., Zarys teorii prawa cywilnego, Warszawa 1998.

Sołtysiński S., Szajkowski A., Szumański A., Szwaja J., Kodeks spółek handlowych, t. 1. Komentarz do artykułów 1–150, Warszawa 2012.

Wolter A., Glosa do orzeczenia SN z dnia 21 marca 1964 r. sygn. akt I CR 697/62, OSP 1965, nr 5, poz. 97.

Wolter A., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 1967.

Zbiegień-Turzańska A., w: System Prawa Prywatnego, t. 16B. Prawo spółek osobowych, red. M. Romanowski, Warszawa 2023.


Опубліковано
2025-06-27


Turdza, J. (2025). Czy w obecnym stanie prawnym handlowe spółki osobowe nie powinny stać się osobami prawnymi?. Studia Prawnicze KUL, (2), 149–164. https://doi.org/10.31743/sp.17483

Jakub Turdza  jakubturdza@gmail.com
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie https://orcid.org/0009-0009-0114-7171



Ліцензія

Creative Commons License

Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution 4.0 International License.

Автор заявляє, що твір є оригінальним твором і не порушує жодних особистих або майнових прав третіх осіб, a також, що його авторські права на твір не обмежені в межах договору, підписаного з Видавцем.

Автор публікації безоплатно передає Видавцю майнові авторські майнові права на твір (статтю), поданий до публікації, без обмежень що до часу та території в таких сферах використання:

а) виготовлення, запис і збільшення за допомогою певної техніки копій, включаючи техніку друку, магнітний запис та цифрову техніку;

b) введення на ринок, позичання або надання в оренду оригіналу чи копій Твору та розповсюдження у формі відкритого доступу відповідно до змісту ліцензії Creative Commons Визнання Авторства 4.0 Міжнародна (також відомої як CC BY), доступної за адресою:

https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;

c) включення Твору до складу колективного твору;

d) оприлюднення на веб-сайті журналу, публічне виконання, виставка, демонстрація, відтворення, трансляція та ретрансляція, а також надання Твору доступним для громадськості таким чином, щоб кожен міг мати доступ до них у місці та в час, вибраний ними;

e) завантаження Твору в електронній формі на електронні платформи або інше завантаження Твору в електронній формі в Інтернет чи іншу мережу.

Авторські майнові права на твір передаються безоплатно при підписанні договору.