Uwagi w przedmiocie paradygmatu nauk prawnych

Filip Ciepły

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Польща


Анотація

Autor artykułu zwraca uwagę na trudności prowadzenia badań normatywnych wynikające z silnego wpływu na poziomie ogólnej metodologii nauk postmodernistycznej kontestacji założeń klasycznej logiki i etyki, oświeceniowego racjonalizmu i utylitaryzmu oraz aksjomatów pozytywistycznych, uznanych dotychczas za podstawowe składniki paradygmatu nauk prawnych. Autor w szczególności wskazuje na nieprzychylne otoczenie dla prowadzenia badań w zakresie aksjologii prawa w poszczególnych dogmatykach prawniczych, w szczególności w nauce prawa karnego. Podkreśla przy tym, że hermeneutyka aktów normatywnych musi być zakotwiczona semantycznie w kulturze, która wykreowała system prawny i właściwym jej systemie wartości. W wykładni prawa należy zwrócić szczególną uwagę na kryjącą się za językiem prawnym tzw. meta-narrację aksjologiczną, a więc konkretny kontekst antropologiczny, etyczny, społeczny i kulturowy, stanowiący pierwotne, relewantne dla treści norm prawnych tło aksjologicznych i normatywnych rozstrzygnięć prawodawcy.

Ключові слова:

wykładnia prawa, aksjologia prawa, filozofia prawa, paradygmat nauk prawnych, postmodernizm

Arkes H., First things: an inquiry into the first principles of morals and justice, Princeton 1986.

Ciepły F., Konstytucyjne podstawy rozstrzygania sporów odnoszących się do człowieka jako sprawcy czynu karnoprawnie relewantnego, „ Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych" 2017, z. 2, s. 141-158.

Ciepły F., Preferencje aksjologiczne ustrojodawcy a prawne granice wolności sztuki, „Zeszyty Artystyczne” 2015, t. 26.

Dutkiewicz P., Problem aksjologicznych podstaw prawa we współczesnej polskiej filozofii i teorii prawa, Kraków 1996.

Garlicki L., Aksjologiczne podstawy reinterpretacji konstytucji, [w:] M. Zubik (red.), Dwadzieścia lat transformacji ustrojowej w Polsce, Warszawa 2010.

Grabowska A., Metodologiczne zagadnienia prawoznawstwa. Teoria prawa Kazimierza Opałka i Jerzego Wróblewskiego we współczesnym prawoznawstwie, [w:] T. Bekrycht, M. Zirk-Sadowski (red.), Wpływ teorii Jerzego Wróblewskiego na współczesne prawoznawstwo, Warszawa 2011.

Kaczmarek T., Patologia społeczna a polityka kryminalna, „Palestra” 1987, nr 6.

Kozak A., Myślenie analityczne w nauce prawa i praktyce prawniczej, Wrocław 2010.

Krajewski K., [w:] A. Marek (red.), System prawa karnego. Tom I. Zagadnienia ogólne, Warszawa 2010.

Kuhn T.S., Dwa bieguny. Tradycja i nowatorstwo w badaniach naukowych, Warszawa 1985.

Mikołajewicz J., O zasadzie równej miary w wyznaczaniu sytuacji prawnych, [w:] A. Dębiński, P. Stanisz, T. Barankiewicz, J. Potrzeszcz, W. Sz. Staszewski, A. Szarek-Zwijacz, M. Wójcik (red.), Abiit, non obiit. Księga poświęcona pamięci Księdza Profesora Antoniego Kościa SVD, Lublin 2013.

Lernell L., Współczesne zagadnienia polityki kryminalnej. Problemy kryminologiczne i penologiczne, Warszawa 1978.

Łabno A., Sprawiedliwość jako najwyższa wartość porządku prawnego. Rozważania na tle art. 1 ust. 1 Konstytucji Hiszpanii z 1978 r., [w:] I. Bogucka, Z. Tobor (red.), Prawo a wartości. Księga jubileuszowa Profesora Józefa Nowackiego, Kraków 2003.

Morawski L., Główne problemy współczesnej filozofii prawa. Prawo w toku przemian, Warszawa 2003.

Oniszczuk J., Filozofia i teoria prawa, Warszawa 2012.

Oniszczuk J., Zainteresowania racjonalnością. Przykłady starszych podejść do racjonalności (kilka uwag), [w:] R.M. Czarny i K. Spryszak (red.), Państwo i prawo wobec współczesnych wyzwań. Teoria i filozofia państwa i prawa oraz aksjologia demokracji i ochrony praw człowieka. Księga jubileuszowa Profesora Jerzego Jaskiernia, Toruń 2012.

Peno M., Nowoczesna polityka kryminalna w świetle koncepcji polityki tworzenia prawa Jerzego Wróblewskiego, [w:] T. Bekrycht, M. Zirk-Sadowski (red.), Wpływ teorii Jerzego Wróblewskiego na współczesne prawoznawstwo, Warszawa 2011.

Peno M., Postmodernizacja nauki prawa karnego – geneza i efekty, [w:] A. Samonek (red.), Teoria prawa. Między nowoczesnością a ponowoczesnością, Kraków 2012.

Pietrzykowski T., Wyzwania moralne. Etyczne problemy prawa, Warszawa 2010.

Sarkowicz R., Poziomowa interpretacja tekstu prawnego, Kraków 1995.

Sulikowski A., O możliwościach postmodernizacji nauki prawa konstytucyjnego, „Państwo i Prawo” 2010, nr 12.

Sulikowski A., Współczesny paradygmat sądownictwa konstytucyjnego wobec kryzysu nowoczesności, Wrocław 2008.

Utrat-Milecki J., Prawo karne i polityka kryminalna jako podsystem kontroli społecznej. Analiza integralnokulturowa, [w:] M. Filar, J. Utrat-Milecki (red.), Kulturowe uwarunkowania polityki kryminalnej, Warszawa 2014.

Warylewski J., [w:] A. Marek (red.), System prawa karnego. Zagadnienia ogólne, t. I, Warszawa 2010.

Winczorek P., Konstytucja i wartości, [w:] J. Trzciński (red.), Charakter i struktura norm konstytucji, Warszawa 1997.

Wojciechowski B., Dekonstrukcja. Między prawem i sprawiedliwością, [w:] L. Leszczyński (red.), Zmiany społeczne a zmiany w prawie, Lublin 1998.

Wojtyczek K., Polska nauka prawa konstytucyjnego na przełomie wieków, [w:] M. Zubik (red.), Dwadzieścia lat transformacji ustrojowej w Polsce, Warszawa 2010.


Опубліковано
2017-06-30


Ciepły, F. (2017). Uwagi w przedmiocie paradygmatu nauk prawnych. Studia Prawnicze KUL, (2), 27–37. https://doi.org/10.31743/sp.3320

Filip Ciepły  fcieply@kul.pl
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II



Ліцензія

Автор заявляє, що твір є оригінальним твором і не порушує жодних особистих або майнових прав третіх осіб, a також, що його авторські права на твір не обмежені в межах договору, підписаного з Видавцем.

Автор публікації безоплатно передає Видавцю майнові авторські майнові права на твір (статтю), поданий до публікації, без обмежень що до часу та території в таких сферах використання:

а) виготовлення, запис і збільшення за допомогою певної техніки копій, включаючи техніку друку, магнітний запис та цифрову техніку;

b) введення на ринок, позичання або надання в оренду оригіналу чи копій Твору та розповсюдження у формі відкритого доступу відповідно до змісту ліцензії Creative Commons Визнання Авторства 4.0 Міжнародна (також відомої як CC BY), доступної за адресою:

https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.pl;

c) включення Твору до складу колективного твору;

d) оприлюднення на веб-сайті журналу, публічне виконання, виставка, демонстрація, відтворення, трансляція та ретрансляція, а також надання Твору доступним для громадськості таким чином, щоб кожен міг мати доступ до них у місці та в час, вибраний ними;

e) завантаження Твору в електронній формі на електронні платформи або інше завантаження Твору в електронній формі в Інтернет чи іншу мережу.

Авторські майнові права на твір передаються безоплатно при підписанні договору.