Transformacje obrazowania poetyckiego Jarosława Iwaszkiewicza w ukraińskich tłumaczeniach Dmytra Pawłyczki

Andrij Saweceć, dr

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polska
https://orcid.org/0000-0003-2378-3688


Abstrakt

Artykuł skupia się na transformacjach w zakresie obrazowania poetyckiego w tłumaczeniach wierszy Jarosława Iwaszkiewicza dokonanych przez Dmytra Pawłyczkę. Analiza porównawcza tekstów wierszy i przekładów ukazuje liczne przykłady transformacji obrazów poetyckich wynikających z niewłaściwego odczytania przez tłumacza odniesień kulturowych, prób oddania rymu lub błędnej interpretacji sensów oryginału.

Słowa kluczowe:

obrazowanie poetyckie, tłumaczenie poezji, transformacja, odniesienia kulturowe, poetyka tłumaczenia

APP: Antologìâ polʹsʹkoï poezìï, 1979. V dvoh tomah, tom 2. Kiïv: Dnìpro [Антологія польської поезії, 1979. В двох томах, том 2. Київ: Дніпро].

Bażan M., 1967. Rozmowa serc: Wiersze wybrane. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Dmitruk V., 2000. Zbìgnêv Gerbert v ukraïnsʹkih perekladah. [Дмитрук В., 2000. Збігнєв Герберт в українських перекладах] W: http://www.ji-magazine.lviv.ua/seminary/2000/sem27-07.htm [Dostęp 29.10.2019].

G̀olibard Ê., 2017. Tâžka, velična ì šlâhetna pracâ Dmitra Pavlička. „Slovo Prosvìti” nr 33: 13 [Ґолибард Є., 2017. Тяжка, велична і шляхетна праця Дмитра Павличка. „Слово Просвіти” №33: 13].

Iwaszkiewicz J., 1969. Recenzja z tomu poetyckiego „Rozmowa serc” Mykoły Bażana. „Nowe Książki” nr 4.

Iwaszkiewicz J., 2011 a. Dzienniki 1964–1980. Orac. i przypisy A. i R. Papiescy, R. Romaniuk, wstępem opatrzył A. Gronczewski. Warszawa: Czytelnik.

Iwaszkiewicz J., 2011 b: Jarosław Iwaszkiewicz – Mykoła Bażan, Korespondencja. Przeł. i przypisami opatrzył R. Papieski. W: Jarosław Iwaszkiewicz i Ukraina. Red. R. Papieski. Podkowa Leśna: Muzeum im. Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów w Stawisku: 115–161.

Iwaszkiewicz J., 2018. Wieże. Wybór i tłum. wierszy na język ukraiński oraz posłowie D. Pawłyczko. Olszanica: Wydawnictwo BOSZ [w jezyku pol. i ukr.].

Ìvaškevič Â., 1969. Poezìï. Per. M. Bažan. „Vsesvìt” nr 4: 121–124 [Івашкевич Я., 1969. Поезії. Пер. М. Бажан. „Всесвіт” №4: 121–124].

Ìvaškevič Â., 1974 a. Poezìï. Per. M. Bažan. „Vsesvìt” nr 2: 3–17 [Івашкевич Я., 1974 a. Поезії. Пер. М. Бажан. „Всесвіт” №2: 3–17].

Ìvaškevič Â., 1974 b. Noveli. Per. O. Meduŝenko; vstup. st. D. Pavlička. Kiïv: Dnìpro [Івашкевич Я., 1974 b. Новели. Пер. О. Медущенко; вступ. ст. Д. Павличка. Київ: Дніпро].

Ìvaškevič Â., 1977. Zaruddâ. Per. z pol. Val. Ševčuk. „Vsesvìt” nr 1: 143–178 [Івашкевич Я., 1977. Заруддя. Пер. з пол. Вал. Шевчук. „Всесвіт” №1: 143–178].

Ìvaškevič Â., 1978. Prigorŝ verbovogo listâ. Per. M. Bažan. „Vsesvìt” nr 12: 9–13 [Івашкевич Я., 1978. Пригорщ вербового листя. Пер. М. Бажан. „Всесвіт” №12: 9–13].

Ìvaškevič Â., 1979. Tvori: Poezìï. Povìstì ta opovìdannâ. Per. z pol. M. Bažana ta ìn.; peredm. D. Pavlička. Kiïv: Dnìpro [Івашкевич Я., 1979. Твори: Поезії. Повісті та оповідання. Пер. з пол. М. Бажана та ін.; передм. Д. Павличка. Київ: Дніпро].

Ìvaškevič Â., 1984. Poezìï, z pol. per. L. Kostenko ta D. Pavličko. „Vsesvìt” nr 3: 99–103 [Івашкевич Я., 1984. Поезії. З пол. пер. Л. Костенко та Д. Павличко. „Всесвіт” №3: 99–103].

Ìvaškevič Â., 2000. Poezìï. Upor. ta vstup. st. R. Radiševsʹkij. Kiïv [Івашкевич Я., 2000. Поезії. Упор. та вступ. ст. Р. Радишевський. Київ]. [w jezyku pol. i ukr.]

Ìvaškevič Â., 2017. Vežì. Per. D. Pavlička, peredm. R. Radiševsʹkogo. Kiïv: Unìversitet „Ukraïna” [Івашкевич Я., 2017. Вежі. Пер. Д. Павличка, передм. Р. Радишевського. Київ: Університет „Україна”]. [w języku pol. i ukr.]

Kravčuk N., 2018. „Dušeû vìn svìtiv u svoï rìdnì storoni...”. „Naše Slovo” nr 32, 12 sierpnia [Кравчук Н., 2018. „Душею він світив у свої рідні сторони...”. „Наше Слово” №32, 12 серпня].

Mikitenko O., 2004. Fenomen „Vsesvìtu”. V: Žurnalìnozemnoï lìteraturi „Vsesvìt” u XX storìččì (1925–2000): Bìblìografìčnij pokažčik zmìstu. Ukl. O. Mikitenko ta G. Gamalìj. Kiïv: Vidavničij dìm „Vsesvìt”: 625–671 [Микитенко О., 2004. Феномен „Всесвіту”. В: Журнал іноземної літератури „Всесвіт” у ХХ сторіччі (1925–2000): Бібліографічний покажчик змісту. Укл. О. Микитенко та Г. Гамалій. Київ: Видавничий дім „Всесвіт”: 625–671].

Olânder L., 2010. Antologìâ «50 polʹsʹkih poetìv» u perekladì D. Pavlička: hudožnâ konceptualʹnìstʹ ì poetika. „Studia Methodologica” vip. 30: 36–39 [Оляндер Л., 2010. Антологія «50 польських поетів» у перекладі Д. Павличка: художня концептуальність і поетика. „Studia Methodologica” вип. 30: 36–39].

Pavličko D., 2000. Dzvoni zimoû. Antologìâ polʹsʹkoï poezìï. Pereklad, peredmova ta dovìdki pro avtorìv D. Pavlička. Kiïv: Osnovi [Павличко Д., упор., 2000. Дзвони зимою. Антологія польської поезії. Переклад, передмова та довідки про авторів Д. Павличка. Київ: Основи].

Pavličko D., 2001. 50 polʹsʹkih poetìv. Antologìâ polʹsʹkoï poezìï. Pereklad, peredmova ta dovìdki pro avtorìv D. Pavlička. Kiïv: Osnovi [Павличко Д., упор., 2001. 50 польських поетів. Антологія польської поезії. Переклад, передмова та довідки про авторів Д. Павличка, Основи, Київ].

Pavličko D., 2016. Grìm u sìčnì. Kiïv: Osnovi [Павличко Д., 2016. Грім у січні. Київ: Основи].

Pawłyczko D., 2011. Dwa dni z Jarosławem Iwaszkiewiczem. Przeł. i przypisami opatrzył R. Papieski. W: Jarosław Iwaszkiewicz i Ukraina. Red. R. Papieski. Podkowa Leśna: Muzeum im. Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów w Stawisku: 211–217.

Pawłyczko D., 2018. Ukraina w poezji Jarosława Iwaszkiewicza. Tłum. M. Jarmoluk, Ł. Biłeńka-Swystowycz, E. Jasiuk. W: Iwaszkiewicz J. Wieże. Wybór i tłum. wierszy na język ukraiński oraz posłowie D. Pawłyczko. Olszanica: Wydawnictwo BOSZ: 396–432.

Radiševsʹkij R., 2018. Dìalog pobratimìv: Âroslav Ìvaškevič – Dmitro Pavličko. „Studia Polsko-Ukraińskie” nr 5: 93–109 [Радишевський Р., 2018. Діалог побратимів: Ярослав Івашкевич – Дмитро Павличко. „Studia Polsko-Ukraińskie” nr 5: 93–109].

Savenecʹ A., 2003. Vìslava Šimborsʹka: rozfasovano v Ukraïnì. „Kritika” nr 6: 24–26 [Савенець А., 2003. Віслава Шимборська: розфасовано в Україні. „Критика” №6: 24–26].

Savenecʹ A., 2006. Poezìâ u perekladì: „ukraïnsʹka” Šimborsʹka. Lûblin–Žitomir [Савенець А., 2006. Поезія у перекладі: „українська” Шимборська. Люблин–Житомир].

Savenecʹ A. 2012. Pereklad na storožì ìnšosti. „Kritika” nr 11–12: 20–23 [Савенець А. 2012. Переклад на сторожі іншости. „Критика” №11–12: 20–23].

Saweneć A., 2011. Poetyzacja jako strategia tłumaczenia dramatów Szekspira w praktyce dwudziestowiecznych tłumaczy ukraińskich. W: Przekład jako produkt i kontekst jego odbioru. Red. I. Kasperska, A. Żuchelkowska. Poznań: Wydawnictwo Rys: 263–267.

Strìha M., 2017. Âroslav Ivaškevič: nove povernennâ v Ukraïnu. „Denʹ” nr 178–179: 31 [Стріха М., 2017. Ярослав Iвашкевич: нове повернення в Україну. „День” №178–179: 31].

Świrko St., 1980. Jutro żniwa : w 85-lecie urodzin Jarosława Iwaszkiewicza. „Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza” XIV–XV: 13–27.


Opublikowane
2020-12-23


Saweceć, A. (2020). Transformacje obrazowania poetyckiego Jarosława Iwaszkiewicza w ukraińskich tłumaczeniach Dmytra Pawłyczki. TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych, 6(14), 133–148. https://doi.org/10.31743/teka.11901

Andrij Saweceć, dr  sawenec@kul.pl
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0003-2378-3688