Nieinterwencjonistyczna teoria działania Boga. Analiza, diagnoza i korekta modelu
Abstrakt
Interakcja teologii i nauk nie tylko stymuluje samą teologię do uzasadnienia swoich tez jako współbrzmiących z naukowym obrazem świata, ale popycha teologię do poszukiwania nowych modeli, które w sposób kompletny tłumaczyłyby jej twierdzenia w harmonijnej jedności z
odkryciami naukowymi oraz wyznaczałyby przestrzeń dalszego jej rozwoju w obszarze określonym przez spójną wizję tez teologicznych i
naukowych. Jednym z ciekawszych modeli tego typu jest nieinterwencjonistyczna teoria działania Boga. Niemniej model ten, poddany głębszej analizie, pomimo ogromnego potencjału syntetyzującego wizję teologiczną i naukową, może rodzić pewne wątpliwości, które w poszukiwaniu spójności działania Boga z działaniem świata wydaje się dokonywać subtelnej redukcji samego działania Boga, rozbijając je wewnętrznie. Artykuł jest próbą diagnozy tych potencjalnych zagrożeń oraz propozycją modyfikacji i poszerzenia modelu, tak by nie tracąc swojego nowatorskiego potencjału, pozostał bardziej harmonijny z tradycyjnymi ujęciami Bożego działania.
Słowa kluczowe:
nauka i religia, stworzenie, uświęcenie, przebóstwienie, boska ekonomiaBibliografia
Dermine F.-M., Mistycy i wizjonerzy: twarzą w twarz z niewidzialnym światem, tłum. A. Mrozek, Warszawa 2006.
Edwards D., Jak działa Bóg?, tłum. M. Chojnacki, Kraków 2013.
Edwards D., Bóg ewolucji: teologia trynitarna, tłum. Ł. Kwiatek, Kraków 2016.
Ferguson K., Ogień w równaniach. Nauka, religia i poszukiwanie Boga, tłum. P. Amsterdamski, Kraków 2016.
Galot J., Dieu souffre-t-il?, Paris 1976.
Garrigou-Lagrange R., Trzy okresy życia wewnętrznego wstępem do życia w
niebie, tłum. T. Landy, Niepokalanów 1998.
Heller M., Sens życia i sens wszechświata: studia z teologii współczesnej, Kraków 2014.
Merton T., Doświadczenie wewnętrzne: zapiski o kontemplacji, tłum. I. Zarębska, P. Zarębski, Kraków 2005.
Merton T., Wspinaczka ku Prawdzie, tłum. P. Parlej, Kraków 2008.
Monton B., God acts in the Quantum World, w: Oxford Studies in Philosophy of Religion, tom 5, ed. J. Kvanvig, Oxford 2014, s. 167–184.
O’Donnell J.J., Klucz do teologii Hansa Ursa von Balthasara, tłum. A. Wałęcki, Kraków 2005.
Ozorowski M., Bóg a stworzenie w teologii katolickiej, „Paedagogia Christiana” 28 (2011), nr 2, s. 84–98.
Pabjan T., Nieinterwencjonistyczny model działania Boga w świecie przyrody, „Tarnowskie Studia Teologiczne” 35 (2016), nr 1, s. 33–49.
Pabjan T., Anatomia konfliktu. Między nowym ateizmem a teologią nauki, Kraków 2016.
Plantinga A., Where the Conflict really lies: Science, Religion, and Naturalism, Oxford 2011.
Rahner K., Podstawowy wykład wiary: wprowadzenie do pojęcia chrześcijaństwa, tłum. T. Mieszkowski, Warszawa 1987.
Rahner K., Pisma wybrane, t. 1, tłum. G. Bubel, Kraków 2005.
Ratzinger J., Chrystus i Jego Kościół, tłum. W. Szymona, Kraków 2005.
Ruiz Salvador F., Święty Jan od Krzyża: pisarz, pisma, nauka, tłum. J.E. Bielecki, Kraków 1998.
Rusecki M., Traktat o objawieniu, Kraków 2007.
Seweryniak H., Fundamentalne cechy objawienia biblijnego, „Studia Płockie” 19 (1991), s. 7–16.
Sobór Watykański I, Konstytucja dogmatyczna o wierze katolickiej „Dei Filius”, w: Dokumenty Soborów Powszechnych: tekst grecki, łaciński, polski, t. 4, red. A. Baron, H. Pietras, tłum. A. Baron, M. Karas, J.D. Szczurek, Kraków 2003, s. 888–905.
Subdrack J., Mistyka, tłum. B. Białecki, Kraków 1996.
Szczurek J.D., Trójjedyny: traktat o Bogu w Trójcy Świętej jedynym, Kraków 2003.
Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, tłum. S. Błech, Londyn 1962.
Woźniak R.J., Różnica i tajemnica. Objawienie jako teologiczne źródło ludzkiej sobości, Poznań 2012.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
