Tożsamość człowieka - między stwórczym aktem a autokreacją
Abstrakt
Potoczne doświadczenie człowieka świadczy o jego zdolności do autokreacji (kształtowania własnej tożsamości) w obrębie wyznaczonym przez naturę. Badania z zakresu neuroscience potwierdzają tę tezę, starając się opisać ów proces na różnych poziomach ludzkiej egzystencji (psychologicznej, cielesnej – zwłaszcza neurobiologicznej). Z niektórymi obszarami tak rozumianej autokreacji stoją w sprzeczności pewne tezy teologiczne podkreślające Boski akt stwórczy, który określa nie tylko ogólnie pojętą naturę ludzką, ale i konkretny kształt ludzkiej egzystencji, realizujący się np. w powołaniu lub wybraniu przez Boga do konkretnego życia. Artykuł poddaje analizie potencjalne przestrzenie konfliktu, pytając zarówno o zakres, jak i o charakter interakcji między autokreacją człowieka i stwórczym aktem Boga. Ponadto w artykule zostaje podjęta próba przeformułowania przestrzeni interpretacji owej zależności, osadzając w centrum analizy nie cząstkowe perspektywy osobowe (perspektywa Boska lub ludzka), lecz perspektywę relacji rozumianej jako istotowo pierwotna w stosunku do perspektywy osobowej.
Słowa kluczowe:
antropologia, relacja, predestynacja, wolność, stworzenie, powołanieBibliografia
Aurelius Augustinus, De diversis Quaestionibus octoginta tribus liber unus, w: Opera omnia. Tomus sextus, Aurelius Augustinus, Paris 1863, s. 11–100 (Patrologia Latina 40).
Bolewski J., Misterium mądrości: traktat sofio-mariologiczny, Kraków 2012.
Brown R.E., Fitzmyer J.A., Murphy R.E., Chrostowski W., Katolicki komentarz biblijny, Warszawa 2001.
Bułgakow S., Ikona i kult ikony: zarys dogmatyczny, przekł. H. Paprocki, Bydgoszcz 2002.
Choromański A., Osoba ludzka jako „byt relacyjny” – antropologiczne fundamenty eklezjologii Soboru Watykańskiego II, „Studia Teologii Dogmatycznej” 1 (2015), s. 58–87.
Galus W., Architektura świadomości, „Roczniki Filozoficzne” 2015, t. LXIII, nr 4, s. 129–168.
Gilson E., Elementy filozofii chrześcijańskiej, przekł. T. Górski, Warszawa 1965.
Greshake G., Trójjedyny Bóg. Teologia trynitarna, przekł. J. Trawa, Wrocław 2009.
Lemański J., Opis stworzenia jako conditio humana w Rdz 2,7, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 2006, t. XXXIX, nr 1, s. 5–24.
Levering M., Pismo Święte i metafizyka. Tomasz z Akwinu i odnowa teologii trynitarnej, przekł. M. Romanek, Kraków 2016.
Malabou C., Que faire de notre cerveau?, Paris 2004.
Marion J.-L., Idol i dystans, przekł. W. Starzyński, U. Idziak-Smoczyńska, Kraków 2016.
Mycek S., Trynitarność stworzenia w tajemnicy trynitarnego Stwórcy. Dialog z teologiczno-filozoficzną myślą świętego Tomasza z Akwinu, „Poznańskie Studia Teologiczne” 2004, t. XVII, s. 109–123.
Niebuhr R., The Nature and Destiny of Man: A Christian Interpretation, t. I: Human Nature, New York 1941.
Orygenes, Komentarz do Listu św. Pawła do Rzymian, cz. 2, przekł. S. Kalinkowski, Warszawa 1994.
Osadnik A., Proegzystencja jako wezwanie chrześcijańskie, „Seminare” 2003, t. XVIII, s. 235–244.
Przybylski Ł., System haptyczny – jak umysł dotyka świata?, w: Funkcje umysłu, red. M. Urbański, P. Przybysz, Poznań 2009, s. 61–82.
Słomkowski A., Teologia życia duchowego w świetle Soboru Watykańskiego II, Ząbki 2000.
Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, przekł. S. Błech, Londyn 1962.
Walicki A., Zarys myśli rosyjskiej. Od oświecenia do renesansu religijno-filozoficznego, Kraków 2005.
Woźniak R.J., Różnica i tajemnica. Objawienie jako teologiczne źródło ludzkiej sobości, Poznań 2012.
Woźniak R.J., Materialno-biologiczny wymiar obrazu Bożego w człowieku,„Scientia et Fides” 2014, t. II, nr 2, s. 271–288.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
