Synodalność Kościoła w ujęciu papieża Franciszka

Przemysław Sawa

doi:10.31743/twp.2023.17.2.11

Synodality of the Church as Seen by Pope Francis

Przemysław Sawa

University of Silesia in Katowice , Poland
https://orcid.org/0000-0001-5634-3078

DOI: https://doi.org/10.31743/twp.2023.17.2.11

Abstract

Francis’ pontificate is marked by his efforts to make Catholics more sensitive to the synodal structure of the Church. In particular, the convening of the Synod on Synodality is central to discovering what synodality is, how to learn it and how to incorporate it into the daily life of the communities. What is therefore needed is an in-depth analysis of Francis’ teaching on synodality. The article presents the contexts of synodality, namely the evangelisation and the renewal of the Church. Then it discusses the proper pillars of Francis’ synodality, which involves encounter, listening and discernment. It has nothing to do with parliamentarism or abandonment of truth or the hierarchical structure of the Church. The synodality brings the sensus fidei into life and is expressed in the communion, participation, mission triad.

For synodality to work, its sources must also be known. The theological ones include the Revelation and the dialogue between God and man, the ecclesiology of the People of God and the communion, the action of the Holy Spirit, the diversity of charisms, the idea of co-participation, and the anthropology of relations. Among ecclesiastical sources are synods, collegiality of bishops, and bodies (e.g. councils) facilitating participation of the baptised. Finally, the experience of individual and community discernment in the Jesuit tradition is also crucial.

The article also addresses the challenges facing the Church with respect to synodality. However, the challenges cannot stop the Church from following its path to attract people to the Gospel.

Keywords:

synodality, Pope Francis, discernment, sensus fidei, communion

References

• Augustyn J., Rozeznawanie duchowe, Kraków 1992.

• Becquart N., Introduzione, w: Francesco, Camminare insiemie. Parole e riflessioni sulla sinodalità, Città del Vaticano 2022, s. 7-17.

• Benedykt XVI, Omelia, Aparecida, 13.05.2007, https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/it/homilies/2007/documents/hf_ben-xvi_hom_20070513_conference-brazil.html (dostęp: 5.09.2023).

• Der Synodale Weg der katholischen Kirche in Deutschland, Präambeltext. Hören, lernen, neue Wege gehen, file:///C:/Users/DELL/Downloads/SW_Praeambeltext_HoerenlernenneueWegegehen_2023.pdf (dostęp: 15.09.2023).

• Electio Eustatii et redactio Symbolum, w: Acta synodalia ab anno 50 ad annum 381, red. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2006, s. (83-90) 83*-90*.

• Franciszek, Discorso ai fedeli della diocesi di Roma, Rzym, 18.09.2021, https://www.vatican.va/content/francesco/it/speeches/2021/september/documents/20210918-fedeli-diocesiroma.html (dostęp: 2.09.2023).

• Franciszek, Discorso durante Commemorazione del 50° Anniversario dell'istituzione del Sinodo dei Vescovi, Rzym, 17.10.2015, https://www.vatican.va/content/francesco/it/speeches/2015/october/documents/papa-francesco_20151017_50-anniversario-sinodo.html (dostęp: 10.09.2023).

• Franciszek, Adhortacja Apostolska Evangelii gaudium, Kraków 20132.

• Franciszek, Adhortacja Apostolska Gaudete et exsultate,Kraków 2018.

• Franciszek, Audiencja generalna, Rzym, 25.11.2020,

• https://www.vatican.va/content/francesco/pl/audiences/2020/documents/papa-francesco_20201125_udienza-generale.html (dostęp: 5.09.2023).

• Franciszek, Camminare insiemie. Parole e riflessioni sulla sinodalità, Città del Vaticano 2022.

• Franciszek, Discorso ai Presuli della Chiesa Greco-Cattolica Ucraina, Rzym, 5.07.2019, https://www.vatican.va/content/francesco/it/speeches/2019/july/documents/papa-francesco_20190705_sinodo-chiesaucraina.html (dostęp: 5.09.2023).

• Franciszek, Discorso durante incontro con il clero, persone di vita consacrata e membri di consigli pastorali, Asyż, 4.10.2013,

• https://www.vatican.va/content/francesco/it/speeches/2013/october/documents/papa-francesco_20131004_clero-assisi.html (dostęp: 5.09.2023).

• Franciszek, Encyklika Fratelli tutti, Kraków 2020.

• Franciszek, Homilia podczas mszy świętej na otwarcie Synodu na temat synodalności, Rzym, 10.10.2021, https://www.vatican.va/content/francesco/pl/homilies/2021/documents/20211010-omelia-sinodo-vescovi.html (dostęp: 6.09.2023).

• Franciszek, Homilia podczas mszy świętej w uroczystość Świętych Apostołów Piotra i Pawła, Rzym, 29.06.2013,

• https://www.vatican.va/content/francesco/pl/homilies/2013/documents/papa-francesco_20130629_omelia-pallio.html (dostęp: 1.09.2023).

• Franciszek, Homilia wygłoszona podczas czuwania modlitewnego w intencji Synodu Biskupów, Rzym, 4.10.2014,

• https://www.vatican.va/content/francesco/pl/speeches/2014/october/documents/papa-francesco_20141004_incontro-per-la-famiglia.html (dostęp: 5.09.2023).

• Franciszek, Introduzione durante la I Congregazione Generale della XIV Assemblea Generale Ordinaria del Sinodo dei Vescovi, Rzym, 5.10.2015, https://www.vatican.va/content/francesco/it/speeches/2015/october/documents/papa-francesco_20151005_padri-sinodali.html (dostęp: 5.09.2023).

• Franciszek, Konstytucja Apostolska Episcopalis communio,

• https://www.vatican.va/content/francesco/pl/apost_constitutions/documents/papa-francesco_costituzione-ap_20180915_episcopalis-communio.html (dostęp: 3.09.2023).

• Franciszek, Przemówienie podczas Jubileuszu 50-lecia instytucji Synodu Biskupów, Rzym, 17.10.2015, https://www.vatican.va/content/francesco/it/speeches/2015/october/documents/papa-francesco_20151017_50-anniversario-sinodo.html (dostęp: 10.09.2023).

• Franciszek, Przemówienie podczas otwarcia XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów, Rzym, 9.10.2021,

• https://www.vatican.va/content/francesco/pl/speeches/2021/october/documents/20211009-apertura-camminosinodale.html (dostęp: 5.09.2023).

• Franciszek, Rozeznawanie. Boży głos w sercu, tłum. A. Dywan, Kraków 2023.

• Franciszek, Saluto ai padri sinodali durante la I Congregazione Generale della III Assemblea Geneale Straordinaria del Sinodo dei Vescovi, Rzym, 6.10.2014, https://www.vatican.va/content/francesco/it/speeches/2014/october/documents/papa-francesco_20141006_padri-sinodali.html (dostęp: 5.09.2023).

• Franciszek, Schreiben von Papst Franziskus an das pilgernde Volk Gottes in Deutschland,

• https://www.vatican.va/content/francesco/de/letters/2019/documents/papa-francesco_20190629_lettera-fedeligermania.html (dostęp: 16.09.2023).

• Futrell J.C., Modlitwa i decyzja. Jak odpowiedzieć na Słowo Boże tu i teraz, tłum. J. Zakrzewski, Warszawa 2019.

• Jan Chryzostom, Expositiones in Psalmos,

• https://greekdownloads3.files.wordpress.com/2014/08/expositiones-in-psalmos1.pdf (dostęp: 10.09.2023).

• Kodeks Prawa Kanonicznego, Poznań 1984.

• Kongregacja Nauki Wiary, Nota doktrynalna na temat pewnych aspektów ewangelizacji, https://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/documents/rc_con_cfaith_doc_20071203_nota-evangelizzazione_pl.html (dostęp: 10.09.2023).

• Konstytucje Towarzystwa Jezusowego wraz z przypisami Kongregacji Generalnej XXXIV, w: Św. Ignacy Loyola, Pisma, opr. W. Królikowski, Kraków 2022, s. 479-700.

• Królikowski J., Rozeznawanie woli Bożej według św. Ignacego Loyoli, w: „Polonia Sacra” 24 (2020) nr 3 (61), s. 5-24. (Crossref)

• O’Malley J.W., Co się zdarzyło podczas Soboru Watykańskiego II, tłum. A. Wojtasik, Kraków 2011.

• Oster S., Realna obecność. Sakramentalność, tłum. A.A. Napiórkowski, „Teologia w Polsce” 16,2 (2022), s. 13–32. (Crossref)

• Paweł VI, Adhortacja Apostolska Evangelii nuntiandi, Wrocław 2001.

• Ryś G., Rozmawiając z Franciszkiem o Dokumencie z Aparecidy, w: Aparecida. V Ogólna Konferencja Episkopatów Ameryki Łacińskiej i Karaibów. Dokument końcowy, tłum. K. Zabawa, K. Łukoszczyk, Gubin 2014, s. 7-9.

• Sawa P., Duchowość inkarnacyjna i jej chrystologiczne podstawy, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 44/1 (2011), s. 109-125.

• Sawa P., Lumen gentium – historia, idee, program odnowy Kościoła, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 48,2 (2015), s. 283-303.

• Sawa P., Synodalność w Kościele katolickim i innych wspólnotach chrześcijańskich. Możliwości i granice inspiracji dla odnowy Kościoła, w: Synodalność wyzwaniem dla Kościoła w Polsce, red. M. Tutak, T. Wielebski, Warszawa 2023, s. 227-263.

• Sekretariat Generalny Synodu, Commission on Spirituality Sub-Group, Towards a spirituality for synodality, https://www.synod.va/en/highlights/towards-a-spirituality-for-synodality.html (dostęp: 3.09.2023).

• Sobór Watykański II, Lumen gentium. Konstytucja dogmatyczna o Kościele, w: tenże, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje. Tekst łacińsko-polski. Nowe tłumaczenie, Poznań 2008, s. 144-263.

• Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym, w: tenże, Konstytucje. Dekrety. Deklaracje. Tekst łacińsko-polski. Nowe tłumaczenie, Poznań 2008, s. 540-565.

• Spadaro A., Il governo di Francesco. È ancora attiva la spinta propulsiva del pontificato?, 5.10.2020, https://www.laciviltacattolica.it/articolo/il-governo-di-francesco/ (dostęp: 4.09.2023).

• Steczek B., Rozeznawanie we wspólnocie, https://czestochowa-jezuici.pl/2015/04/24/rozeznawanie-we-wspolnocie (dostęp: 15.09.2023).

• Svidercoschi G.F., Sobór, który trwa. Kronika, bilans, perspektywy, tłum. L. Rodziewicz, Kraków 2003.

• Synod 2021-2023. Synteza Krajowa, opr. K. Kaźmierska, M. Jewdokimow, W. Sadłoń, L. Organek, Ruda Śląska 2022.

• Sztafrowski E., Kolegialne działanie biskupów na tle Vaticanum II, Warszawa 1975.

• Tertulian, O poście przeciw psychikom, 13, 6, tłum. E. Stanula, w: Tertulian, Wybór pism III, Warszawa 2007, s. 175-196.

• Vademecum Synodu o synodalności, tłum. Biuro ds. komunikacji zagranicznej Konferencji Episkopatu Polski, Warszawa 2021,

• https://www.archidiecezja.wroc.pl/pliki/vademecum-synodu-o-synodalnosci.pdf (dostęp: 3.09.2023).

• Vlachos H., Ἐκκλησία συστήματος καί συνόδου ἔστιν ὄνομα, https://imlarisis.gr/wp-content/uploads/2020/06/ap3_naupaktou.pdf (dostęp: 5.10.2023).

• Wołyniec W., Teologia synodalna. Tom. I. 245-325, Katowice 2020.

• World Council of Churches, Faith and Order Commission, The Church: Towards a Common Vision, Geneva 2013.

• Wyzwanie prozelityzmu a powołanie do wspólnego świadectwa Dokument studyjny Wspólnej Grupy Roboczej (1995), w: „Studia i Dokumenty Ekumeniczne” 12 (1996) nr 2 (38) , tłum. I. Czaczkowska, s. 137-148.

• XVI Assemblea Generale Ordinaria del Sinodo dei Vescovi, Elenco dei Partecipanti secondo il titolo di partecipazione,

• https://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2023/07/07/0500/01109.html (dostęp: 7.07.2023).

• XVI Zgromadzenie Ogólne Zwyczajne Synodu Biskupów, Instrumentum laboris na pierwszą sesję (październik 2023), tłum. Biuro ds. Komunikacji Zagranicznej Konferencji Episkopatu Polski,

• https://episkopat.pl/wp-content/uploads/2023/06/POL_INSTRUMENTUM-LABORIS.pdf (dostęp: 3.09.2023).

• Żurek A., Synody wczesnochrześcijańskie, w: Synody Diecezji Tarnowskiej, t. 7, red. A. Żurek, J. Soprych, Kraków 2017, s. 31–46. (Crossref)

Download