Mercy as Oikonomia of the Church. Based on the Examples of Magisterium Ecclesiae
Agnieszka Dudek-Kowalska
University of Silesia, Department of Theology , Polandhttps://orcid.org/0000-0001-8356-1572
Abstract
As it was mentioned in the first part of the present article, its purpose was the presentation of the selected issues concerning the ecclesiological and social aspect of mercy in the teaching of the Church, mainly of the pontificate of pope John Paul II, as the answer to the disappearing of the bond of brotherhood among people and the way of the restoration of relation. The study was leant on three pillars (problems): 1) God’s mercy in sacraments (through the sacramentalness of the Church, in the Eucharist and the sacrament of penance and reconciliation), 2) the issue of “creativity in charity” (through support for needy people, relationality of mercy and the relation between “mercy” and “justice”), 3) deeds of mercy (through mercy as a life style, the idea of the civilization of mercy and reconciliation as the purpose of the service of mercy). Summarizing the presented observation, it must be said that the validity of Christ’s Church mission and the necessity of its existence in the modern world depend largely on the undertaking of the adjuration contained in Christ’s Gospel: “Be merciful, just as your Father is merciful” (Luke 6:36).The example given by the Church is to become the leaven of the world based on authentic interpersonal solidarity. The act of mercy creates harmony and unity amongst people, building a better world. The service of the Church should reflect on the level of authentic faith in God’s mercy – for the members of the Church to experience it. God’s mercy brings renewal of the earth.The duty of the Church is to show the true meaning of “mercy” that reflects in the human attitude God’s perfection, fulfilling justice and to lead a better life.
Keywords:
mercy, oikonomia, sacraments, creativity in charity, forgiveness, atonement, ChurchReferences
Balter L., Kościół jako sakrament Bożego miłosierdzia, Kolekcja Communio 15, red. L. Balter, S. Dusza, A. Piętka, Poznań 2003, s. 151–173.
Benedykt XVI, Encyklika „Deus caritas est” (25.12.2005).
Benedykt XVI, Eucharystia musi być centrum waszego życia. 21 sierpnia. Msza św. na zakończenie Światowego Dnia Młodzieży, L’Osservatore Romano [wyd. polskie] 26,10 (2005), s. 26–28.Benedykt XVI, Orędzie na Wielki Post 2006, https://opoka.org.pl/biblioteka/ W/WP/benedykt_xvi/przemowienia/wpost2006kep_29092005.html (dostęp: 15.04.2019).
Brzozowski M., Kościół wyznaje miłosierdzie Boga i głosi je, w: Jan Paweł II. Dives in misericordia. Tekst i komentarze, red. S. Nagy, Lublin 1983, s. 183–188.
Czego nie wiemy o miłosierdziu? Z ks. Tomaszem Węcławskim rozmawia Łukasz Tischner, Znak 54,3 (2003), s. 36–49.
Eucharystia sakrament nowego życia. Oficjalny dokument Papieskiego Komitetu Obchodów Wielkiego Jubileuszu roku 2000, red. Komisja Teologiczno-Historyczna Wielkiego Jubileuszu Roku 2000, Katowice 2000.
Franciszek, Bulla „Misericordiae vultus” (13.04.2015).
Góźdź K., Teologia Bożego miłosierdzia, w: Dogmatyka w perspektywie Bożego miłosierdzia, red. K. Góźdź, K. Guzowski, Lublin 2010, s. 287–302.
Greniuk F., Miłosierdzie Boże w sakramencie pojednania, w: Jan Paweł II. Dives in misericordia. Tekst i komentarze, red. S. Nagy, Lublin 1983, s. 189–204.
Jan Paweł II, Jesteście na wagę złota. Słowa Jana Pawła II przed katedrą, Częstochowa 6 czerwca 1979 r., Chrześcijanin w Świecie 11,8 (1979), s. 134–135.
Jan Paweł II, Pochylać się nad cierpiącym człowiekiem. Anioł Pański, 24 sierpnia 1980 r., w: Krzyż znakiem naszej wiary i nadziei. Jan Paweł II o cierpieniu Chrystusa i człowieka. 1978 – szesnasty października – 1986, red. W. Murawiec, M. Rudyk, Kalwaria Zebrzydowska 1986, s. 237.
Jan Paweł II, Encyklika „Dives in misericordia” (30.11.1980).
Jan Paweł II, Solidarność z Chrystusem cierpiącym. Przemówienie do Kolegium Kardynałów
Kurii Rzymskiej z dnia 23 grudnia 1982 r., w: Krzyż znakiem naszej wiary i nadziei. Jan Paweł II o cierpieniu Chrystusa i człowieka. 1978 – szesnasty października – 1986, red. W. Murawiec, M. Rudyk, Kalwaria Zebrzydowska 1986, s. 172.
Jan Paweł II, Bulla „Aperite portas Redemptori” (6.01.1983).
Jan Paweł II, Cierpienie nie jest nigdy bezużyteczne. Homilia z dnia 3 września 1983 r. ze szpitala Villa Albani, L’Osservatore Romano [wyd. polskie] 4,9 (1983), s. 27.
Jan Paweł II, Adhortacja „Reconciliatio et paenitentia” (29.10.1983).
Jan Paweł II, List apostolski „Salvifici doloris” (11.02.1984).
Jan Paweł II, Encyklika „Dominum et vivificantem” (18.05.1986).
Jan Paweł II, Przebacz a zaznasz pokoju. Orędzie na Światowy Dzień Pokoju 1997, w: Ojciec Święty Jan Paweł II. O przebaczeniu i pojednaniu, Kraków 2000, s. 16–28.
Jan Paweł II, Bulla „Incarnationis mysterium” (29.11.1998).
Jan Paweł II, Kontemplujmy przykład Jezusa – Boskiego Samarytanina. Orędzie na VIII Światowy Dzień Chorego 2000 r., (6.08.1999), https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/ przemowienia/chory2000_06081999.html (dostęp: 30.12.2019).
Jan Paweł II, Sakrament spowiedzi darem miłosierdzia Bożego. Przesłanie papieskie do kard. Williama Wakefielda Bauma, L’Osservatore Romano [wyd. polskie] 21,6 (2000), s. 5–7.Jan Paweł II, List apostolski „Novo millennio ineunte” (6.01.2001).
Jan Paweł II, List do kapłanów na Wielki Czwartek roku 2001.
Jan Paweł II, List do kapłanów na Wielki Czwartek roku 2002.
Jan Paweł II, Encyklika „Ecclesia de Eucharistia” (17.04.2003).
Kowalczyk M., Sakramentologia, w: Dogmatyka w perspektywie Bożego miłosierdzia, red. K. Góźdź, K. Guzowski, Lublin 2010, s. 199–222.
Krakowiak C., Miłosierdzie Boże w liturgii sakramentu pojednania, w: Jan Paweł II. Dives in misericordia. Tekst i komentarze, red. S. Nagy, Lublin 1983, s. 205–214.
Lekan J., Przebaczenie w optyce miłosierdzia, Teologia w Polsce 10,2 (2016), s. 59–77.
Mojek S., Miłosierdzie Boże w sprawowaniu sakramentu pojednania, w: Miłosierdzie w postawie ludzkiej, red. W. Słomka, Lublin 1989, s. 129–134.
Nowak J., Podstawy „wyobraźni miłosierdzia” w nauczaniu Ojca Świętego Jana Pawła II, Ruch Biblijny i Liturgiczny 2 (2006), s. 125–137.
Obrzędy sakramentu pokuty, 2.12.1973.
Padewski S., Droga Kościoła – drogą miłosierdzia, w: Tajemnica Bożego miłosierdzia w charyzmacie mariańskim, red. J. Kumala, Licheń 2004, s. 93–112.
Paweł VI, Encyklika „Mysterium fidei” (3.09.1965).
Paweł VI, Adhortacja „Paterna cum benevolentia” (8.12.1974).
Paweł VI, Przemówienie na zakończenie Roku Świętego (25 grudnia 1975 r.), Insegnamenti di Paolo VI, XIII (1975), s. 1568.
Płużek Z., Miłosierdzie w postawie ludzkiej w interpretacji psychologicznej, w: Miłosierdzie w postawie ludzkiej, red. W. Słomka, Lublin 1989, s. 249–254.
Ryczan K., Miłość-miłosierdzie w życiu społecznym, w: Jan Paweł II. Dives in misericordia.
Tekst i komentarze, red. S. Nagy, Lublin 1983, s. 223–234.
Salij J., Kościół owocem Bożego miłosierdzia, w: Tajemnica Bożego miłosierdzia w charyzmacie mariańskim, red. J. Kumala, Licheń 2004, s. 89.
Słomka J., Boże miłosierdzie, Gość Niedzielny 80,17 (2003), s. 9.
Sobór Watykański II, Konstytucja o Liturgii Świętej „Sacrosanctum concilium” (6.12.1963).
Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Kościele „Lumen gentium” (21.11.1964).
Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym „Gaudium et spes” (7.12.1965).
Styczeń T., Miłość a sens życia. Nad encykliką Jana Pawła II „Redemptor hominis”, w: Jan Paweł II. „Redemptor hominis”. Tekst i komentarze, red. Z.J. Zdybicka, Lublin 1982, s. 89–110.
Szafrański A.L., Ku cywilizacji miłości miłosiernej, w: Miłosierdzie w postawie ludzkiej, red. W. Słomka, Lublin 1989, s. 255–267.
Tischner J., Drogi i bezdroża miłosierdzia, Kraków 2001.
Warzeszak J., Papież Franciszek świadkiem Bożego miłosierdzia, Warszawskie Studia Teologiczne XXIX,4 (2016), s. 36–74.
University of Silesia, Department of Theology https://orcid.org/0000-0001-8356-1572
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
