Human Soul in the Light of Czesław Stanisław Bartnik’s Universalistic Personalism
Jan Miczyński
The John Paul II Catholic University of Lublin , Polandhttps://orcid.org/0000-0003-1052-5655
Abstract
The article presents a contemporary understanding of the human soul according to Czesław Stanisław Bartnik (1929–2020), the founder of universalistic personalism. The term “soul” has been understood in many different ways throughout the history of human thought, hence it still raises confusion today. It is sometimes dismissed as too “religious” and replaced by the word “ego” or “person.” It seems that a successful attempt to link the history of human thought with a contemporary understanding of the person is Bartnik’s personalistic system. The article groups Bartnik’s thoughts on the “human soul” into four main blocks: personalistic reflection on the history of the concept of “soul”; place of the soul in the structure of the contemporary person (real being); clarification of the significance of the soul’s “function” in the inner and outer world of an individual; the existence of a “social person” and – in a sense – a “social soul” i.e., the spiritual self-awareness of society (although there is no single common soul for all people). The analysis leads to the following conclusions: the terms “soul” and “person” are not synonymous today; the meaning of “person” is broader than that of “soul,” however, the “person” does not displace the “soul.” Putting it positively, the soul together with the body constitutes human nature, and thanks to this nature, there is a metaphysical personal “self” (ontic ego) which can be described as a “spiritual soul” or “spirit” (whereby the metaphysical “self” is inseparable from the “soul”) Man as a person expresses himself through body and soul, as well as the metaphysical self (which is present in the consciousness). Because of its “spiritual soul,” a person is constantly in development, transcends reality and is moving towards its ultimate fulfilment in the Communion of the Divine Persons. This is done by making the right moral choices, in conjunction with the Person of Jesus Christ.
Keywords:
body, soul, spirit, self, human, person, personalism, systemReferences
Sources
Bartnik, C.S., Dogmatyka katolicka (Lublin: Wydawnictwo KUL 2012) I–II.
Bartnik, C.S., Hermeneutyka personalistyczna (Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski 1994).
Bartnik, C.S., Ludzka dusza, jaźń i osoba (Lublin: Standruk 2019).
Bartnik, C.S., Metodologia teologiczna (Lublin: nakł. autora 1998).
Bartnik, C.S., Misterium człowieka (Lublin: Standruk 2004).
Bartnik, C.S., “Osoba,” Leksykon teologii fundamentalnej (eds. M. Rusecki et al.; Lublin – Kraków: Wydawnictwo “M” 2002) 883–885.
Bartnik, C.S., Osoba i historia. Szkice z filozofii historii (Lublin: Standruk 2001).
Bartnik, C.S., Osoba i personalizm (Lublin: Standruk 2012).
Bartnik, C.S.,“Osoba” w filozofii i w teologii (Lublin: Standruk 2017).
Bartnik, C.S., Personalizm (Lublin: Wydawnictwo KUL 2008).
Bartnik, C.S., “Personalizm jako system,” Świat osoby. Personalizm Czesława S. Bartnika (eds. K. Guzowski – G. Barth; Lublin: Wydawnictwo KUL 2016) 19–29.
Bartnik, C.S., “Personalizm uniwersalistyczny,” Roczniki Teologiczne 49/2 (2002) 77–87.
Bartnik, C.S., Szkice do systemu personalistycznego (Lublin: Wydawnictwo KUL 2006).
Bartnik, C.S., Studies in personalistic system (Lublin: Wydawnictwo KUL 2007).
Bartnik, C.S., Teilhardyzm jako historia uniwersalna (Lublin: Standruk 2003).
Studies
Barth, G., “Personalizm jako fundament myślenia w teologii o Bogu i o człowieku,” Świat osoby.
Personalizm Czesława S. Bartnika (eds. K. Guzowski – G. Barth; Lublin: Wydawnictwo KUL 2016) 127–136.
Góźdź, K., Teologia człowieka. Z najnowszej antropologii niemieckiej (Lublin: Wydawnictwo KUL 2006).
Granat, W., Osoba ludzka. Próba definicji (Lublin: Wydawnictwo KUL 2006).
Granat, W., Personalizm chrześcijański. Teologia osoby ludzkiej (Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1985).
Guzowski, K. – Barth. G. (eds.), Świat osoby. Personalizm Czesława S. Bartnika (Lublin: Wydawnictwo KUL 2016).
Kamiński, S., “Duch. W filozofii,” Encyklopedia katolicka (ed. R. Łukaszyk et al.; Lublin: TN KUL 1985) IV, 276.
Kobierzycki, T., Jaźń i tożsamość. Studia z filozofii człowieka (Warszawa: Muzaios 2012).
Kowalczyk, M., Działalność naukowa i pisarska Czesława Stanisława Bartnika (Lublin: Standruk 2009).
Kowalczyk, M., “Personalistyczne rozumienie dziejów w myśli Czesława S. Bartnika,” Świat osoby. Personalizm Czesława S. Bartnika (eds. K. Guzowski – G. Barth; Lublin: Wydawnictwo KUL 2016) 81–88.
Kowalewski, M., “Dusza,” Mały słownik teologiczny (ed. M. Kowalewski; Poznań – Warsaw – Lublin: Księgarnia św. Wojciecha 1960) 104–105.
Krąpiec, M.A., Ja-człowiek (Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 2005).
Langemeyer, G., Antropologia teologiczna (Podręcznik Teologii Dogmatycznej 4; Kraków: Wydawnictwo “M” 1995).
Lemański, J. – Goniszewski, P. (eds.), Problem psychofizyczny, czyli pytanie o istnienie i naturę duszy (Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego 2019).
Miczyński, J.K., “Ważniejsze ujęcia jaźni,” C.S. Bartnik, Ludzka dusza, jaźń i osoba (Lublin: Standruk 2019) 205–210.
Miczyński, J.K., “Życie duchowe jako szczyt osoby,” C.S. Bartnik, Ludzka dusza, jaźń i osoba (Lublin: Standruk 2019) 211–215.
Nadbrzeżny, A., Filozofia zbawienia. Soteriologia egzystencjalna Paula Tillicha i Edwarda Schillebeeckxa (Kraków: WAM 2020).
Pastuszka, J., Dusza ludzka. Jej istnienie i natura (Lublin: TN KUL 1947).
Płużański, T., Teilhard de Chardin (Warszawa: Wiedza Powszechna 1963).
Rumiński, S., “Dusza ludzka,” Encyklopedia katolicka (eds. R. Łukaszyk et al.; Lublin: TN KUL 1985) IV, 378–384.
Składanowski, M., Ciało, dusza, duch. Myśl Josepha Ratzingera na tle współczesnej antropologii (Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek 2013).
Tomasz z Akwinu, św., Kwestia o duszy (Kraków: Znak 1996).
Tresmontant, C., Problem duszy (Warsaw: Instytut Wydawniczy PAX 1973).
Wojtyła, K., Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne (Lublin: TN KUL 1994).
Wyszyński, S., Duch pracy ludzkiej. Myśli o wartości pracy (Warszawa: Księgarnia św. Wojciecha 1957).
The John Paul II Catholic University of Lublin
Ks. Jan Krzysztof Miczyński, kapłan Archidiecezji Lubelskiej, wyświęcony w 1996 r. Odbył studia teologiczne magisterskie (1990-1996) i specjalistyczne w zakresie teologii duchowości (1998-2000) w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II; pracę magisterską napisał pod kierunkiem ks. prof. Czesława S. Bartnika (1929-2020). Kontynuował studia doktoranckie z zakresu teologii duchowości na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie (2000-2005). Tam obronił doktorat, przedstawiając rozprawę La cristologia esistenziale nell’esperienza e nella dottrina di Elisabetta della Trinità, której promotorem był o. prof. Bruno Secondin OCarm (1940-2019). Habilitował się w roku 2017 na podstawie rozprawy pt. Fundament duchowości i charyzmat Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia (Lublin 2016). Od października 2005 r. pracuje na Wydziale Teologii KUL (od października 2017 r. jest kierownikiem Sekcji Teologii Duchowości).
https://orcid.org/0000-0003-1052-5655License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
The author(s) grant (s) to the Licensee a non-exclusive and royalty-free license in accordance with the provisions of the Appendix: LICENSE TO USE THE WORK
