Israel as the Living Temple of God (Exod 19:5-6)
Abstract
Exod 19:3–8 and the description of Israel’s identity as a chosen nation bound by a covenant with YHWH (Exod 19:5–6: special possession, kingdom of priests, holy nation) have much in common both with statements known from deuteronomistic and priestly texts as well as from the so-called School of Holiness. This multiplicity of thematic, conceptual and linguistic connections makes the source classification and dating of this text quite difficult. The only consensus today is that it was written at the earliest just after the Babylonian exile. In this paper, the description of Israel’s identity in Exod 19:5–6 is linked to the priestly concept of the portable sanctuary, in which the specific location of the sanctuary (the sanctuary in the desert) is no longer important and not only the king or the priests are responsible for it, but the entire nation. This vocation is to be realized by the nation’s attitude of faithfulness to God (Exod 19:5a) in everyday life. In this way, sacred space in Israel goes beyond the walls of the temple and even Jerusalem (as according to Ezechiel), nor is it any longer limited to selected moments (visit to the sanctuary), but encompasses the entire life of the nation in all its aspects
Keywords:
Israel’s identity, personal possession, kingdom of priests, holy nation, portable sanctuaryReferences
Albertz, R., Exodus 19–40 (Zürcher Bibelkommentare AT 2/2; Zürich: Theologischer Verlag Zürich 2015).
Alexander, T.D., Exodus (Apollos Old Testament Commentary 2; London – Downer Grove, MA: Apollos – InterVarsity 2017).
Cody, A., “When Is the Chosen People Called a Goy?,” Vetus Testamentum 14 (1964) 1–6. DOI: https://doi.org/10.2307/1516763. (Crossref)
Collins, C.J., “kbd,” New International Dictionary of Old Testament Theology and Exegesis (ed. W.A. VanGemeren; Carlisle: Paternoster 1997) II, 577–587.
Dozeman, T.B., Exodus (Eerdmans Critical Commentary; Grand Rapids, MI – Cambridge: Eerdmans 2009).
Durham, J.I., Exodus (Word Biblical Commentary 3; Waco, TX: Word Books 1987).
Fischer, G., Jeremia 1–25 (Herders Theologischer Kommentar zum Alten Testament; Freiburg – Basel – Vienna: Herder 2005).
Fretheim, T.E., “The Priestly Document: Ani-Temple?,” Vetus Testamentum 18/3 (1968) 313–329. DOI: https://doi.org/10.2307/1516643. (Crossref)
Fretheim, T.E., Exodus. Interpretation. A Bible Commentary for Teaching and Preaching (Louisville, KY: Westminster John Knox 1991).
Geller, S., “The Sack of Shechem: The Use of Typology in Biblical Covenant Religion,” Prooftexts 10 (1999) 1–15.
Hamilton, V.P., Exodus. An Exegetical Commentary (Grand Rapids, MI: Baker Academic 2011).
Koehler, L. – Baumgartner, W. – Stamm, J.J. (eds.), Hebräisches und aramäisches Lexikon zum Alten Testament (Leiden – New York – Köln: Brill 1995) I–II (= HAL).
Hieke, T., Levitikus 1–15 (Herders Theologischer Kommentar zum Alten Testament; Freiburg – Basel – Vienna: Herder 2014).
Hill, A.E., Malachi (Anchor Bible 25D; New York: Doubleday 1998). (Crossref)
Hossfeld, F.-L. – Zenger, E., Psalmen 101–150 (Herders Theologischer Kommentar zum Alten Testament; Freiburg – Basel – Vienna: Herder 2008).
Jacob Benno, Das Buch Exodus (Stuttgart: Calwer 1997).
Janowski, B., Anthropologie des Alten Testaments. Grundfragen – Kontexten – Themenfelder (Tübingen: Mohr Siebeck 2019). (Crossref)
Janowski, B., “Die Himmel auf Erde. Zur kosmologischen Bedeutung des Tempels in der Umwelt Israel,” Das biblische Wetlbild und seine altorientalischen Kontexte (eds. B. Janowski –
B. Ego; Forschungen zum Alten Testament 32; Tübingen: Mohr Siebeck 2001) 229–260.
Kessler, R., Maleachi (Herders Theologischer Kommentar zum Alten Testament; Freiburg – Basel – Vienna: Herder 2011).
Knauf, E.A., 1 Könige 1–14 (Herders Theologischer Kommentar zum Alten Testament; Freiburg – Basel – Vienna: Herder 2016).
Koch, C., Gottes himmlische Wohnstatt (Forschungen zum Alten Testament 119; Tübinen: Mohr Siebeck 2018). (Crossref)
Kornfeld, W. – Ringgren, H., “qdš,” Theological Dictionary of the Old Testament (eds. G.J. Botterweck et al.; Grand Rapids, MI: Eerdmans 2003) XII, 521–545.
Kratz, R., “Heligkeit,” Handbuch theologischer Grundbegriffe zum Alten und Neuen Testament (eds. A. Berlejung – C. Frevel; 5 ed.; Darmstadt: WBG 2015) 258–259.
Lemański, J., “2 Sm 7,8–16 jako akt zawarcia przymierza,” Pieśniami dla mnie Twoje przykazania. Księga Pamiątkowa dla Księdza Profesora Janusza Frankowskiego (ed. W. Chrostowski; Warszawa: Vocatio 2003) 187–203.
Lemański, J., Księga Wyjścia (Nowy Komentarz Biblijny. Stary Testament 2; Częstochowa: Edycja Świętego Pawła 2009).
Lemański, J., “‘I także z nich wezmę, aby byli kapłanami i aby byli lewitami…’ (Iz 66,21). Zapowiedź kapłanów spośród nawróconych pogan?,” Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie 15 (2010) 151–172.
Lemański, J., “Kilka uwag na temat różnych koncepcji świątyni w Starym i Nowym Testamencie,” Rocznik Skrzatuski [The Skrzatusz Annals] 8 (2020) 13–35.
Lemański, J., “Święty Izraela i Jego święty lud. Kilka uwag o starotestamentalnej ‘teologii wcielenia’ Boga Izraela,” O Kościele Jezusa Chrystusa dzisiaj. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu doktorowi W. Wójtowiczowi (ed. E. Sienkiewicz; Koszalin – Poznań: WSD Koszalin 2020) 203–220.
Lemański, J., Tora – Pięcioksiąg [Torah – Pentateuch]. Wprowadzenie w zagadnienia teologiczne i historyczno-krytyczne [Introduction to Theological and Historical-critical Issues] (Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US 2020).
Lemański, J., “Człowiek jako mężczyzna i kobieta. Fundamenty antropologii biblijnej, ich źródła i konsekwencje,” Verbum Vitae 39/1 (2021) 97–118. DOI: https://doi.org/10.31743/vv.9699. (Crossref)
Lemański, J., “Hezekiah and the Centralization of Worship (2Kgs 18,4.22),” Collectanea Theologica 92/1 (2022) 29–62. DOI: https://doi.org/10.21697/ct.2022.92.1.02. (Crossref)
Lemański, J., “Zakaz czynienia idoli (Wj 20,4; Pwt 5,8) i jego późniejsze reinterpretacje,” Colloquia Theologica Ottoniana 39 (2023) [forthcoming].
Majewski, M., Mieszkanie Chwały. Teologia sanktuarium Izraela na pustyni (Kraków: Wydawnictwo Naukowe PAT 2008).
Milgrom, J., Leviticus 1–16 (Anchor Bible 3; New York: Doubleday 1991). (Crossref)
Nihan, C., From Priestly Torah to Pentateuch. A Study in the Composition of the Book of Leviticus (Forschungen zum Alten Testament 2/25; Tübingen: Mohr Siebeck 2007). (Crossref)
Olyan, S.M., “‘Ihr Sollt mir heiligen Menschen sein’. Die wahrscheinliche Einfluss von Exodus 22,30 auf spätere Heiligkeitsideologien,” Wege der Freiheit. Zur Entstehung und Theologie des Exodusbuches. Die Beiträge eines Symposions zum 70. Geburtstag von Reiner Albertz (eds. R. Achenbach – R. Ebach – J. Wöhrle; Abhandlungen zur Theologie des Alten und Neuen Testaments 104; Zürich: TVZ 2014) 167–173.
Otto, E., Deuteronomium 4,44–11,32 (Herders Theologischer Kommentar zum Alten Testament; Freiburg – Basel – Vienna: Herder 2012).
Otto, E., Deuteronomium 23,16–34,12 (Herders Theologischer Kommentar zum Alten Testament; Freiburg – Basel – Vienna: Herder 2017).
Patrick, D., “The Covenant Code Source,” Vetus Testamentum 27 (1977) 145–157. DOI: https://doi.org/10.1163/156853377X00410. (Crossref)
Pikor, W., “Tożsamość Izraela w świetle przymierza synajskiego (Wj 19,3–8),” Verbum Vitae 6 (2004) 93–112. DOI: https://doi.org/10.31743/vv.1375. (Crossref)
Pikor, W., The Land of Israel in the Book of Ezekiel (The Library of Hebrew Bible/Old Testament Studies 667; New York: Clark 2018).
Propp, W.H.C., Exodus 19–40 (Anchor Bible 2A; New York: Doubleday 2006). (Crossref)
Reichert, A., “Altar,” Biblisches Reallexikon (ed. K. Galling; 2 ed.; Tübingen: Mohr Siebeck 1977) 5–10.
Rendtorff, R., “‘Covenant’ as a Structuring Concept in Genesis and Exodus,” Journal of Biblical Literature 108 (1989) 385–393. DOI: https://doi.org/10.2307/3267110. (Crossref)
Römer, T., “Provisorische Überlegungen zu Entstehung von Exodus 18–24,” “Gerechtigkeit und Recht zu üben” (Gen 18,19). Studien zur altorientalischen und biblischen Rechtsgeschichte und zur Religionsgeschichte Israels, zur Religionssoziologie. Festschrift für Eckart Otto zum 65. Geburtstag (eds. R. Achenbach – M. Arneth; Beihefte zur Zeitschrift für altorientalische und biblische Rechtsgeschichte 13; Wiesbaden: Harrassowitz 2009) 128–154.
Römer, T., “Der Pentateuch,” Die Entstehung des Alten Testaments (eds. W. Dietrich et al.; Theologische Wissenschaft 1; Stuttgart: Kohlhammer 2014) 53–166.
Ross, A.P., A Commentary on the Psalms. III. (90–150) (Kregel Exegetical Library; Grand Rapids, MI: Kregel Academic 2016).
Samuel, H., Von Priestern zum Patriarchen. Levi und die Leviten im Alten Testament (Beihefte zur Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft 448; Berlin – Boston, MA: De Gruyter 2014). (Crossref)
Schart, A., Maleachi (Internationaler exegetischer Kommentar zum Alten Testament; Stuttgart: Kohlhammer 2020).
Schmid, K., Literaturgeschichte des Alten Testaments (Darmstadt: WBG 2014). (Crossref)
Sedlmeier, F., Das Buch Ezechiel. Kapitel 1–24 (Neuer Stuttgarter Kommentar. Altes Testament 21/1; Stuttgart: Katholisches Bibelwerk 2002).
Ska, J.-L., “Exodus 19,3–6 and the Identity of Post-exilic Israel,” The Exegesis of the Pentateuch (Forschungen zum Alten Testament 66; Tübingen: Mohr Siebeck 2009) 139–164.
Trevaskis, L.M., Holiness, Ethics and Ritual in Leviticus (Hebrew Bible Monographs 29; Sheffield: Phoenix Press 2011).
Zwickel, W., “Orte der Heiligkeit,” Die Welt der Hebräischen Bibel. Umfeld – Inhalte – Grundthemen (ed. W. Dietrich; Stuttgart: Kohlhammer 2017) 243–258.
University of Szczecin
Ks. Janusz Lemański, prezbiter diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej, profesor nauk teologicznych, kierownik Katedry Egzegezy i Teologii Biblijnej na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Szczecińskiego, autor wielu artykułów i monografii z zakresu Starego Testamentu. Specjalizuje się w zagadnieniach dotyczących Pięcioksięgu i eschatologii biblijnej. Napisał m.in.: Pięcioksiąg dzisiaj (Studia Biblica 4; Kielce: Verbum 2002); Księga Wyjścia (NKB.ST 2; Częstochowa: Edycja Świętego Pawła 2009); „Niech przyjdzie do mnie, a dowie się, że jest prorok w Izraelu” (2 Krl 5,8b). Wprowadzenie do profetyzmu starotestamentalnego. I. Profetyzm przedklasyczny. Prorocy więksi (Studia i Rozprawy 28; Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US 2011); „Szukajcie dobra, a nie zła, abyście żyli” (Am 5,14a). Wprowadzenie do profetyzmu starotestamentalnego. II. Dwunastu proroków mniejszych. Księga Barucha. List Jeremiasza (Studia i Rozprawy 31; Szczecin: Wydawnictwo Naukowe US 2012); Księga Rodzaju (NKB.ST 1/1-3; Częstochowa: Edycja Świętego Pawła 2013-2015); Prawo Pana doskonałe – krzepi życie (Ps 19,8a). Kilka refleksji na temat istoty prawa i sprawiedliwości w Starym Testamencie (Studia i Rozprawy 54; Szczecin: Wydawnictwo US 2019).
https://orcid.org/0000-0002-1512-997XLicense
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
The author(s) grant (s) to the Licensee a non-exclusive and royalty-free license in accordance with the provisions of the Appendix: LICENSE TO USE THE WORK
