Optimising Religious Education in Poland in the Age of Secularisation

Adamczyk, Tomasz. 2023. “Młodzież.” In Kościół w Polsce 2023: Raport, edited by Joanna Woleńska-Operacz, 31–44. Warszawa: Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego J. Paderewskiego.

Babin, Pierre. 1965. Options pour une éducation de la foi des jeunes. Lyon: Éditions du Chalet.

Bagrowicz, Jerzy. 2000. Edukacja religijna współczesnej młodzieży: Źródła i cele. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytet Mikołaja Kopernika.

Barnes, Philip, and Andrew Davis. 2015. Religious Education: Educating for Diversity. Edited by J. Mark Halstead. London: Bloomsbury Academic.

Benedict XVI. 2011. Video Message of His Holiness Benedict XVI to the „Courts of the Gentiles”. Paris. https://www.vatican.va/content/benedict-xvi/en/messages/pont-messages/2011/documents/hf_ben-xvi_mes_20110325_parvis-gentils.html.

Boguszewski, Rafał. 2022. “Religijność młodzieży.” In Młodzież 2021. Raport z badań ilościowych zrealizowanych przez Fundację CBOS, 126–40. Warszawa: CBOS.

Canizares, Antonio. 2007. “Preewangelizacja.” In Słownik katechetyczny, edited by Joseph Gevaert and Kazimierz Misiaszek, 740–42. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.

Catechism of the Catholic Church. 1992. Vatican: Libreria Editrice Vaticana. CBOS (Centrum Badania Opinii Społecznej). 2021. Edited by Mirosława Grabowska. Religijność młodych na tle ogółu społeczeństwa. Komunikat z Badań CBOS 144/2021. Warszawa: Fundacja

Centrum Badania Opinii Społecznej.

Chałupniak, Radosław. 2003. Wychowanie religijne w szkołach europejskich. Edited by Józef Stala. Wybrane zagadnienia z katechetyki. Tarnów: Biblos.

Chrostowski, Mariusz, and Urlich Kropač. 2023. “Between ‘Religious Denomination’ and ‘Social Diversity’: On the Future of Religious Education in Poland.” Paedagogia Christiana 51 (1): 157–82. https://doi.org/10.12775/pch.2023.007. (Crossref)

Chrostowski, Mariusz. 2020. “Edukacja religijna w Polsce: Czas na zmianę?” Łódzkie Studia Teologiczne 29 (3): 39–52.

Congregation for the Clergy. 1971. General Catechetical Directory. Vatican: Libreria Editrice Vaticana.

Congregation for the Clergy. 1997. General Catechetical Directory. Vatican: Libreria Editrice Vaticana.

Dinham, Adam, and Martha Shaw. 2017. “Religious Literacy through Religious Education: The Future of Teaching and Learning about Religion and Belief.” Religions 8 (7): 1–13. https://doi.org/10.3390/rel8070119. (Crossref)

Francis. 2016. “L’unità dei cristiani essenziale alla fede, ma non è uniformità.” Avvenire, November. https://www.avvenire.it/papa/pagine/l-unita-dei-cristiani-essenziale-alla-fede-proselitismo-un-veleno.

Gabriel, Karl. 2002. “Gesellschaft und Religion.” In Neues Handbuch religionspädagogischer

Grundbegriffe, edited by Gottfried Bitter, Rudolf Englert, Gabriele Miller, and Karl Ernst Nipkow, 139–43. München: Kösel.

Grimmitt, Michael. 2000. “Constructivist Pedagogies of Religious Education Project: Re-Thinking Knowledge, Teaching and Learning in Religious Education.” In Pedagogies of Religious Education: Case Studies in the Research and Development of Good Pedagogic Practice in RE, edited by Michael Grimmitt, 189–207. Great Wakering: McCrimmons.

Hejwosz-Gromkowska, Daria. 2020. “Religious Education in Poland: Between Absence and Presence.” Wychowanie w Rodzinie 12 (1): 81–96. https://doi.org/10.34616/WWR.2020.1.081.096. (Crossref)

John Paul II. 1979. Apostolic Exhortation Catechesi Tradendae (= CT).

John Paul II. 1999. Apostolic Exhortation Ecclesia in America(= EA)

KEP (Konferencja Episkopatu Polski). 2001. Dyrektorium katechetyczne Kościoła katolickiego w Polsce [Polish Bishops’ Conference. Directory for Catechesis of the Catholic Church in Poland]. Warszawa: WAM.

KEP (Konferencja Episkopatu Polski). 2018. Podstawa programowa katechezy Kościoła katolickiego w Polsce [Polish Bishops’ Conference, Core Curriculum for Catechesis of the Catholic Church in Poland]. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.

Kiełb, Dominik, Michał Pierzchała, and Marcin Gazda. 2023. “Youth Attitudes towards Religious Education in Poland.” Religions 14 (1): 1–13. https://doi.org/10.3390/rel14010007. (Crossref)

Kowalczyk, Stanisław. 2001. Filozofia Boga. 5th ed. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.

KWK KEP (Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski). 2001. Program nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i szkołach [Commission for Catholic Education of Polish Bishops’ Conference. Curriculum for Roman Catholic Religious Education in Preschools and Schools]. Kraków: WAM.

KWK KEP (Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski. 2018. Program nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i szkołach [Commission for Catholic Education of Polish Bishops’ Conference. Curriculum for Roman Catholic Religious Education in Preschools and Schools]. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła.

Lange, Günter. 1991. “Konfesyjna nauka religii w publicznej szkole zsekularyzowanego społeczeństwa.” Analecta Cracoviensia 23: 239–51. (Crossref)

Marek, Zbigniew. 2014. Religia: Pomoc czy zagrożenie dla edukacji? Kraków: Wydawnictwo WAM.

Mariański, Janusz. 2018. Kondycja religijna i moralna młodzieży szkół średnich w latach 1988-1998-2005-2017 (raport z ogólnopolskich badań socjologicznych). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Mariański, Janusz. 2022. “Religijność młodzieży szkół średnich w procesie przemian (2015–2022) ‒ Analiza socjologiczna.” Chowanna 59: 1–34.

Mąkosa, Paweł, Marian Zając, and Grzegorz Zakrzewski. 2022. “Opting out of Religious Education and the Religiosity of Youth in Poland: A Qualitative Analysis.” Religions 13: 1–9. https://doi.org/10.3390/rel13100906. (Crossref)

Mąkosa, Paweł. 2014. “Szkolna lekcja religii istotnym elementem wychowania w szkole.” In Wychowanie w szkole: Od bezradności ku możliwościom, edited by Radosław Chałupniak, Tomasz Michalewski, and Ewa Smak, 351–61. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.

Mąkosa, Paweł. 2015. “Confessional and Catechetical Nature of Religious Education in Poland.” The Person and the Challenges 5 (2): 53–66. https://doi.org/10.15633/pch.1521. (Crossref)

Mąkosa, Paweł. 2019. Edukacja religijna polskich emigrantów w Wielkiej Brytanii. Stan aktualny i perspektywy rozwoju. Lublin: Wydawnictwo KUL.

MEN (Ministerstwo Edukacji Narodowej). 1992. “Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w szkołach publicznych.” Dziennik Ustaw, no. 36: 155.

Mendyk, Marek. 2014. “Edukacja religijna integralną częścią wychowania.” In Wychowanie w szkole: Od bezradności ku możliwościom, edited by Radosław Chałupniak, Tomasz Michalewski, and Ewa Smak, 141–46. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego

Uniwersytetu Opolskiego.

Michalski, Jarosław. 2012. “Religijność osoby a kształtowanie poczucia sensu życia.” In Edukacyjny potencjał religii, edited by Jerzy Bagrowicz and Jarosław Horowski, 79–104. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Milerski, Bogusław, and Maciej Karwowski. 2023. “Educational Rationality and Religious Education in Polish Public Schools.” Journal of Beliefs & Values 44 (1): 81–98. https://doi.org/10.1080/13617672.2021.2018214. (Crossref)

Milerski, Bogusław. 1998. Religia a szkoła: Status edukacji religijnej w szkole w ujęciu ewangelickim. Warszawa: Chrześcijańska Akademia Teologiczna.

Misiaszek, Kazimierz. 1999. Koncepcja nauczania religii katolickiej w publicznej szkole włoskiej po Konkordacie z 1984 roku. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.

Misiaszek, Kazimierz. 2002. “Potrzeby i możliwości wprowadzenia elementów ewangelizacji do nauczania religii w szkole.” In Katecheza ewangelizacyjna w rodzinie, parafii, szkole, edited by Stanisław Krzysztof Dziekoński, 173–84. Warszawa: Verbinum.

Misiaszek, Kazimierz. 2004. “Nauczanie religii w szkole.” In Wokół katechezy posoborowej, edited by Radosław Chałupniak, Jan Kochel, Jerzy Kostorz, and Waldemar Spyra, 299–302. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.

Muskus, Damian Andrzej. 1999. Szkoła środowiskiem katechetycznym: Katechetyczne studium interdyscyplinarne. Kalwaria Zebrzydowska: Calvarianum.

Nowak, Marian. 2012. “Edukacyjny potencjał pedagogiki religii – bogactwo doświadczenia ludzkiego do przekazania.” In Edukacyjny potencjał religii, edited by Jerzy Bagrowicz and Jarosław Horowski, 53–78. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Offmański, Andrzej. 1996. “Katecheza jako ewangelizacja. Ewangelizacyjna funkcja katechezy.” Horyzonty Wiary 7 (3): 9–20.

Offmański, Andrzej. 2000. W kierunku katechezy ewangelizacyjnej: Polska katecheza młodzieżowa w latach 1945–2000. Szczecin: Ottonianum.

Osewska, Elżbieta. 2008. Edukacja religijna w szkole katolickiej w Anglii i Walii w świetle ,,Living and Sharing Our Faith a National Project of Catechesis and Religious Education”. Tarnów: Biblos.

Paciorek, Antoni. 2000. “Kerygmat. 1. W Biblii.” In Encyklopedia katolicka, edited by Bigusław Migut, 8:1360–61. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Pontifical Council for Promoting New Evangelization. 2020. Directory for Catechesis. London: Catholic Truth Society.

Rayzacher-Majewska, Aneta. 2021. “Zadania katechezy w Dyrektoriach z lat 1971–2020.” Studia Katechetyczne 17: 59–80. https://doi.org/10.21697/sk.2021.17.4. (Crossref)

Różańska, Aniela. 2015. Edukacja religijna młodzieży w warunkach pluralizmu religijnego. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Ruggiero, Giancarlo. 2022. “L’insegnamento della religione cattolica in Italia: Profili storico giuridici.” Cammino Diritto, no. 6: 1–18.

Rusecki, Marian. 2001. Fenomen chrześcijaństwa: Wkład w kulturę. Lublin: Gaudium.

Rybicki, Adam, Paweł Mąkosa, and Radosław Mazur. 2022. “Religious Education and the Concept of Universal Fraternity in the Light of the Encyclical Fratelli Tutti of Pope Francis.” Teaching Theology & Religion 25 (4): 85–98. https://doi.org/10.1111/teth.12627. (Crossref)

Schreiner, Peter. 2019. “Religionsunterricht in Europa: Ein Blick auf unterschiedliche Modelle in religionspädagogischer Perspektive.” In Der Religionsunterricht der Zukunft: Modelle auf dem Prüfstand mit Blick auf Sachsen-Anhalt, edited by Michael Domsgen and Harald Schwillus, 41–58. Berlin: Logos.

Seweryniak, Henryk. 2001. Tajemnica Jezusa. Warszawa: Więź.

Stala, Józef, and Elżbieta Osewska. 2005. “Zarys całościowego ujęcia katechezy rodzinnej.” In Dzisiejsze aspiracje katechezy rodzinnej: Problemy i wyzwania, edited by Józef Stala, 13–31. Kielce: Jedność.

Szpet, Jan. 2002. “Ewangelizacyjny wymiar szkolnych lekcji religii.” In Katecheza ewangelizacyjna w rodzinie, parafii, szkole, edited by Stanisław Krzysztof Dziekoński, 185–204. Warszawa: Verbinum.

Szymołon, Jerzy. 2002. “Postawy prospołeczne a religijność.” Roczniki Psychologiczne 5: 181–93.

Tarnowski, Karol. 1995. Człowiek i transcendencja. Akademia. Kraków: Znak.

Tomasik, Piotr. 2003. “Korelacja nauczania religii z edukacją szkolną.” Katecheta, no. 7–8: 9–15.

Tomasik, Piotr. 2004. Religia w dialogu z edukacją. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.

Wadowski, Jan. 1999. Dramat pytań egzystencjalnych: Ks. Józefa Tischnera filozofia dramatu jako próba odpowiedzi na pytania egzystencjalne. Wrocław: Wydawnictwo Papieskiego Wydziału Teologicznego.

Zakrzewski, Grzegorz Jerzy. 2021. “Motywy rezygnacji młodzieży z lekcji religii oraz szanse zatrzymania tego procesu na podstawie badań w diecezji płockiej.” In Nowa epoka polskiej katechezy, edited by Dominik Kiełb, 69–87. Rzeszów: Bonus Liber.

Zarosa, Ewelina. 2010. “Preparatio evangelica. Preewangelizacja poprzez sztukę – na przykładzie kontemplacji obrazu Vermeera Dziewczyna z wagą.” In Katecheza ewangelizacyjna: Poszukiwania koncepcji, edited by Paweł Mąkosa, 319–25. Lublin: Polihymnia.

Zellma, Anna. 2003. “Wychowanie patriotyczne współczesnej młodzieży polskiej w szkolnym nauczaniu religii.” Studia Warmińskie 40: 183–97.

Zellma, Anna, Roman Buchta, and Wojciech Cichosz. 2021. “The (Non)Transgressive Character of Religious Education for Children and Young People in Polish Schools.” British Journal of

Religious Education 44 (3): 223–37. https://doi.org/10.1080/01416200.2021.1887082. (Crossref)