The Crisis of Western Culture and Secularism

Jan Perszon

Nicolaus Copernicus University in Toruń , Poland
https://orcid.org/0000-0001-8331-6833


Abstract

The subject of this article is the crisis of Western culture (Christianity) in terms of its sources and consequences. The author attempts to present the diagnosis of European culture by John Paul II and Benedict XVI. They associate its crisis with the internal weakness of Christianity (the Catholic religion) and the influence of philosophical trends and ideologies with the purpose of creating a “new culture” on the ruins of the old one. Postmodern thought, which not only breaks with the rationalism of the Enlightenment but questions (in the name of individual freedom) the truth and the ability to get to know it, plays a special role in this respect. The anti-Christian narrative adopted by intellectual elites in the West, which in some manifestations becomes an ideology of secularism, is thus a consequence of philosophical assumptions. The author suggests that the popularisation of a model of life according to the principle “as if God did not exist,” i.e. the acceleration of de-Christianisation processes (e.g. in Poland) is significantly related to the development of the so-called new media, especially in the form of virtual reality.

Keywords:

culture, crisis, Christianity, secularism, Internet

Adamczyk, Tomasz. 2023. “Młodzież.” In Kościół w Polsce 2023: Raport, edited by Joanna Operacz, 31–44. Warszawa: Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego J. Paderewskiego.

Bartyzel, Jacek. 2011. “Wspólne źródła liberalizmu i totalitarnej demokracji.” In Totalitaryzm – jawny czy ukryty?, by Peter A. Redpath, Piotr Jaroszyński, Henryk Kiereś, Jacek Bartyzel, Krzysztof Bieliński, Zofia J. Zdybicka, Tadeusz Guz, et al., 41–58. Lublin: Fundacja „Lubelska Szkoła Filozofii Chrześcijńskiej”; Wydawnictwo KUL.

Batorski, Dominik. 2017. “Dzieci z sieci – dostęp i korzystanie z internetu przez dzieci w wieku przedszkolnym.” In Małe dzieci w świecie technologii informacyjno-komunikacyjnych: Pomiędzy utopijnymi szansami a przesadzonymi zagrożeniami, edited by Jacek Pyżalski, 79–94. Łódź: Eter.

Bauerlein, Mark. 2022. The Dumbest Generation Grows up: From Stupefied Youth to Dangerous Adults. Washington, D.C.: Regnery Gateway.

Benedict XVI. 2007. Encyclical Letter Spe Salvi. (= SpS), https://www.vatican.va/content/benedictxvi/en/encyclicals/documents/hf_ben-xvi_enc_20071130_spe-salvi.html.

Benedict XVI. 2023. What Is Christianity?: The Last Writings. Edited by Elio Guerriero and Georg Gänswein. Translated by Michael J. Miller. San Francisco: Ignatius Press.

Besecke, Kelly. 2010. “Seeing Invisible Religion: Religion as a Societal Conversation about Transcendent Meaning.” In Religions of Modernity: Relocating the Sacred to the Self and the Digital, edited by Stef Aupers and Dick Houtman, 89–114. Leiden: Brill. https://doi.org/10.1163/ej.9789004184510.i-273.39. (Crossref)

Bronk, Andrzej. 1998. Zrozumieć świat współczesny. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Capucao, Dave Dean. 2010. Religion and Ethnocentrism: An Empirical-Theological Study. Leiden: Brill. (Crossref)

Carr, Nicholas G. 2011. The Shallows: What the Internet Is Doing to Our Brains. New York: Norton.

Chaput, Charles J. 2017. Strangers in a Strange Land: Living the Christian Faith in a Post-Christian World. New York: Holt.

Chiron, Yves. 2021. Rewolucja ’68: Swąd szatana w Kościele. Translated by Maria Żurowska. Kraków: Wydawnictwo AA.

Dalferth, Ingolf U., ed. 2017. Reformation und Säkularisierung: Zur Kontroverse um die Genese der Moderne aus dem Geist der Reformation. Tübingen: Mohr Siebeck. (Crossref)

De Mattei, Roberto. 2007. La dittatura del relativismo. Chieti: Solfanelli.

Delsol, Chantal. 2011. L’âge du renoncement. Paris: Cerf.

Delsol, Chantal. 2016. La haine du monde: Totalitarismes et postmodernité. Paris: Cerf. Polish Edition Marek Chojnacki, trans. Nienawiść do świata: Totalitaryzmy i ponowoczesność. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 2017.

Delsol, Chantal. 2017. Nienawiść do świata: Totalitaryzmy i ponowoczesność. Translated by Marek Chojnacki. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.

Delsol, Chantal. 2021. La fin de la chrétienté: L’inversion normative et le nouveau âge. Paris: Cerf. Polish Edition Piotr Napiwodzki, trans. Koniec świata chrześcijańskiego: Inwersja normatywna i nowa era. Kraków: WAM, 2023.

Delsol, Chantal. 2023. Koniec świata chrześcijańskiego: Inwersja normatywna i nowa era. Translated by Piotr Napiwodzki. Kraków: WAM.

Dershowitz, Alan M. 2020. Cancel Culture: The Latest Attack on Free Speech and Due Process. New York: Hot Books.

Díaz de Rada, Vidal, and Javier Gil-Gimeno. 2023. “Have the Inhabitants of France, Great Britain, Spain, and the US Been Secularized? An Analysis Comparing the Religious Data in These Countries.” Religions 14 (8): article no. 1005. https://doi.org/10.3390/rel14081005. (Crossref)

Donnelly, Kevin. 2021. Cancel Culture and the Left’s Long March. Melbourne: Wilkinson.

Flynn, James R. 2012. Are We Getting Smarter?: Rising IQ in the Twenty-First Century. Cambridge: Cambridge University Press. (Crossref)

Giovanni Paolo II. 1982. Lettera di Giovanni Paolo II con cui viene istituito il Pontificio Consiglio della Cultura. https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/it/letters/1982/documents/hf_jpii_let_19820520_foundation-letter.html.

Giovanni Paolo II. 1985. “Visita di Giovanni Paolo II alla Sede della Comunità Economica Europea, Bruxelles – lunedì: 20 maggio 1985,” https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/speeches/1985/may/documents/hf_jp-ii_spe_19850520_european-comm-bruxelles.html.

Giovanni Paolo II. 1990. “Discorso di Giovanni Paolo II ai partecipanti alla riunione di consultazione dell’Assemblea speciale per l’Europa del Sinodo dei vescovi: Martedì, 5 giugno 1990,” https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/it/speeches/1990/june/documents/hf_jp-ii_spe_ 19900605_sinodo.html.

Górny, Grzegorz, Krystian Kratiuk, and Paweł Lisicki. 2023. Świat i Kościół w kryzysie. Kraków: Esprit.

Grabowska, Mirosława. 2018. Bóg a sprawa polska: Poza granicami teorii sekularyzacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.

Hjarvard, Stig. 2011. “The Mediatisation of Religion: Theorising Religion, Media and Social Change.” Culture and Religion 12 (2): 119–35. https://doi.org/10.1080/14755610.2011.579719. (Crossref)

Hjarvard, Stig. 2012. “Three Forms of Mediatized Religion. Changing the Public Face of Religion.” In Mediatization and Religion: Nordic Perspectives, edited by Stig Hjarvard and Mia Lövheim, 21–44. Göteborg: Nordicom.

Hjarvard, Stig. 2013. The Mediatization of Culture and Society. New York: Routledge. (Crossref)

Izdebski, Paweł. 2019. Internet i gry internetowe: Osobisty rozwój czy ryzyko patologii zachowania? Warszawa: PWN.

Jan Paweł II. 1985. “Sekularyzacja i ewangelizacja w dzisiejszej Europie. Do uczestników VI Sympozjum Biskupów Europejskich, 11 X 1985.” L’Osservatore Romano 6 (10–12): 15–16, 32.

Jan Paweł II. 2008. “Homilia w czasie Mszy świętej dla młodzieży irlandzkiej: Chrystus wzywa do prawdy.” In Podręcznik pokolenia JP2: Ojcowskie słowo do młodych świata, Polski i Lednicy, edited by Hanna Koźmińska, 30–31. Poznań: W drodze.

Jastrzębski, Jerzy. 2020. “Cyberfobia i panika medialna.” Studia i Perspektywy Medioznawcze 2:15–27.

John Paul II. 1990. Encyclical Letter Redemptoris Missio. (= RM), https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_07121990_redemptoris-missio.html.

John Paul II. 1991. Encyclical Letter Centissimus Annus. (= CA), https://www.vatican.va/content/johnpaul-ii/en/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_01051991_centesimus-annus.html.

John Paul II. 1995. Encyclical Letter Evangelium Vitae. (= EV), https://www.vatican.va/content/johnpaul-ii/en/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_25031995_evangelium-vitae.html.

John Paul II. 2003. Post-Synodal Apostolic Exhortation Ecclesia in Europa. (= EiE), https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/apost_exhortations/documents/hf_jp-ii_exh_20030628_ecclesia-in-europa.html.

Kamińska, Agnieszka. 2020. “Jan Paweł II między kulturą a komunikacją.” In Jan Paweł II: Komunikacja i kultura: W 100-lecie urodzin Wielkiego Papieża, edited by Robert Nęcek and Joanna Sobczyk-Pająk, 191–99. Kraków: Arsarti.

Kaufmann, Franz-Xaver. 1979. Kirche begreifen: Analysen und Thesen zur gesellschaftlichen Verfassung des Christentums. Freiburg: Herder.

Kaufmann, Franz-Xaver. 2004. Czy chrześcijaństwo przetrwa? Translated by Urszula Poprawska. Kraków: WAM.

Kiereś, Henryk. 2011. “Totalitaryzm cywilizacyjny: od utopii do socjalizmu.” In Totalitaryzm – jawny czy ukryty?, by Peter A. Redpath, Piotr Jaroszyński, Henryk Kiereś, Jacek Bartyzel,

Krzysztof Bieliński, Zofia J. Zdybicka, Tadeusz Guz, et al., 29–39. Lublin: Fundacja „Lubelska Szkoła Filozofii Chrześcijńskiej”; Wydawnictwo KUL.

Kloch, Józef. 2011. “Kościół – Informatyka – Internet. Wybór bibliografii polskiej z lat 2002–2011.” In Internet i Kościół, edited by Józef Kloch, 281–97. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.

Kołakowski, Leszek. 2009. Czy Pan Bóg jest szczęśliwy i inne pytania. Edited by Zbigniew Mentzel. Kraków: Znak.

Kołakowski, Leszek. 2012. “Szukanie barbarzyńcy. Złudzenia uniwersalizmu kulturalnego”. In:

Leszek Kołakowski.” In Czy diabeł może być zbawiony i 27 innych kazań, 2nd ed., 13–33. Kraków: Znak.

Kołakowski, Leszek. 2014. Jezus ośmieszony: Esej apologetyczny i sceptyczny. [Jesus Ridiculed]. Translated by Dorota Zańko. Kraków: Znak.

Konarska, Katarzyna, and Paweł Urbaniak. 2020. “Media w środowisku cyfrowym. Wprowadzenie.”Studia i Perspektywy Medioznawcze 2:7–13.

Kreft, Jan. 2019. Władza algorytmów: U źródeł potęgi Google i Facebooka. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Kucharczyk, Grzegorz. 2010. Nienawiść i pogarda: Dwa stulecia walki z Kościołem. Kraków: Stowarzyszenie Kultury Chrześcijańskiej im. Ks. Piotra Skargi.

Kuciński, Mariusz. 2019. Internet w Kościele – Kościół w Internecie: Cyfrowa agora przestrzenią nowej ewangelizacji. Pelplin: Bernardinum.

Kupś, Tomasz. 2021. “Komu zależy na sekularyzacji? Fakty i życzenia dotyczące przyszłości religii w krzywym zwierciadle WEIRD.” Przegląd Religioznawczy, no. 2, 79–95. https://doi.org/10.34813/PTR2.2021.6.

Lekka-Kowalik, Agnieszka. 2011. “Ideowe podstawy totalitaryzmu.” In Totalitaryzm – jawny czy ukryty?, by Peter A. Redpath, Piotr Jaroszyński, Henryk Kiereś, Jacek Bartyzel, Krzysztof Bieliński, Zofia J. Zdybicka, Tadeusz Guz, et al., 117–28. Lublin: Fundacja „Lubelska Szkoła Filozofii Chrześcijńskiej”; Wydawnictwo KUL.

Leszczyńska, Katarzyna, and Zbigniew Pasek, eds. 2008. Nowa duchowość w społeczeństwach monokulturowych i pluralistycznych. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.

Limbaugh, David. 2006. Prześladowanie: O tym, jak liberałowie prowadzą wojnę przeciwko chrześcijaństwu. Translated by Jerzy Morka. Wrocław: Wektory.

Lockwood, Robert P., ed. 2000. Anti-Catholicism in American Culture. Huntington, IN: Our Sunday Visitor.

Mariański, Janusz. 2006. Sekularyzacja i desekularyzacja w nowoczesnym świecie. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Mariański, Janusz. 2016. Megatrendy religijne w społeczeństwach ponowoczesnych: Studium socjologiczne. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Mariański, Janusz, and Stanisław A. Wargacki. 2016. “Płynne sacrum w społeczeństwie ponowoczesnym.” Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne 17 (4): 7–27.

Massa, Mark Stephen. 2003. Anti-Catholicism in America: The Last Acceptable Prejudice. New York: Crossroad.

McCrindle, Mark, and Ashley Fell. 2019. Understanding Generation Z: Recruiting, Training and Leading the Next Generation. Norwest, NSW: McCrindle Research. https://nla.gov.au/nla.obj-2858359942/view.

Misztal, Wojciech. 2020. “Przestrzeń medialna jako przestrzeń także duchowości.” Studia i Perspektywy Medioznawcze 2:157–69.

Morbitzer, Janusz. 2007. Edukacja wspierana komputerowo a humanistyczne wartości pedagogiki. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.

Morbitzer, Janusz. 2014. “Refleksje pedagogiczne na temat intelektualnej kondycji cyfrowych tubylców.” Psychologia Wychowawcza 47 (5): 115–30.

Neuhaus, Richard John. 2010. Prorok z Nowego Jorku: Wybór publicystyki i wywiadów. Edited by Grzegorz Górny and Robert Jankowski. Warszawa: Fronda.

Nowicka, Marzenna. 2020. “Młodzi z pokolenia Z i Alpha jako zadanie dla pedagogów, czyli o konieczności ‘łapania fali’. Young People from the Z and Alpha Generations as a Task for Educators, i.e. About the Need to ‘Catch a Wave’.” Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio 44 (4): 164–76. https://doi.org/10.34766/fetr.v44i4.436.

Osiński, Grzegorz. 2023. Cyfrowi niewolnicy: Transhumanizm w praktyce. Warszawa: Prohibita.

Pasek, Zbigniew. 2013. Nowa duchowość: Konteksty kulturowe. Kraków: Aureus.

Perszon, Jan. 2015. Kaszubi: Tożsamość. Rodzina. Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie.

Perszon, Jan. 2019. Teologia ludowa: Konteksty inkulturacji Ewangelii. Pelplin: Bernardinum.

Perszon, Jan. 2023. “New Spirituality: A Viable Alternative?” Teologia i Człowiek 64 (4). https://doi.org/10.12775/ticz.2023.026. (Crossref)

Perszon, Jan. 2024 [forthcoming]. “Chrystus fundamentem człowieczeństwa. Jana Pawła II wizja kultury w kontekście kryzysu człowieka i społeczeństwa.” Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie.

Piotrowski, Eligiusz. 2022. Początki wiary w zmartwychwstanie Jezusa: Od Reimarusa do Ratzingera/Benedykta XVI. Zielona Góra: Pracownia Mitopoetyki i Filozofii Literatury. Uniwersytet Zielonogórski.

Pluckrose, Helen, and James Lindsay. 2022. Cyniczne teorie: O tym, jak aktywizm akademicki sprawił, że wszystko kręci się wokół rasy, płci i tożsamości – i dlaczego to szkodzi każdemu z nas. Translated by Marcin Wilczek. Warszawa: WEI.

Ptaszek, Grzegorz. 2019. Edukacja medialna 3.0: Krytyczne rozumienie mediów cyfrowych w dobie Big Data i algorytmizacji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Ptaszek, Robert T. 2023. Nowa duchowość. Pszenica i Kąkol. Warszawa: Dominikańskie Centrum Informacji o Nowych Ruchach Religijnych i Sektach; Poznań: W drodze.

Ratzinger, Joseph. 2004. “Europe: Its Spiritual Foundation: Yesterday, Today and in the Future,” May 13, 2004. Accessed April 14, 2024. https://www.catholicculture.org/culture/library/view.cfm?recnum=6317. (Crossref)

Ratzinger, Joseph. 2005. “Homily of His Eminence Card. Joseph Ratzinger Dean of the College of Cardinals.” https://www.vatican.va/gpII/documents/homily-pro-eligendo-pontifice_20050418en.html.

Ratzinger, Joseph. 2007. Europe Today and Tomorrow: Addressing the Fundamental Issues. 2nd ed. Translated by Michael J. Miller. San Francisco: Ignatius Press.

Ratzinger, Joseph. 2012. Auferstehung und ewiges Leben. Beiträge zur Eschatologie und zur Theologie der Hoffnung. Edited by Gerhard Ludwig Müller. Gesammelte Schriften 10. Freiburg im Breisgau: Herder.

Ratzinger, Joseph. 2024. The True Europe: Its Identity and Mission: Selected Writings. Translated by Michael J. Miller and Brian McNeil. San Francisco: Ignatius Press.

Reikerstorfer, Johann. 2001. “Chrześcijaństwo zgodne z nowoczesnością? Pytania wobec nowoczesności odnośnie do przyszłościowego chrześcijaństwa.” Translated by Herbert Ulrich.

In Chrześcijaństwo jutra. Materiały II Międzynarodowego Kongresu Teologii Fundamentalnej, Lublin 18– 21 września 2001, edited by Marian Rusecki, Krzysztof Kaucha, Zbigniew Krzyszowski,

Ireneusz Sławomir Ledwoń, and Jacenty Mastej, 51–75. Lublin: TN KUL.

Riley, Patrick, and Russell B. Shaw, eds. 1993. Anti-catholicism in the Media: An Examination of Whether Elite News Organizations Are Biased against the Church. Huntington, IN: Our Sunday Visitor.

Rozwadowski, Dariusz. 2018. Marksizm kulturowy: 50 lat walki z cywilizacją zachodu. Warszawa: Prohibita.

Salij, Jacek. 2021. “Nie ma zgody na zmienianie prawdy Bożej. O tym co zmienne i niezmienne w Kościele.” In Non possumus: Niezgoda, której uczy Kościół, edited by Paweł Milcarek and Tomasz Rowiński, 69–91. Warszawa: Demart.

Seckler, Max. 2002. “Zeitgenössischer philosophisch-theologischer Kontext und ‚Dominus Iesus‘: Säkularisierung, Postmodernismus, religiöser Pluralismus.” PATH 1 (2): 145–71.

Shorter, Aylward Ernest Michael. 1988. Toward a Theology of Inculturation. Maryknoll, NY: Orbis Books.

Sierocki, Radosław. 2021a. “Oblicza religii, religijności i duchowości w świetle wyników badań w raportach trendowych.” Studia Humanistyczne AGH 18 (4): 51–68. https://doi.org/10.7494/human.2021.20.3.51. (Crossref)

Sierocki, Radosław. 2021b. “Zróżnicowanie Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce. Analiza sieciowa katolickich stron na Facebooku.” Przegląd Religioznawczy, no. 1, 77–95. https://doi.org/10.34813/PTR1.2021.6.

Skrzypczak, Robert. 2021a. “Lodowate wichry 1968 roku.” In Rewolucja ’68: Swąd szatana w Kościele, by Yves Chiron, translated by Maria Żurowska, 5–34. Kraków: Wydawnictwo AA.

Skrzypczak, Robert. 2021b. “Nie dać się zepsuciu. Wobec rewolucji seksualnej.” In Non possumus: Niezgoda, której uczy Kościół, edited by Paweł Milcarek and Tomasz Rowiński, 143–68. Warszawa: Demart.

Skrzypczak, Robert. 2023. Chrześcijanin na rozdrożu. Kraków: Esprit.

Skrzypczak, Robert, and Paweł Chmielewski. 2021. Ogień w Kościele: Nadzieja w czasach kryzysu. Kraków: Esprit.

Small, Gary W., and Gigi Vorgan. 2008. Ibrain: Surviving the Technological Alteration of the Modern Mind. New York: HarperCollins.

Socci, Antonio. 2016. La profezia finale: Lettera a papa Francesco sulla Chiesa in tempo di guerra. Milano: Rizzoli.

Spitzer, Manfred. 2013. Demenza digitale: Come la nuova tecnologia ci rende stupidi. Milano: Corbaccio.

Stark, Rodney. 1999. “Secularization R.I.P.” Sociology of Religion 60 (3): 249–73. https://doi.org/10.2307/3711936. (Crossref)

Stark, Rodney, and William Sims Bainbridge. 1985. The Future of Religion: Secularization, Revival and Cult Formation. Berkeley, CA: University of California Press. (Crossref)

Sutcliffe, Steven, and Marion Bowman. 2009. “Introduction.” In Beyond New Age: Exploring Alternative Spirituality, edited by Steven Sutcliffe and Marion Bowman, 1–13. Edinburgh: Edinburgh University Press.

Szauer, Remigiusz. 2022. Z dystansem i w potrzebie: Religijność i moralność mieszkańców diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej: Studium socjologiczne. Warszawa: Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC.

Szauer, Remigiusz. 2023. “Religijność Polaków.” In Kościół w Polsce 2023: Raport, edited by Joanna Operacz, 19–30. Warszawa: Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego J. Paderewskiego.

Szczepański, Marek Stanisław, and Anna Śliz. 2015. “Tożsamość w świecie na rozdrożu.” In Niedokończone tożsamości społeczne: szkice socjologiczne, edited by Grzegorz Libor and Jacek Wódz, 79–96. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Szulich-Kałuża, Justyna. 2021. “Tożsamość religijna w dobie mediatyzacji religii.” Roczniki Nauk Społecznych 13(49) (1): 133–50. https://doi.org/10.18290/rns21491.9. (Crossref)

Tapscott, Don. 2008. Grown up Digital: How the Net Generation Is Changing Your World. New York: McGraw-Hill.

Tarasiewicz, Paweł. 2011. “Jan Paweł II o totalitaryzmie.” In Totalitaryzm – jawny czy ukryty?, by Peter A. Redpath, Piotr Jaroszyński, Henryk Kiereś, Jacek Bartyzel, Krzysztof Bieliński, Zofia J. Zdybicka, Tadeusz Guz, et al., 223–38. Lublin: Fundacja „Lubelska Szkoła Filozofii

Chrześcijńskiej”; Wydawnictwo KUL.

Taylor, Charles. 2007. A Secular Age. Cambridge, MA: Belknap Press of Harvard University Press.

Turk, Victoria. 2017. Understanding Generation Alpha. London: Hotwire Consulting.

Twenge, Jean M. 2017. Igen: Why Today’s Super-Connected Kids Are Growing Up Less Rebellious, More Tolerant, Less Happy – And Completely Unprepared for Adulthood (And What That Means for the Rest of Us). New York: Atria Books.

Ven, Johannes A. van der. 1996. Ecclesiology in Context. Grand Rapids, MI: Eerdmans.

Ven, Johannes A. van der. 2001. “Współczesne kontestacje chrześcijaństwa. Sekularyzacja czy desekularyzacja.” In Chrześcijaństwo jutra. Materiały II Międzynarodowego Kongresu Teologii Fundamentalnej, Lublin 18–21 września 2001, edited by Marian Rusecki, Krzysztof Kaucha,

Zbigniew Krzyszowski, Ireneusz Sławomir Ledwoń, and Jacenty Mastej, 181–228. Lublin: TN KUL.

Weigel, George. 2008. The Cube and the Cathedral: Europe, America, and Politics Without God. New York: Basic Books.

Weiler, Joseph. 2003a. Chrześcijańska Europa: Konstytucyjny imperializm czy wielokulturowość? Translated by Wojciech Michera. Poznań: W drodze.

Weiler, Joseph. 2003b. Una Europa cristiana: Ensayo exploratorio. Ensayos 226. Madrid: Encuentro. Polish Edition Wojciech Michera, trans. Chrześcijańska Europa: Konstytucyjny imperializm czy wielokulturowość? Poznań: W drodze, 2003.

Wildstein, Bronisław. 2018. O kulturze i rewolucji. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Wildstein, Bronisław. 2020. Bunt i afirmacja: Esej o naszych czasach. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Zwierżdżyński, Marcin K. 2010. “Religia – duchowość – postmodernizm. Problem znaczeń.” In Religijność i duchowość – dawne i nowe formy, edited by Maria Libiszowska-Żółtkowska and Stella Grotowska, 79–93. Kraków: Nomos.

Zybertowicz, Andrzej. 2015. “Bilans.” In Samobójstwo Oświecenia?: Jak neuronauka i nowe technologie pustoszą ludzki świat, by Andrzej Zybertowicz, Maciej Gurtowski, Katarzyna Tamborska, Mateusz Trawiński, and Jan Waszewski, 429–52. Kraków: Kasper.

Zybertowicz, Andrzej, Maciej Gurtowski, Katarzyna Tamborska, Mateusz Trawiński, and Jan Waszewski. 2015. Samobójstwo Oświecenia?: Jak neuronauka i nowe technologie pustoszą ludzki świat. Kraków: Kasper.

Zybertowicz, Andrzej, and Jarema Piekutowski. 2022. Cyber kontra real: Cywilizacja w technopułapce. Warszawa: Wydawnictwo Nowej Konfederacji.

Download

Published
2024-06-27


Perszon, J. (2024). The Crisis of Western Culture and Secularism. Verbum Vitae, 42(2), 377–400. https://doi.org/10.31743/vv.17061

Jan Perszon 
Nicolaus Copernicus University in Toruń https://orcid.org/0000-0001-8331-6833



License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

The author(s) grant (s) to the Licensee a non-exclusive and royalty-free license in accordance with the provisions of the Appendix: LICENSE TO USE THE WORK