The Christocentrism of Marian Homilies
Stanisław Dyk
The John Paul II Catholic University of Lublin , Polandhttps://orcid.org/0000-0001-7337-0035
Abstract
The aim of this article is to show the Christocentrism of Marian homilies. The starting point is to recall the fundamental function of the homily, which is to introduce the mystery of Christ, “always present and at work in us, especially in liturgical rites” (SC 35,2). This definition was applied to Marian homilies, revealing their three content areas: the proclamation of the mystery of Christ and Mary attested in the Word of God; the leading to participation in the grace of the mystery manifested in Mary and available in the liturgy; the call to conform oneself to Christ in imitation of Mary, his most faithful disciple. Those issues are explained and justified on the basis of Marian teaching of the Church and theological reflection. The analyses were also illustrated with the example of the Feast of the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary. The analysis carried out in the study showed that the main axes around which the content of Marian homilies should be organised are the Christological, soteriological, liturgical and ecclesiological perspectives. The emphasis should be placed on ecclesiotypical rather than Christotypical Mariology. Such an approach to the Marian homily allows an organic view of Mary’s presence and modality in the history of salvation. It is at the same time an example of a liturgy-mystery-life synthesis integrating what is believed with what is celebrated and what is lived.
Keywords:
mystery of Christ, Mary, homily, Christocentrism, liturgy, Immaculate ConceptionReferences
Augé, Matias. 2013. Rok liturgiczny: To sam Chrystus, który trwa w swoim Kościele. Translated by Krzysztof Stopa. Kraków: Homo Dei.
Benedict XVI. 2007. Apostolic Exhortation Sacramentum Caritatis. (= SCar).
Benedict XVI. 2010. Apostolic Exhortation Verbum Domini. (= VD).
Biscontin, Chino. 1995. “L‘identitá teologico-pastorale dell‘omelia: un tentativo do definizione.” Servizio della Parola 170:76–79.
Bolewski, Jacek. 2012. Misterium mądrości: Traktat sofio-mariologiczny. Myśl Teologiczna. Kraków: WAM.
Castellano, Cervera J. 1976. “El Espiritu Santo y la Virgen Maria en la plegaria eucaristica. Tradición eucológica y reflexión teológica.” Ephemerides Carmeliticae 27:52–79.
Catechism of the Catholic Church. 1993. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana. (= CCC).
Chmielewski, Marek. 2004. “Niepokalane poczęcie jako model doświadczenia mistycznego.” Salvatoris Mater 6 (4): 304–19.
Congregation for Divine Worship and the Discipline of the Sacraments. 1992. “General Introduction.” In Sacramentary, in Collection of Masses of the Blessed Virgin Mary. New York: Catholic Book.
Congregation for Divine Worship and the Discipline of the Sacraments. 2015. Homiletic Directory. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
Czerwik, Stanisław. 2004. “Homilia o misterium (misteriach) Chrystusa w cyklu roku liturgicznego.” Przegląd Homiletyczny 8:45–57.
De Fiores, Stefano. 2013. “Conquiste attuali della mariologia e loro impatto sulla pastorale del nostro tempo.” In La figura di Maria nella predicazione e nella pietà oggi, edited by Alfonso Langella and Giuseppe Falanga, 11–30. Napoli: Verbum Ferens.
De Zan, Renato. 2008. “I molteplici tesori dell’unica Parola”: Introduzione al Lezionario e alla lettura liturgica della Bibbia. Padova: Messaggero.
Dyk, Stanisław. 2016. Homilia – droga do żywego poznania misterium Chrystusa. Kielce: Jedność.
Ferraris, Felice. 2008. La mensa della Parola e dell’Eucaristia: Per ben celebrare con il Lezionario e il Messale. Milano: Paoline.
Francis. 2013. Apostolic Exhortation Evangelii Gaudium. (= EG).
John Paul II. 1987. Encyclical Letter Redemptoris Mater. (= RMat).
John Paul II. 2002. Apostolic Letter Rosarium Virginis Mariae. (= RVM).
John Paul II. 2003. Encyclical Letter Ecclesia de Eucharistia. (= EE).
John Paul II. 2004. Apostolic Letter Mane nobiscum Domine. (= MND).
Królikowski, Janusz. 1999. “Inspiracje liturgiczno-maryjne w jedynej duchowości chrześcijańskiej.” Salvatoris Mater 1 (3): 142–59.
Kumala, Janusz. 2013. “Obecność Maryi jako Niewiasty Eucharystii w kulcie chrześcijańskim.” In Maryja w tajemnicy Kościoła. Recepcja i perspektywy nauki soborowej, edited by Anna Gąsior and Janusz Królikowski, 83–97. Biblioteka Mariologiczna 16. Częstochowa: Polskie Towarzystwo Mariologiczne.
Kumala, Janusz. 2020. “Maryjność a życie liturgiczno-sakramentalne.” In Maryjność w Kościele i mariologia w teologii, edited by Marek Chmielewski and Kamil Zadrożny, 43–64. Biblioteka Mariologiczna 23. Częstochowa: Polskie Towarzystwo Mariologiczne.
Lewandowski, Tadeusz. 2000. “Kaznodziejstwo maryjne.” Przegląd Pastoralno-Homiletyczny 4:39–57.
Lewandowski, Tadeusz. 2017. “Chrystocentryzm maryjny w przepowiadaniu.” In Głosimy Pana Jezusa Chrystusa: Treść przepowiadania, edited by Henryk Sławiński, 237–60. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II. Wydawnictwo Naukowe. https://doi.org/10.15633/9788374385329.10.
Maggioni, Corrado. 1998. “Maria Vergine.” In Dizionario di omiletica, edited by Manlio Sodi and Achille M. Triacca, 888–98. Torino: Elle Di Ci; Leumann.
Misztal, Wojciech. 2004. “Niepokalane poczęcie Matki Chrystusowej i dzieje człowieka.” Polonia Sacra 8 (15): 21–40.
Pałęcki, Waldemar. 2008. “Eucharystia w świetle teologii misteriów i posynodalnej adhortacji «Sacramentum Caritatis” papieża Benedykta XVI.” Liturgia Sacra 14 (2): 343–61.
Paul VI. 1974. Apostolic Exhortation Marialis Cultus. (= MC).
The Roman Missal. 2011. [s.l.]: Our Sunday Visitor.
Second Vatican Council. 1963. Constitution on the sacred Liturgy Sacrosanctum Concilium. (= SC).
Second Vatican Council. 1964. Dogmatic Constitution on the Church Lumen Gentium. (= LG).
Second Vatican Council. 1965. Dogmatic Constitution on Divine Revelation Dei Verbum. (= DV).
Siwak, Wacław. 2005. “Przepowiadanie maryjne w duszpasterstwie parafialnym. Sugestie dogmatyka.” Salvatoris Mater 7 (2): 137–64.
Siwak, Wacław. 2011. “O poprawną teologicznie ikonę Maryi w kaznodziejstwie.” Studia Pastoralne 7:277–91.
Sobieraj, Edward. 1977. “Homilia w katolickiej teologii posoborowej.” In Eucharystia w duszpasterstwie, edited by Adam L. Szafrański, 165–253. Lublin: TN KUL.
Szewczyk, Leszek. 2015. “Recepcja mariologii Vaticanum II w polskiej teorii i praktyce homiletycznej.” Salvatoris Mater 16 (1–4).
Świerzawski, Wacław. 2012. “Duch Święty wobec misterium Chrystusa w sprawowaniu liturgii,” In Fundamentalne rzeczywistości liturgii, edited by Wacław Świerzawski, 135–52. Mysterium Christi 1. Sandomierz: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia.
Triacca, Achille M. 1999. “La celebrazione liturgica, epifania dello Spirito Santo.” Liturgia 33:24–46.
Twardy, Jan. 2007. “Między teologią a antropologią w głoszeniu kazań maryjnych.” Salvatoris Mater 9 (3–4): 216–36.
Twardy, Jan. 2011. “Chrystocentryzm w kaznodziejskiej parenezie.” In Media na przełomie: Dziennikarstwo, kaznodziejstwo, edukacja medialna, edited by Krzysztof Marcyński, Józef
Szaniawski, and Jan Twardy, 571–88. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Wiśniewski, Sebastian. 2021. “Zwrot ku mariologii maksymalistycznej – na przykładzie nauczania ks. Dominika Chmielewskiego SDB.” Polonia Sacra 25 (4): 77–95. https://doi.org/10.15633/ps.4139.
Wojtczak, Adam. 2005. Uczennica i Matka: Wokół chrystocentryzmu mariologii Jana Pawła II. Studia i Materiały 83. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wydział Teologiczny. Redakcja Wydawnictw.
Zadrożny, Kamil. 2020. “Przepowiadanie a zasady pobożności maryjnej.” In Maryjność w Kościele i mariologia w teologii, edited by Marek Chmielewski and Kamil Zadrożny, 21–30. Biblioteka Mariologiczna 23. Częstochowa: Polskie Towarzystwo Mariologiczne.
The John Paul II Catholic University of Lublin
Ks. Stanisław Dyk, pracownik Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II w Lublinie, kierownik Katedry Homiletyki oraz specjalizacji liturgiki i homiletyki w Instytucie Nauk Teologicznych KUL. Wybrane publikacje: „Co głosić, aby wierzyli?”. Studium homiletyczne lekcjonarza mszalnego (Lublin 2013); Nowa ewangelizacja – konkretne wezwanie (Gubin 2015); Homilia – droga do żywego poznania misterium Chrystusa (Kielce 2016). Zakres zainteresowań badawczych: homiletyka, hermeneutyka lekcjonarza mszalnego, nowa ewangelizacja. Funkcje w organizacjach: wiceprzewodniczący Stowarzyszenia Homiletów Polskich; konsultor w Komisji Duszpasterstwa Konferencji Episkopatu Polski; członek wielu stowarzyszeń naukowych.
https://orcid.org/0000-0001-7337-0035License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
The author(s) grant (s) to the Licensee a non-exclusive and royalty-free license in accordance with the provisions of the Appendix: LICENSE TO USE THE WORK
