Freedom as a Polyphonic Concept in the "vota" for the Second Vatican Council

Damian Wąsek

The Pontifical University of John Paul II in Krakow , Poland
https://orcid.org/0000-0003-1349-1411

Sławomir Zieliński

University of Silesia in Katowice , Poland
https://orcid.org/0000-0002-5790-8859


Abstract

This article explores the multifaceted nature of freedom that emerges from the various vota sent from around the world in the antepreparatory phase of the Second Vatican Council. The voices of bishops and institutions, each with their unique perspective, are structured into five categories. The first is the foundations and sources of freedom often presented in a polemical aspect. The second category is the issue of free will and freedom of conscience. The third concerns freedom within the Catholic Church. The fourth issue considered is freedom in ecumenical and interreligious dialogue. The last reflection explores freedom in the area of state governance and its relationship with the Church. The whole is concluded by detailing the tensions in the positions cited above, with a commentary that demonstrates the topicality of the issue addressed.

Keywords:

Second Vatican Council, freedom, relationship between state and Church, Christian anthropology, conscience

Supporting Agencies:

Publication co-financed from the state budget under the Minister of Science and Higher Education programme called “Science for Society II,” project no. NdS-II/SN/0050/2023/01, grant amount 512 600.00 PLN, total project value 512 600.00 PLN (Poland).


André-Vincent, Philippe. 1976. La liberté religieuse: Droit fondamental. Paris: Edité par Téqui.

Bevans, Stephen, and Jeffrey Gros. 2009. Evangelization and Religious Freedom: Ad gentes, Dignitatis humanae. New York: Paulist Press.

Bremer, Józef. 2013. Czy wolna wola jest wolna? Kompatybilizm na tle badań interdyscyplinarnych. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Coda, Piero. 2018. “Dignitatis humanae. Introduzione.” In Commentario ai documenti del Vaticano II 6: Ad gentes, Nostra aetate, Dignitatis humanae, edited by Serena Noceti and Roberto Repole, 571–610. Bologna: Edizioni Dehoniane.

Concilium Vaticanum II. 1960. Consilia et vota Episcoporum ac Praelatorum. Vol. 2 of Acta et documenta Concilio Oecumenico Vaticano II apparando. Antepraeparatoria 1. Pars 1: Europa. Cittá del Vaticano: Typis Polyglottis Vaticanis. (= CVE Pars 1).

Concilium Vaticanum II. 1960. Consilia et vota Episcoporum ac Praelatorum. Vol. 2 of Acta et documenta Concilio Oecumenico Vaticano II apparando. Antepraeparatoria 1. Pars 2: Europa. Cittá del Vaticano: Typis Polyglottis Vaticanis. (= CVE Pars 2).

Concilium Vaticanum II. 1960. Consilia et vota Episcoporum ac Praelatorum. Vol. 2 of Acta et documenta Concilio Oecumenico Vaticano II apparando. Antepraeparatoria 1. Pars 3: Italia. Cittá del Vaticano: Typis Polyglottis Vaticanis. (= CVE Pars 3).

Concilium Vaticanum II. 1960. Consilia et vota Episcoporum ac Praelatorum. Vol. 2 of Acta et documenta Concilio Oecumenico Vaticano II apparando. Antepraeparatoria 1. Pars 4: Asia. Cittá del Vaticano: Typis Polyglottis Vaticanis. (= CVE Pars 4).

Concilium Vaticanum II. 1960. Consilia et vota Episcoporum ac Praelatorum. Vol. 2 of Acta et documenta Concilio Oecumenico Vaticano II apparando. Antepraeparatoria 1. Pars 5: Africa. Cittá del Vaticano: Typis Polyglottis Vaticanis. (= CVE Pars 5).

Concilium Vaticanum II. 1960. Consilia et vota Episcoporum ac Praelatorum. Vol. 2 of Acta et documenta

Concilio Oecumenico Vaticano II apparando. Antepraeparatoria 1. Pars 6: America Septemtrionalis et Centralis. Cittá del Vaticano: Typis Polyglottis Vaticanis. (= CVE Pars 6).

Concilium Vaticanum II. 1960. Proposita et monita Ss. Congregationum Curiae Romanae. Vol. 3 of Acta et documenta Concilio Oecumenico Vaticano II apparando. Antepraeparatoria 1. Cittá del Vaticano: Typis Polyglottis Vaticanis. (= CCR).

Concilium Vaticanum II. 1961. Consilia et vota Episcoporum ac Praelatorum. Vol. 2 of Acta et documenta Concilio Oecumenico Vaticano II apparando. Antepraeparatoria 1. Pars 7: America Meridionalis – Oceania. Cittá del Vaticano: Typis Polyglottis Vaticanis. (= CVE Pars 7).

Concilium Vaticanum II. 1961. Consilia et vota Episcoporum ac Praelatorum. Vol. 2 of Acta et documenta Concilio Oecumenico Vaticano II apparando. Antepraeparatoria 1. Pars 8: Superiores Generales religiosorum. Cittá del Vaticano: Typis Polyglottis Vaticanis. (= CVE Pars 8).

Concilium Vaticanum II. 1961. Studia et vota Universitatum et Facultatum ecclesiasticarum et catholicarum. Vol. 4 of Acta et documenta Concilio Oecumenico Vaticano II apparando. Antepraeparatoria 1. Pars 1: Universitates et Facultates in Urbe 1. Cittá del Vaticano: Typis Polyglottis Vaticanis. (= SVU Pars 1.1).

Concilium Vaticanum II. 1961. Studia et vota Universitatum et Facultatum ecclesiasticarum et catholicarum. Vol. 4 of Acta et documenta Concilio Oecumenico Vaticano II apparando. Antepraeparatoria 1. Pars 1: Universitates et Facultates in Urbe 2. Cittá del Vaticano: Typis Polyglottis Vaticanis. (SVU Pars 1.2).

Concilium Vaticanum II. 1961. Studia et vota Universitatum et Facultatum ecclesiasticarum et catholicarum. Vol. 4 of Acta et documenta Concilio Oecumenico Vaticano II apparando. Antepraeparatoria 1. Pars 2: Universitates et Facultates extra Urbem. Cittá del Vaticano: Typis Polyglottis Vaticanis. (= SVU Pars 2).

Dunnigan, Michael R. 2023. Religious Liberty and the Hermeneutic of Continuity: Conservation and Development of Doctrine at Vatican II. Steubenville, OH: Emmaus Academic.

Felice, Flavio, and Gennaro Taiani, eds. 2017. Bene comune, dignità e libertà tra ragioni e regole: A cinquant’anni dalla Dignitatis humanae e nel decennale dalla morte di San Giovanni Paolo II. Città del Vaticano: Lateran University Press.

Gamberini, Paolo. 2018. “Dignitatis humanae. Commento.” In Commentario ai documenti del Vaticano II 6: Ad gentes, Nostra aetate, Dignitatis humanae, edited by Serena Noceti and Roberto Repole, 611–95. Bologna: Edizioni Dehoniane.

Gomez, Alberto Garcia, Emilio Martinez Albesa, and Oscar Sanguinetti. 2017. Dignitatis humanae e libertà religiosa: A cinquant’anni dalla chiusura del Concilio Vaticano II. Napoli: Edizioni scientifiche italiane.

Grygiel, Wojciech P., and Damian Wąsek. 2022. Teologia ewolucyjna: Założenia – problemy – hipotezy. Kraków: Copernicus Center Press.

Hamer, Jean Jérôme, and Yves Congar, eds. 1967. Vatican II: La liberté religieuse. Paris: Cerf. Rico, Herminio. 2002. John Paul II and the Legacy of Dignitatis humanae. Washington, D.C.: Georgetown University Press.

Scatena, Silvia. 2003. La fatica della libertà: L’elaborazione della dichiarazione “Dignitatis humanae” sulla libertà religiosa del Vaticano II. Bologna: Il mulino.

Schindler, David L., and Nicholas J. Healy, eds. 2015. Freedom, Truth, and Human Dignity: The’s Declaration on Religious Freedom. Grand Rapids, MI: William B. Eerdmans Publishing Company.

Siebenrock, Roman A. 2015. “Theologischer Kommentar zur Erklärung über die religiöse Freiheit Dignitatis humanae.” In Herders Theologischer Kommentar zum Zweiten Vatikanischen Konzil, edited by Peter Hünermann and Bernd Jochen Hilberath, 125–218. Freiburg: Herder.

Słowiński, Roman, ed. 2015. Dusza – umysł – wolna wola: Artykuły opracowane na podstawie referatów wygłoszonych na sesji “Dwugłos Nauki” w Poznaniu 27 listopada 2014 roku. Poznań: Polska Akademia Nauk.

Stransky, Thomas F., commentary. 1967. Declaration on Religious Freedom of Vatican Council II. Vatican II Documents. New York: Paulist Press.

Download

Published
2025-03-28


Wąsek, D., & Zieliński, S. (2025). Freedom as a Polyphonic Concept in the "vota" for the Second Vatican Council. Verbum Vitae, 43(1), 185–199. https://doi.org/10.31743/vv.17759

Damian Wąsek  damian.wasek@upjp2.edu.pl
The Pontifical University of John Paul II in Krakow

Ks. Damian Wąsek, dr hab., prof. UPJPII, wykładowca w Instytucie Teologii Fundamentalnej, Ekumenii i Dialogu na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie. Autor między innymi: Nowa wizja zarządzania Kościołem (2014); Optatam totius czyli jakiej formacji potrzebuje współczesny kandydat na księdza (2021 z Markiem Gilskim); Teologia ewolucyjna. Założenia – problemy – hipotezy (2022 z Wojciechem Grygielem). W ramach działalności naukowej porusza głównie tematy związane z II Soborem Watykańskim, kierunkami reformy Kościoła oraz dialogiem nauka-wiara. Członek Polskiej Akademii Umiejętności (Komisja Filozofii Nauk), członek zarządu Stowarzyszenia Teologów Fundamentalnych w Polsce, współpracownik Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych Uniwersytetu Jagiellońskiego.

https://orcid.org/0000-0003-1349-1411
Sławomir Zieliński 
University of Silesia in Katowice

Sławomir Zieliński, dr hab., wykładowca na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Autor między innymi: Se gagner soi-même et gagner Dieu. Esquisse anthropologique basée sur la confrontation des philosophies de l’esprit et de l’amour avec la grâce surnaturelle dans les écrits publiés et inédits de Pierre Rousselot SJ (1878-1915) (1997); Podmiotowy charakter apologetyki francuskiej przełomu XIX i XX stulecia (2008). Główne zainteresowania badawcze: apologetyka/teologia fundamentalna francuska, podmiotowość w teologii, antropologia, ponowożytność, wiarygodność chrześcijaństwa w dzisiejszym świecie, relacja chrześcijaństwo-świat. Członek Stowarzyszenia Teologów Fundamentalnych w Polsce.

https://orcid.org/0000-0002-5790-8859



License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

The author(s) grant (s) to the Licensee a non-exclusive and royalty-free license in accordance with the provisions of the Appendix: LICENSE TO USE THE WORK