The Serpent and Its Symbolism in the Bible
Janusz Adam Lemański
Wydział Teologiczny Uniwersytet Szczeciński , PolandAbstract
A serpent or viper is one of the most popular symbols within many cultures word-wide. In the Ancient Near East it had positive as well as negative connotations, but in the Bible the latter predominate. There, the serpent typically represents chaos, magic, a state of threat, death, or deceit. Nevertheless, among the numerous biblical metaphors and comparisons employing the image of the serpent or viper, there are some which present a positive image. In the older strata of biblical texts, especially those taken from the Book of Exodus (Chapters 4 and 7) or the Book of Numbers (Chapter 21), we find positive references in which a serpent represents JHWH and his healing power.
Keywords:
serpent, viper, threat, deceit, death, symbolReferences
Aharoni I., „On Some Animals Mentioned in the Bible”, Osiris 5 (1938) 461-471. DOI: https://doi.org/10.1086/368494
Albertz R., Exodus 1-18 (ZBK.AT 2.1; Zürich: TVZ Theologischer Verlag 2012).
Allen L.C., Jeremiah (OTL; Louisville, KY – London: Westeminster J. Knox Press 2008).
Ancient Near Eastern Texts Relating to the Old Testament (red. J.B. Pritchard) (Princeton, NJ: Princeton University Press 1969) (=ANET).
Andersen F.I., Freedman D.N., Micah (AB 24E; New York, NY: Doubleday 2000). DOI: https://doi.org/10.5040/9780300261585
Arnold B.T., Genesis (NCBC; Cambridge: Cambridge University Press 2009).
Barré M.L., „A Cuneiform Parallel to Ps 86,16-17 and Mic 7,16-17”, Journal of Biblical Literature 101 (1982) 272-275. DOI: https://doi.org/10.2307/3260722
Beuken W.A.M., Jesaja 1-12 (HThKAT; Freiburg – Basel – Wien: Herder 2003).
Beuken W.A.M., Jesaja 13-27 (HThKAT; Freiburg – Basel – Wien: Herder 2007).
Beuken W.A.M., Jesaja 28-39 (HThKAT; Freiburg – Basel – Wien: Herder 2010).
Blenkinsopp J., Isaiah 1-39 (AB 19; New York, NY: Doubleday 2000). DOI: https://doi.org/10.5040/9780300261301
Blenkinsopp J., Creation, Un-creation, Re-Creation. A Discursive Commentary on Genesis 1–11 (London: T&T Clark 2011).
Bodenheimer F.S., Animal and Man in the Bible Lands (Collection de Travaux de l'Académie Internationale d'Histoire des Sciences 10; Leiden: Brill 1960).
Carrol R.L., Jeremiah (OTL; Philadelphia, PA: The Westminster Press 1986).
Cassuto U., A Commentary on the Book of Genesis, t. 1: From Adam to Noah. Genesis I-VI 8 (tł. I. Abrahams) (Jerusalem: Magnes Press 1961).
Charlesworth J., The Good and Evil Serpent (New Haven, CT: Yale University Press 2010).
Clines D.J.A (red), The Dictionary of Classical Hebrew (Sheffield: Sheffield Phoenix Press 1993-2011) I-VIII.
Cogan M. – Tadmor H., II Kings (AB 11; New York, NY: Doubleday 1988). DOI: https://doi.org/10.5040/9780300262056
Collins C.J., „A Syntactical Note (Genesis 3,15): Is the Woman’s Seed Singular or Plural?”, Tyndale Bulletin 48 (1997) 139-148. DOI: https://doi.org/10.53751/001c.30353
Collins C.J., Genesis 1–4. A Linguistic, Literary, and Theological Commentary (Phillipsburg, NJ: P&R Publishing Company 2006).
Coppens J., La cannaissance du bien et du mal at le péché du paradis (Gambloux: J. Duculot 1948).
Day J., From Creation to Babel: Studies in Genesis 1–11 (LHB/OTS 592; London et al.: Bloomsbury Academic 2013).
Dozeman Th.B., Exodus (ECC; Grand Rapids – Cambridge: Eerdmans 2009).
Epos o Gilgameszu (tł. K. Łyczkowska – P. Puchta – M. Kapełuś) (Antologia literatury mezopotamskiej; Warszawa: Agade 2002).
Fischer G., Jeremia 26-52 (HThKAT; Freiburg – Basel – Wien: Herder 2005).
Friedman R.E., Who Wrote the Bible? (London: Cape 1988).
Galing K. – Weippert H., „Schlange”, Biblisches Reallexikon (red. K. Galing) (HAT 1; Tübingen: J.C.B. Mohr Siebeck 21977) 280-282.
Gentry B.W., „Nehushtan”, The New Interpreter’s Dictionary of the Bible (red. K.D. Sakenfeld) (Nashville, TN: Abingdon Press 2009) IV, 251.
Gesenius’ Hebrew Grammar (red. E. Kutzsch – A.E. Cowley) (Oxford: Clarendon Press 1909).
Gesenius hebräisches und aramäisches Handwörterbuch über das Alte Testament (red. D.R. Meyer – H Donner) (Berlin – Heildelberg: Springer-Verlag 181987-2012) I-VII (=Ges18).
Glazov S.Y., The Bridling of the Tongue and the Opening of the Mouth in Biblical Prophecy (JSOTS 311; Sheffield: Academic Press 2001).
Görg M., „Schlange”, Neues Bibel-Lexikon (red. M. Görg – B. Lang) (Düsseldorf – Zürich: Benziger 2001) III, 482-484.
Goldingay J., Psalms, t. 2: Psalms 42-89 (BCOT; Grand Rapids, MI: Backer Academic 2007).
Guillaume P., „Metamorphosis of a Ferocious Pharaoh”, Biblica 85 (2004) 232-236.
Habel N.C., The Book of Hiob (OTL; Philadelphia, PA: Westminster Press 1985).
Hamilton V.P., The Book of Genesis. Chapters 1–17 (NICOT; Grand Rapids, MI: Eerdmans 1990).
Hamilton V.P., Exodus. An Exegetical Commentary (Grand Rapids, MI: Baker Academic 2011).
Handy L.K., „Serpent (Religions Symbol)”, The Anchor Bible Dictionary (red. D.N. Freedman) (New York, NY: Doubleday 1992) V, 1113-1116. DOI: https://doi.org/10.5040/9780300261912-0882
Hendel R.S., „Serpent”, Dictionary of Deities and Demons in the Bible (red. K. van der Toorn – B. Becking – P.W. van der Horst) (Leiden: Brill; Grand Rapids, MI: Eerdmans 1999) 744-747.
Hossfeld F.L. – Zenger E., Psalmen 51-100 (HThKAT; Freiburg – Basel – Wien: Herder 2000).
Hvidberg F.F., „The Canaanitic Background of Gen i-iii”, Vetus Testamentum 10 (1960) 285-294. DOI: https://doi.org/10.1163/156853360X00274
Jacobsen T., „Mesopotamian Gods and Pantheon”, Toward the Image of Tammuz (red. M. Moran) (Cambridge, MA: Harvard University Press 1970) 16-34. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004384477_003
Joines K.R., „The Bronze Serpent in the Israelite Cult”, Journal of Biblical Literature 87 (1968) 245-256. DOI: https://doi.org/10.2307/3263536
Joines K.R., Serpent Symbolism in the Old Testament (Haddonfield, NJ: Haddonfield House 1974).
Joüon P. – Muraoka T., A Grammar of Biblical Hebrew (Roma: Editrice PIB 1993).
Kardyś W., Szatan w Starym Testamencie oraz w judaizmie drugiej świątyni. Studium z historii tradycji (SBL 12; Lublin: Wydawnictwo KUL 2015).
Kessler R., Micha (HThKAT; Freiburg – Basel – Wien: Herder 1999).
Kitchen K.A., On the Reliability of the Old Testament (Grand Rapids, MI: Eerdmans 2003).
Koenen K., „Eherne Schlange und Goldenes Kalb. Ein Vergleich der Überlieferungen”, Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft 111 (1999) 258-263. DOI: https://doi.org/10.1515/zatw.1999.111.3.353
Lambert W.G., Ancient Mesopotamian Religion and Mythology. Selected Essays (red. A.R. George – T.M. Oshima) (ORA 15; Tübingen: Mohr Siebeck 2016).
Lemański J., „Mojżesz i Nehusztan (Lb 21,4-9; 2 Krl 18,4): próba analizy historii jednej tradycji”, Collectanea Theologica 71/4 (2001) 5-24.
Lemański J., „Spojrzenie, które wymaga wiary”, Krzyż Twój wielbimy (Scripturae Lumen: Biblia i jej oddziaływanie 3; Tarnów: Biblos 2011) 13-32.
Lemański J., „Protoewangelia”, Encyklopedia katolicka (red. E. Gigilewicz) (Lublin: KUL 2012) XVI, 529-530.
Lemański J., Księga Rodzaju rozdziały 1–11 (NKB.ST 1/1; Częstochowa: św. Paweł 2013).
Lundbom J.R., Jeremiah 37–52 (AB 21C; New York: Doubleday 2004). DOI: https://doi.org/10.5040/9780300261349
Marböck J., Jesus Sirach 1–23 (HThKAT; Freiburg – Basel – Wien: Herder 2010).
Morenz L.D. – Schorch S., „Der Seraph in der Hebräischen Bibel und in Altägypten”, Orientalia 66 (1997) 365-386.
Mulder M., 1 Kings (HCOT; Leuven: Peters 1998).
Nelson R.D., Deuteronomy (OTL; Louisville – London: Westminster J. Knox Press 2002).
Niwiński A., Bóstwa, kulty i rytuały starożytnego Egiptu (Warszawa: Świat Książki 1993).
Osterrreich-Mollwo M., Leksykon symboli (Warszawa: ROK Corporation SA 1992).
Oswalt J., „The Myth of the Dragon and Old Testament Faith”, Evangelical Quarterly 49 (1977) 163-172. DOI: https://doi.org/10.1163/27725472-04903004
Paciorek A., Ewangelia według świętego Mateusza rozdziały 1–13 (NKB.NT I/1; Częstochowa: Edycja św. Pawła 2005).
Paul Sh.M., Isaiah 40–66 (ECC; Grand Rapids, MI – Cambridge, U.K. : Eerdmans 2012).
Rachet G., Słownik cywilizacji egipskiej (Katowice: Księżnica 1994).
Ricoeur P., The Symbolism of Evil (Boston, MA: Beacon Press 1967).
Sarna N., Genesis (JPSTC; Philadelphia: Jewish Publication Society 1989).
Sauer G., Jesus Sirach (Ben Sira) (ATD Apokryphen 1; Göttingen: Vandernhoeck & Ruprecht 2000).
Schwienhorst-Schönberger L., Kohelet (HThKAT; Freiburg – Basel – Wien: Herder 2004).
Shehan P.W. – Di Lella A.A., The Wisdom of Ben Sira (AB 39; New York: Doubleday 1987).
Słownik mitologii Mezopotamii (red. J. Black – A. Green) (Katowice: Księżnica 1998).
Słownik symboliki biblijnej (red. L. Ryken et al.) (Warszawa: Vocatio 1998).
Soggin J.A., „The Fall of Man in the Third Chapter of Genesis”, Old Testament and Oriental Studies (Rome: Biblical Institute Press 1975) 88-111.
Stellman R., „nāḥāš”, New International Dictionary of the Old Testament Theology and Exegesis (red. W.A. VanGemeren) (London: Paternoster Press 1997) III, 84-88.
Suter D.W., „Bel i wąż”, Encyklopedia Biblijna (red. P.J. Achtemeier) (Warszawa: Vocatio 1999) 88.
Swanson K.A., „Serpent”, The New Interpreter’s Dictionary of the Bible (red. K.D. Sakenfeld) (Nashville: Abigdon Press 2009) V, 190-191.
Sweeney M.A., I&II Kings (OTL; Louisville – London: Westminster J. Knox Press 2007).
Szczepanowicz B. – Mrozek A., Atlas zwierząt biblijnych. Miejsca w Biblii i symbolika (Kraków: WAM 2007).
Texte aus der Umwelt des Alten Testaments, Neue Folge (red. B. Janowski – G. Wilhelm) (Gütersloh: Gütersloher Verlagshaus 2008) IV (=TUAT NF).
Tronina A., Księga Hioba (NKB.ST 15; Częstochowa: Edycja św. Pawła 2013).
Utzschneider H. – Oswald W., Exodus 1–15 (IEKAT; Stuttgart: Kohlhammer 2013).
Waltke B.K., The Book of Proverbs. Chapters 15–31 (NICOT; Grand Rapids, MI: Eerdmans 2005).
Walton J.H., Genesis (The NIV Application Commentary; Grand Rapids: Zondervan 2001).
Walton J.H., „Serpent”, Dictionary of the Old Testament. Pentateuch (red. T.D. Alexander – D.W. Baker) (Downer Grove – Leicester: InterVarsity Press 2003) 736-739.
Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu (red. L. Koehler – W. Baumgartner – J.J. Stamm) (Warszawa: Vocatio 2008) I-II (=KBL).
Wildberger H., Jesaja. Kapitel 13–27 (BK.AT X.2; Neukirchen-Vluyn: Neukirchener Verlag 1989).
Wildberger H., Jesaja. Kapitel 28–39 (BK.AT X.3; Neukirchen-Vluyn: Neukirchener Verlag 1982).
Wokeman M.K., God’s Battle With the Monster (Leiden: Brill 1973).
Wyatt W., „Interpreting the Creation and Fall Story in Genesis 2–3”, Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft 93 (1981) 10-21. DOI: https://doi.org/10.1515/zatw.1981.93.1.10
Zapff B.M., Jesus Sirach 25–51 (NEB; Würzburg: Echter Verlag 2010).
Wydział Teologiczny Uniwersytet Szczeciński prof. dr hab. Autor ponad 100 artykułów i 11 monografii, tym komentarzy naukowych do Księgi Rodzaju oraz Wyjścia, dwutomowego wprowadzenia do profetyzmu starotestamentalnego.
License
The author(s) grant (s) to the Licensee a non-exclusive and royalty-free license in accordance with the provisions of the Appendix: LICENSE TO USE THE WORK
