“The Spirit who convinces the world of sin” (DeV 27). The Pneumatological Reinterpretation of the Prophetic and Critical Mission of the Church in the World
Jerzy Gocko
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polandhttp://orcid.org/0000-0002-6513-5681
Abstract
The paper is aimed at highlighting the role of the Holy Spirit in the mission of the Church in the world. (1) Besides indicating the specific directions and means of this mission, the Holy Spirit is, first and foremost, its source and consequently the source of its fruitfulness. (2) In this world, however, the Holy Spirit, as the invigorating power and light, encounters resistance and opposition, first in the internal and subjective dimension through sin, and then in the objectified shape of culture and civilization, which in modern theology found its expression in the concept of “social sin” and “structures of sin”. (3) If the Church wants to recognize and realize its ministry to the world according to the mandate received from Christ, it must be constantly open to the Holy Spirit, who “convinces the world of sin, justice and judgment” (Jn 16: 8). Today, the task of convincing the world of sin is undertaken by the Church primarily on the doctrinal level. In relation to the social sphere, this role is played by the Church’s social teaching through its prophetic and critical dimension.
Keywords:
The Holy Spirit, the Church, the mission of the Church in the world, the encyclical letter Dominum et Vivificantem, social teaching of the Church, sin, social sinReferences
Bartnik, C., „Duch Święty a hamartologia”, Jan Paweł II. Dominum et Vivificantem. Tekst i komentarze (red. A.L. Szafrański) (Lublin: RW KUL 1994) 161-171.
Bastianel, S., „Strutture di peccato. Riflessione teologico-morale”, Strutture di peccato. Una sfida teologica e pastorale (red. B. Sorge) (Casale Monferrato: Piemme 1989) 15-38.
Chenu, M.-D., La Parole de Dieu. II. L’Évangile dans le temps (Paris: Cerf 1964).
Chenu, M.-D., Un théologien en liberté. Jacques Duquesne interroge le Père Chenu (Paris: Centurion 1975).
Congar, Y., Duch człowieka, Duch Boga (Warszawa: Wydawnictwo Księży Marianów 1996).
Congar, Y., „Implicazioni cristologiche e pneumatologiche dell'ecclesiologia del Vaticano II”, Cristianesimo nella storia 2 (1981) 97-110.
Congar, Y., Kościół, jaki kocham (Kraków: Kairos 1997).
Congar, Y., „Les implications christologiques et pneumatologiques de l’ecclésiologie de Vatican II”, Les Églises après Vatican II: dynamisme et prospective. Actes du Colloque International de Bologne, 1980 (red. G. Alberigo) (Théologie Historique 61; Paris: Beauchesne 1981) 117-130.
Congar, Y.: Wierzę w Ducha Świętego (Warszawa: Wydawnictwo Księży Marianów 1995-1996) I-III.
Cuda, J., Praktyczno-społeczne kryterium wiarygodności objawionego sensu historii. Analitycz-no-syntetyczne studium inspirowane paradygmatem nowej teologii politycznej (Katowice: Księgarnia Św. Jacka 1999).
Czaja, A., Credo in Spiritum Vivificantem. Pneumatologiczna interpretacja Kościoła jako komunii w posoborowej teologii niemieckiej (Lublin: Wydawnictwo KUL 2003).
Dąbek, T.M., „Gdy Duch Paraklet przyjdzie, «przekona świat o grzechu, o sprawiedliwości i o sądzie»”, Ruch Biblijny i Liturgiczny 59/1 (2006) 5-14. (Crossref)
Gocko, J., „Historyczność jako wewnętrzna zasada myślenia teologicznego”, In Persona Christi. Księga na 80-lecie księdza profesora Czesława S. Bartnika (red. K. Góźdź) (Lublin: Wy-dawnictwo KUL 2009) II, 377-384.
Gocko, J., Kościół obecny w świecie – posłany do świata. Teologiczno-społeczne aspekty po-słannictwa Kościoła w świecie po Soborze Watykańskim II (Lublin: Wydawnictwo KUL 2003).
Gocko, J., Nauka społeczna Kościoła w poszukiwaniu własnej tożsamości (Warszawa: Towa-rzystwo Naukowe Franciszka Salezego 2013).
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Reconciliatio et paenitentia (1984).
Jan Paweł II, Encyklika Centesimus annus (1991).
Jan Paweł II, Encyklika Dominum et Vivificantem (1986).
Jan Paweł II, Encyklika Laborem exercens (1981).
Jan Paweł II, Encyklika Sollicitudo rei socialis (1987).
Klauza, K., „Hamartologia społeczna w Sollicitudo rei socialis”, Historia i logos (red. K. Macheta – K. Góźdź – M. Kowalczyk) (Lublin: RW KUL 1991) 222-231.
Kongregacja ds. Wychowania Katolickiego, Wskazania dotyczące studiów i nauczania doktryny społecznej Kościoła w ramach formacji kapłańskiej (1988).
Kreck, W., Grundfragen der Ekklesiologie (München: Kaiser 1981).
Krzemiński, K., „Encyklika Dominum et Vivificantem Jana Pawła II – próba teologicznej re-fleksji”, Pneuma Hagion. W dwudziestolecie encykliki Jana Pawła II o Duchu Świętym w życiu Kościoła i świata (red. T. Siuda) (Poznań: UAM Wydział Teologiczny 2007) 129-148.
Lesquivit, C., Grelot P., „Świat”, Słownik teologii biblijnej (red. X. Léon-Dufour) (Poznań: Pallottinum 1990) 955-956.
Lorenzetti, L., „Rapporto dialettico tra valori sociali e sistemi socio-economici”, Rivista di Teologia Morale 13 (1981) 611-615.
Łukaszyk, R., „Teologiczne spojrzenie na Kościół”, Katecheta 8/1 (1964) 5-10.
Mroczkowski, I.: „Duch, który przekonywa o grzechu”, Duch Święty w posłudze Kościoła wobec świata (red. J. Nagórny – J. Gocko). (Lublin: Wydawnictwo Salezjańskie 1999) 131-149.
Nagórny, J.: „Duch Święty «natrafia na opór i sprzeciw» w dzisiejszym świecie”, Duch Święty w posłudze Kościoła wobec świata (red. J. Nagórny – J. Gocko) (Lublin: Wydawnictwo Salezjańskie 1999) 97-130.
Peschke, K.H., Wirtschaft aus christlicher Sicht (Trier: Paulinus 1992).
Pius XII, Encyklika Mystici Corporis (1943).
Sasse, H., „κόσμoς”, Theologisches Wörterbuch zum Neuen Testament (red. G. Kittel) (Stuttgart: Kohlhammer 1938) III, 892-896.
Smentek, I., „Duch Prawdy”, Duch Święty (Scripturae Lumen 8, Tarnów: Biblos 2016) 179-202.
Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes (1965).
Szwarc, U., „Duch Święty jako życiodajna zasada (fundament biblijny)”, Duch Święty w posłudze Kościoła wobec świata (red. J. Nagórny – J. Gocko) (Lublin: Wydawnictwo Salezjańskie 1999) 31-49.
Świątek, A., „Pneumatologiczna interpretacja obecności Chrystusa w Kościele i świecie według encykliki Jana Pawła II Dominum et Vivificantem”, Duch Święty. Kościół. Człowiek. I. Kościół w mocy Ducha Świętego (red. S.C. Napiórkowski) (Lublin: Wydawnictwo KUL 2011) 1063-1087.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Jerzy Gocko, salezjanin, profesor nauk teologicznych, kierownik Katedry Teologii Moralnej Społecznej KUL, wykładowca w WSD Towarzystwa Salezjańskiego w Krakowie, redaktor naczelny „Seminare. Poszukiwania naukowe” i „Roczniki Teologiczne” z. 3: „Teologia moralna". Zainteresowania naukowe: problematyka moralna życia społecznego, nauczanie społeczne Kościoła.
http://orcid.org/0000-0002-6513-5681License
The author(s) grant (s) to the Licensee a non-exclusive and royalty-free license in accordance with the provisions of the Appendix: LICENSE TO USE THE WORK
