The Meaning of the Adjective αἰώνιος in the Septuagint, the Old Testament Pseudepigrapha and the New Testament. A Response to Wacław Hryniewicz’s Interpretation of Mt 25:46
Andrzej Piwowar
John Paul II Catholic University of Lublin , Polandhttps://orcid.org/0000-0001-9316-1791
Abstract
The article is devoted to the meaning that the adjective αἰώνιος assumes in the Septuagint, the Old Testament pseudepigrapha and the New Testament. Such a reflection was inspired by Rev. Prof. Wacław Hryniewicz’s interpretation of Mt 25:46. Hryniewicz argues that the adjective in question used twice in the verse in the syntagma εἰς κόλασιν αἰώνιον means “long-lasting”, that is lasting for a long time but having its end (Hryniewicz refers to the meaning of the adjective in classical Greek), while in εἰς ζωὴν αἰώνιον it means “eternal”, that is having its beginning but no end. It is on this basis that Hryniewicz concludes that the punishment the verse mentions in not eternal but temporary (in his view, this also confirms the meaning of the noun κόλασις as punishment aimed at generating reflection and improvement).
The present article analyzes the meaning of αἰώνιος in LXX, in the Old Testament pseudepigrapha and in the New Testament, pointing to a clear evolution of the meaning of the word in these texts. It is especially in the Old Testament pseudepigrapha of an apocalyptical character that the adjective is imbued with the meaning of “eternal”, that is having its clear beginning but no end in time (the so-called relative eternity). This happened due to the arising belief in the afterlife and the reward or punishment awaiting everybody after his or her death.
The conclusion of the article points to certain mistakes and inaccuracies of Hryniewicz’s reflections on eternal punishment.
Keywords:
αἰώνιος, eternity, Mt 25:46, eternal punishment, eternal lifeReferences
Abramowiczówna, Z. (red.), Słownik grecko-polski (Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958-1965) I-IV.
Alonso Schökel, L., Diccionario bíblico hebreo-español, wyd. 2 (Madrid: Trotta 1999).
Barclay, W., Ważniejsze słowa Nowego Testamentu (Warszawa: Słowo Prawdy 1988).
Beekes, R., Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series) (Leiden – Boston, MA: Brill 2010) I-II.
Burchard, C., „Joseph and Aseneth. A New Translation and Introduction”, The Old Testament Pseudepigrapha (red. J.H. Charlesworth) (New York – London – Toronto: Doubleday 1983) II, 177-247.
Cavedo, R., „Vita”, Nuovo dizionario di teologia biblica (red. P. Rossano – G. Ravasi – A. Girlanda) (Cinisello Balsamo: San Paolo 1988) 1660-1680.
Collins, J.J., „Sibylline Oracles. A New Translation and Introduction”, The Old Testament Pseudepigrapha (red. J.H. Charlesworth) (New York – London – Toronto: Doubleday 1983) I, 317-472.
Davies, W.D. – Allison Jr D.C., A Critical Exegetical Commentary on the Gospel According Saint Matthew: III Commentary on Matthew XIX–XXVIII (London – New York: T&T Clark 2004).
Denis, A.-M., Concordance greque des pseudépigraphes d’Ancien Testament. Concordance, corpus des textes, indices (Louvain-la-Neuve: Université Catholique de Louvain. Institut Orientaliste 1987).
Fotiju, E., „’Bóg się nie mści, lecz karze ku pożytkowi’. Pedagogiczna koncepcja kary w Kobiercach Klemensa Aleksandryjskiego”, Ku duchowej integracji Europy (red. A. Kaim – P. Kantyka) (Teologia w Dialogu 11; Lublin: Wydawnictwo KUL 2005) 211-218.
Gaylord, H.E., „3 (Greek Apocalypse of) Baruch. A New Translation and Introduction”, The Old Testament Pseudepigrapha (red. J.H. Charlesworth) (New York – London – Toronto: Doubleday 1983) I, 653-679.
Ghiberti, G., „Vita/vita eterna”, Temi teologici della Bibbia (red. R. Penna – G. Perego – G. Ravasi) (Cinisello Balsamo: San Paolo 2010) 1516-1524.
Guhrt, J., „αἰών”, New International Dictionary of New Testament Theology (red. C. Brown) (Grand Rapids, MI: Paternoster Press 1992) III, 826-833.
Hatch, E. – Redpath H.A., A Concordance to the Septuagint. An the Other Greek Versions of the Old Testament (Including the Apocryphal Books), wyd. 2 (Grand Rapids, MI: Baker Books 1998).
Homerski, J., Ewangelia według św. Mateusza. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (Pismo Święte Nowego Testamentu 3/1; Poznań: Pallottinum 2004).
Hryniewicz, W., Dlaczego głoszę nadzieję? (Warszawa: Verbinum 2004).
Hryniewicz, W., Dramat nadziei zbawienia (Warszawa: Verbinum 1996).
Hryniewicz, W., Nadzieja uczy inaczej. Medytacje eschatologiczne (Warszawa: Verbinum 2003).
Hryniewicz, W., Teraz trwa nadzieja (Warszawa: Verbinum 2006).
Isaac, E., „1 (Ethiopic Apocalypse of) Enoch. A New Translation and Introduction”, The Old Testament Pseudepigrapha (red. J.H. Charlesworth) (New York – London – Toronto: Doubleday 1983) I, 5-89.
Jasiński, A.S., „Αἰών w Nowym Testamencie”, Roczniki Teologiczno-Kanoniczne 33/1 (1986) 79-99.
Jasiński, A.S., Według postanowienia wiecznego Boga. Aionios w Nowym Testamencie (Rozprawy i Opracowania 5; Opole: [s.n.] 1991).
Jastrow, M., A Dictionary of the Targumim, the Talmud Babli and Yerushalmi, and the Midrashic Literature (New York: The Judaic Press 1971).
Jenni, E., „ עוֹלׇםʽôlām eternity”, Theological Lexicon of the Old Testament (red. E. Jenni – C. Westermann) (Peabody, MA: Hendrickson 1997) II, 852-862.
Johnston, P.S., Cienie Szeolu. Śmierć i zaświaty w biblijnej tradycji żydowskiej (Kraków: Wydawnictwo WAM 2010).
Jurewicz, O., Słownik grecko-polski (Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN 2000) I-II.
Kee, H.C., „Testament of the Twelve Patriarchs”, The Old Testament Pseudepigrapha (red. J.H. Charlesworth) (New York – London – Toronto: Doubleday 1983) I, 775-828.
Koehler, L. – Baumgartner, W. – Stamm, J.J., Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu (Warszawa: Vocatio 2008) I.
Konkordanz zum Novum Testamentum Graece, wyd. 3 (Berlin – New York: Walter de Gruyter 1987).
Liddell, H.G. – Scott, R., A Greek-English Lexicon, wyd. 10 (Oxford: Clarendon Press 1996).
Lust, J. – Eynikel, E. – Hauspie, K., A Greek-English Lexicon of the Septuagint (Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft 1996) I-II.
Montanari, F., Vocabolario della lingua greca, wyd. 2 (Torino: Loescher 2004).
Muraoka, T., A Greek-Hebrew/Aramaic Two-Way Index to the Septuagint (Louvain – Paris – Walpole, MA: Peeters 2010).
Muraoka, T., A Greek-English Lexicon of the Septuagint (Louvain – Paris – Walpole, MA: Peeters, 2009).
Nestle, E. & E. et al. (red.), Novum Testamentum Graece, wyd 28 (Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft 2012).
Nickelsburg, G.W.E., 1 Henoch 1. A Commentary on the Book of 1 Enoch, Chapters 1–36; 81–108 (Hermeneia; Minneapolis: Fortress Press 2001).
Pitard, W.T. – White, S.A., „Życie pośmiertne i nieśmiertelność”, Słownik wiedzy biblijnej (red. B.M. Metzger – M.D. Coogan) (Warszawa: Vocatio 1996) 834-836.
Piwowar, A., Składnia języka greckiego Nowego Testamentu, wyd 2 (Materiały Pomocnicze do Wykładów z Biblistyki 13; Lublin: Wydawnictwo KUL 2017).
Porter, S.E., „Wieczność, wieczny”, Słownik późnych ksiąg Nowego Testamentu i pism ojców apostolskich (red. R.P. Martin – P.H. Davids) (Warszawa: Vocatio 2014) 1064-1066.
Preuss, H.D., „עוֹלׇם ʽôlām; עׇלַם ʽālam”, Theological Dictionary of the Old Testament (red. G.J. Botterweck – H. Ringgren – H.-J. Fabry) (Grand Rapids, MI – Cambridge: Eerdmans 1999) X, 530-545.
Rocci, L., Vocabolario greco italiano, wyd. 38 (Roma: Dante Alighieri 1995).
Romizi, R., Greco antico. Vocabolario greco italiano etimologico e ragionato, wyd 3 (Bologna: Zanichelli 2007).
Rubinkiewicz, R., Apokryfy Starego Testamentu, wyd. 4 (Warszawa: Vocatio 2000).
Rubinkiewicz, R., Eschatologia Hen 9–11 a Nowy Testament (Lublin: Wydawnictwo KUL 1984).
Sanders, E.P., „Testament of Abraham. A New Translation and Introduction”, The Old Testament Pseudepigrapha (red. J.H. Charlesworth) (New York – London – Toronto: Doubleday 1983) I, 871-902.
Sasse, H., „αἰών, αἰώνιος”, Theological Dictionary of the New Testament (red. G. Kittel) (Grand Rapids, MI: Eerdmans 1995) I, 197-209.
Stone, M.E., „Greek Apocalypse of Ezra. A New Translation and Introduction”, The Old Testament Pseudepigrapha (red. J.H. Charlesworth) (New York – London – Toronto: Doubleday 1983) I, 561-579.
The Brown-Driver-Briggs Hebrew and English Lexicon. With an Appendix Containing the Biblical Aramaic (Peabody, MA: Hendrickson 1996).
Tomasino, A., „עוֹלׇם”, New International Dictionary of Old Testament Theology & Exegesis (red. W.A. Van Gemeren) (Carlisle: Paternoster Press 1996) III, 345-351.
Trench, R.C., Trench’s Synonyms of the New Testament (Grand Rapids, MI: Hendrickson 2000).
Van Der Watt, J.G., „The Use of αἰώνιος in the Concept ζωὴ αἰώνιος in John’s Gospel”, Novum Testamentum 31/3 (1989) 217-228. (Crossref)
Viard, A.-A. – Guillet, J., „Życie”, Słownik teologii biblijnej (red. X. Léon-Dufour) (Poznań: Pallottinum 1990) 1156-1161.
Wallace, D.B., Greek Grammar Beyond the Basics. An Exegetical Syntax of the New Testament (Grand Rapids, MI: Zondervan 1996).
Wright, R.B., „Psalms of Solomon. A New Translation and Introduction”, The Old Testament Pseudepigrapha (red. J.H. Charlesworth) (New York – London – Toronto: Doubleday 1985) II, 639-670.
Zorell, F., Lexicon hebraicum Veteris Testamenti (Roma: Editrice Ponticifio Istituto Biblico 1989).
John Paul II Catholic University of Lublin
Ks. Andrzej Piwowar, prezbiter archidiecezji warmińskiej, doktor habilitowany teologii. Studiował pod kierunkiem prof. Maurice’a Gilberta SJ na Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie (licencjat 2001) i Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim (doktorat 2006). Jest adiunktem w Katedrze Egzegezy Ksiąg Historycznych, Prorockich i Sapiencjalnych Instytutu Nauk Biblijnych KUL oraz wykładowca języka greckiego Nowego Testamentu. Prowadzi badania nad księgami mądrościowymi Starego Testamentu. Ostatnio opublikował: Składnia języka greckiego Nowego Testamentu (Materiały Pomocnicze do Wykładów z Biblistyki 13; Lublin: Wydawnictwo KUL 2016, wyd. 2 poprawione 2017).
https://orcid.org/0000-0001-9316-1791License
The author(s) grant (s) to the Licensee a non-exclusive and royalty-free license in accordance with the provisions of the Appendix: LICENSE TO USE THE WORK
