Złe czyny mieszkańców Sodomy (Rdz 19,1-11) w interpretacji św. Augustyna
Sylwester Jaśkiewicz
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-4941-3610
Abstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie zachowania mieszkańców Sodomy wobec dwu podróżnych (aniołów) przyjętych na nocleg przez Lota (Rdz 19,1-11) w nauczaniu św. Augustyna. U biskupa Hippony odnajdujemy szereg terminów określających to zachowanie: flagitia, facta mala, iniquitates et perversitates, scelera czy peccatum. Równie interesujące jest dostrzeżenie wpływu jaki na interpretację czynów mężczyzn z Sodomy przez Augustyna odegrał swoimi poglądami Julian z Eklanum. To głównie za jego sprawą ocena występku mieszkańców Sodomy przesunięta została przez biskupa Hippony ze sfery ogólnych wykroczeń przeciw naturze (contra naturam) do sfery zachowań seksualnych i na trwałe powiązana z obcowaniem płciowym (stuprum) mężczyzn.
Słowa kluczowe:
złe czyny, Sodoma, św. Augustyn, Julian z Eklanum, pożądliwośćBibliografia
Augustinus, Adnotationes in Iob liber unus (PL 34, 825-886).
Augustinus, Confessionum libri tredecim (PL 32, 651-868); tł. Z. Kubiak: Św. Augustyn, Wyznania (Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX 1978).
Augustinus, Contra Faustum Manichaeum libri triginta tres (PL 42, 207-518); tł. J. Sulowski: Św. Augustyn, Przeciw Faustusowi (PSP 56) (Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej 1991).
Augustinus, Contra Gaudentium Donatistarum episcopum libri duo (PL 43, 707-752).
Augustinus, Contra Iulianum libri sex (PL 44, 641-874); tł. W. Eborowicz: Św. Augustyn, Przeciw Julianowi (PSP 19, z. 2) (Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej 1977).
Augustinus, Contra Iulianum opus imperfectum (PL 45, 1049-1608).
Augustinus, Contra Maximinum haereticum arianorum episcopum libri duo (PL 42, 743-814).
Augustinus, Contra secundam Iuliani responsionem imperfectum opus (PL 45, 1049-1608) (Paris: Bibliothecae Cleri Universae 1865).
Augustinus, De civitate Dei libri viginti duo (PL 41, 13-804); tł. W. Kubicki: Św. Augustyn, Państwo Boże (Kęty: Derewiecki 1998).
Augustinus, De Haeresibus ad Quodvultdeum liber unus (PL 40, 147-170).
Augustinus, De mendacio liber unus (PL 40, 487-518).
Augustinus, Enarrationes in Psalmos (PL 36, 67-1028; PL 36, 1033-1966); tł. J. Sulowski: Św. Augustyn, Objaśnienia Psalmów (Ps 58-77 [PSP t. 39] Ps 124-150 [PSP t. 42], z. 1) (Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej 1986).
Augustinus, Contra mendacium liber unus (PL, 40, 517-548).
Augustinus, Questionum in Heptateuchum libri septem (PL 34, 547-824); tł. J. Sulowski: Św. Augustyn, Problemy Heptateuchu (PSP 46, cz. I) (Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej 1986).
Augustinus, Sermones (PL 38, 591-595).
Ambroży z Mediolanu, Hexaemeron; tł W. Szołdrski, (PSP 4) (Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej 1969).
Ambroży z Mediolanu, Listy T.3: 70-77; tł. P. Nowak (BOK) (Kraków: Wydawnictwo M 2012).
Ahren E., „The Sin of Sodom in Late Antiquity”, Journal of the History of Sexuality 27 (2018) no. 2, 209-233. (Crossref)
Anagnostou-Laoutides E., „Luxuria and Homosexuality in Suetonius, Augustine, and Aquinas”, The Mediaeval Journal 5 (2015) no. 2, 1-32. (Crossref)
Beatrice B.F., „Sessualità”, Dizionario patristico e di antichità cristiane (red. A. di Berardino) (Casale Monferrato: Casa Editrice Marietti 1983) v. 2, 3166-3171.
Burnell P., „Concupiscenza”, Dizionario patristico e di antichità cristiane (red. A. di Berardino) (Casale Monferrato: Casa Editrice Marietti 1983) v. 2, 443-448.
Campenhausen, Ojcowie Kościoła; tł. K. Wierszyłowski (Warszawa: Wydawnictwo Cyklady 1998).
Carden M., Sodomy. A History of a Christian Biblical Myth (London: Equinox Publishing Ltd. 2004).
Chadwick H., Augustyn; tł. T. Szafrański (Warszawa: Prószyński i S-ka SA 2000).
Cipriani N., „Agostino di Ippona”, Letteratura patristica (red. A. di Berardino, G. Fedaldo, M. Simonetti) (Roma: Edizioni San Paolo 2007), 38-51.
Coyle J.K., „Faustum Manichaeum, Contra”, Agostino. Dizionario enciclopedico (red. A.D. Fitzgerald, red. wł. L. Alici, A. Pieretti) (Roma: Città Nuova Editrice 2007), 711-713.
Crompton L., Homosexuality and Civilization (Cambridige, Massachusetts and London: Harvard University Press, Belknap 2003). (Crossref)
Czym jest człowiek? (Ps 8,5). Zarys antropologii biblijnej (tł. H. Witczyk) (Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana 2019).
Danielou J., Święci ‹poganie› Starego Testamentu. Pisma wybrane (tł. Sz. Fedorowicz) (Kraków: Wydawnictwo WAM 2013).
De Margerie B., Introduction à l’histoire de l’exégèse. III. – Saint Augustin (Paris: Les Éditions du Cerf 2009).
Grassi, Sodoma. Persecuzioni, affetti, pratiche sociali (secoli V-XVIII) (Roma: Carocci editore S.p.A. 2019).
Grossi V., Leggere la Bibbia con S. Agostino (Brescia: Editrice Queriniana 1999).
Grossi V., „Sessualità”, Agostino. Dizionario enciclopedico (red. A.D. Fitzgerald, red. wł. L. Alici, A. Pieretti) (Roma: Città Nuova Editrice 2007), 1305-1308.
Hogan L., „Homosexualität im Alten Und Neuen Testament”, Homosexualität aus katholischer Sicht (red. A. Laun) (Eichstätt: Franz-Sales-Ferlag 2001), 151-160.
Hunter D.G., „Etica sessuale”, Agostino. Dizionario enciclopedico (red. A.D. Fitzgerald, red. wł. L. Alici, A. Pieretti) (Roma: Città Nuova Editrice 2007), 684-686.
Jordan M.D., The Invention of Sodomy in Christian Theology (Chicago: University of Chicago Press 1997).
Kornatowski W., Społeczno-polityczna myśl św. Augustyna (Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax 1965).
Lemański J, Księga Rodzaju rozdziały 11,27-36,43 (NKB.ST 1/2, red. i tł. J. Lemański) (Częstochowa: Św. Paweł 2014).
Lewandowski P., Grzech sodomii w przestrzeni politycznej, prawnej i społecznej polski nowożytnej (Wydawnictwo internetowe e-bookowo 2014).
Loader J.A., A Tale of Two Cities: Sodom and Gomorrah in the Old Testament, early Jewish, early Christian Traditions (Kampen: J.H. Kok Publishing House 1990).
Łupińki J., „The concubinage of St. Augustine”, Studia Teologiczne: Białystok, Drohiczyn, Łomża, 35 (2017), 261-279.
Pacioni V., „Ordine”, Agostino. Dizionario enciclopedico (red. A.D. Fitzgerald, red. wł. L. Alici, A. Pieretti) (Roma: Città Nuova Editrice 2007), 1029-1030.
Piccolomini R., Monopoli N., L’attualità di Agostino. Commento alla Lettera apostolica «Agostino d’Ippona» di Giovanni Paolo II (Roma: Città Nuova Editrice 1976).
Skrzydlewski Wł.B., Etyka seksualna. Przemiany i perspektywy (Kraków: Wydawnictwo M 1999).
Sodoma distrutta. Le parole dei Santi e Papi contro l’omosessualismo (pref. lek. S. De Mari) (Cermentate: Edizioni Radio Spada 2018).
Spindelböck J., „Die sittliche Beurteilung der Homosexualität. Moralhistorische Anmerkungen zum christlichen Standpunkt”, Homosexualität aus katholischer Sicht (red. A. Laun) (Eichstätt: Franz-Sales-Ferlag 2001), 161-178.
„Tavola delle opere di Agostino. Note”, Agostino. Dizionario enciclopedico (red. A.D. Fitzgerald, red. wł. L. Alici, A. Pieretti) (Roma: Città Nuova Editrice 2007), 66.
Vaccaro J.L., „Abramo”, Agostino. Dizionario enciclopedico (red. A.D. Fitzgerald, red. wł. L. Alici, A. Pieretti) (Roma: Città Nuova Editrice 2007), 105.
van Fleteren F., „Confessiones (Le confessioni)”, Agostino. Dizionario enciclopedico (red. A.D. Fitzgerald, red. wł. L. Alici, A. Pieretti) (Roma: Città Nuova Editrice 2007), 448-457.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Sylwester Jaśkiewicz, prezbiter diecezji radomskiej, absolwent Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego w Rzymie, doktor habilitowany nauk teologicznych. Od 2020 r. adiunkt dydaktyczno-badawczy Katedry Pneumatologii, Eklezjologii i Mariologii KUL. Autor publikacji z zakresu teologii dogmatycznej i spuścizny św. Augustyna.
https://orcid.org/0000-0002-4941-3610Licencja
Autor/Autorzy udziela/ją Licencjobiorcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji, zgodnie z postanowieniami załącznika: LICENCJA NA KORZYSTANIE Z UTWORU
