Motyw gwiazdy w Ewangelii według św. Mateusza (2,1-12)
Krzysztof Mielcarek
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , PolskaAbstrakt
Obraz gwiazdy w Ewangelii św. Mateusza był wielokrotnie komentowany przez egzegetów. Dawniejsze wyjaśnienia oparte na astronomicznych zjawiskach tylko w pewnym stopniu mogą przyczynić się do zrozumienia opowiadania. Inne interpretacje wspominają o wierzeniach starożytnych na temat zjawień gwiazd przy narodzinach ważnych ludzi, ale i one mogą pełnić jedynie funkcję naukowej hipotezy. Nie rozstrzygając dyskusji na temat historycznego tła wydarzeń opisanych w opowiadaniu Mateusza, warto przyjrzeć się bliżej znaczeniu frazy en tē anatolē. Bogata panorama starotestamentowych tekstów i powiązania między czasownikiem anatellō (LXX) i jego hebrajskim odpowiednikiem zāraḥ ukazują szerszy kontekst i nowe możliwości jej rozumienia. Zaproponowane wyjaśnienie wspiera waga narracyjnej funkcji gwiazdy w opowiadaniu, w którym magowie prowadzeni jej światłem docierają do Nowonarodzonego Króla.
Słowa kluczowe:
Nowy Testament, Ewangelia Mateusza, Ewangelia Dzieciństwa, gwiazda, anatoleBibliografia
Adamczewski B., „Magowie ze Wschodu: za gwiazdą, przez Synaj, do Jezusowego Kościoła (Mt 2,1-12)”, Studia z biblistyki VIII (red. R. Bartnicki) (Warszawa: UKSW, 2012) 25-38.
Ausubel N., A Treasury of Jewish Folklore: Stories, Traditions, Legends, Humor, Wisdom and Folk Songs of the Jewish People (New York: Crown Publishers, 1948).
Bartoszewicz I., „Trzej Królowie. Retoryczna interpretacja pewnej biblijnej opowieści (Mt 2,1-12)”, Rozprawy Komisji Językowej (Wrocław) 33 (2006) 197-204.
Blass F. – Debrunner A. – Funk R.W., A Greek Grammar of the New Testament and Other Early Christian Lite-rature (Chicago: University of Chicago Press, 1961).
Brown R.E., The Birth of the Messiah. A Commentary on the Infancy Narratives in the Gospel of Matthew and Luke (New York: Doubleday, 1999).
Clines D.J.A., Job 1–20 (WBC 56B) (Dallas: Word 2002).
Cramer F.H., Astrology in Roman Law and Politics (Philadelphia: American Philosophical Society, 1954).
Davies W.D. – Allison D.C., A Critical and Exegetical Commentary on the Gospel According to Saint Matthew (London – New York: T&T Clark, 2004).
The Dictionary of the Classical Hebrew (DCH), (red. D.J.A. Clines) (Sheffield: Academic Press, 1996) III.
Durham J.I., Exodus (Word Biblical Commentary 3; Dallas: Word, 2002).
Fitzmyer J.A, „The Aramaic «Elect of God» Text from Qumran Cave IV”, Catholic Biblical Quarterly 27(1965) 348-372.
Gibson S., „Bar Kochba”, Encyclopaedia Judaica (red. F. Skolnik – M. Berenbaum et al.) (New York: Keter Publishing House, 20072) III, 156-162.
Gingerich O., „Kepler’s De Vero Anno (1614)”, The Star of Bethlehem and the Magi. Interdisciplinary Perspectives from Experts on the Ancient Near East, the Greco-Roman World, and Modern Astronomy (red. G.H. van Kooten – P. Barthel) (Leiden: Brill, 2015) 3-16.
Lust J. – Eynikel E. – Hauspie K., A Greek English Lexicon of the Septuagint (Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1992).
Liddell H.G. – Scott R. – Jones H.S. – McKenzie R., A Greek-English Lexicon (Oxford: Clarendon
91940.[1994]).
Bauer W. – Danker F.W. – Arndt W.F. – Gingrich F.W., A Greek-English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature (Chicago, IL – London: University of Chicago Press 32000).
Hagner D.A., Matthew 1–13 (WBC 33A; Dallas: Word, 2002). (Crossref)
Koehler L. – Baumgartner W. – Stamm J.J., The Hebrew and Aramaic Lexicon of the Old Testament (Leiden – New York, NY – Köln: Brill 1994-2000) I-V (=HALOT).
Hobbs T.R., 2 Kings (WBC 13; Dallas: Word, 2002).
Holzmeister M. – La stella dei Magi, La Civiltà Cattolica 93 (1942) 1-22
Louw J.P. – Nida E.A., Greek-English Lexicon of the New Testament: Based on Semantic Domains (electronic ed. of the 2nd edition) (New York: United Bible Societies, 1996).
Łach J., „Pokłon magów (Mt 2,1-12)”, Ruch Biblijny i Liturgiczny 29/5-6 (1976) 260-270. (Crossref)
Mole M., „O Magach ze Wschodu”, Ruch Biblijny i Liturgiczny 2/6 (1949) 441-446. (Crossref)
Paciorek A., Ewangelia według świętego Mateusza. Rozdziały 1–13 (NKB.NT I/1; Częstochowa: Edycja Świętego Pawła, 2004).
Rosen¬berg R.A., |„«The Star of the Messiah» Reconsidered”, Biblica 53 (1972) 105-109.
Schalit A., König Herodes: Der Mann und sein Werk (Berlin: Walter de Gruyter, 1969).
Schaumberger P.L., „Textus cuneiformis de stella Magorum”, Biblica 6 (1925) 444-449.
Stauffer E., Jesus and his Story (London: SCM, 1967).
Stefański J., „Poznanie Boga przez pogan w Nowym Testamencie”, Nowy Testament a religie (red. I.S. Ledwoń) (Lublin: Wydawnictwo KUL, 2011) 201-232.
Stuckrad K. von, „Stars and Powers: Astrological Thinking in Imperial Politics from Hasmoneans to Bar Kochba”, The Star of Bethlehem and the Magi. Interdisciplinary Perspectives from Experts on the Ancient Near East, the Greco-Roman World, and Modern Astronomy (red. G.H. van Kooten – P. Barthel) (Leiden: Brill, 2015) 387-398. (Crossref)
Titus J., „A Shining Community: A Mission Model. An Exegetical Comparative Study of Is 60:1-9 and Mt 2:1-12”, Indian Theological Studies 42/1-4 (2005) 307-335.
Żywica Z., „Dwie postawy wobec Mesjasza Izraela (Mt 2,1-12)”, Warmińskie Wiadomości Diecezjalne 68 (2003) 138-143.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Krzysztof Mielcarek, doktor habilitowany nauk teologicznych, profesor KUL, kierownik Katedry Egzegezy Ewangelii i Pism Apostolskich KUL. Głównym przedmiotem badań jest Dzieło Łukaszowe i Septuaginta.
Licencja
Autor/Autorzy udziela/ją Licencjobiorcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji, zgodnie z postanowieniami załącznika: LICENCJA NA KORZYSTANIE Z UTWORU
