Światłość Bożego mieszkania według pism qumrańskich w kontekście tradycji biblijnej i apokryficznej
Mateusz Targoński
Abstrakt
Artykuł ukazuje sposób w jaki obraz światła jest używany do opisania Bożego mieszkania w pismach pochodzących ze wspólnoty qumrańskiej. Pierwsza jego część kreśli tło zawarte w Biblii Hebrajskiej, pozwalające zrozumieć fundament na którym budowana była teologia judaizmu drugiej świątyni. Druga część analizuje dwa najważniejsze teksty niekanoniczne, które silnie oddziaływały na teologię wspólnoty z Qumran: „1 Księgę Henocha” oraz „Księgę Jubileuszów”. W ostatniej części przeanalizowane są dwa najistotniejsze teksty spośród zwojów znad Morza Martwego, ukazujące światłość Bożego mieszkania: „Pieśń Ofiary Szabatowej” oraz „Dzieła Boże”. Wskazane są również przykłady nawiązań o charakterze eschatologicznym zawarte w innych tekstach wspólnoty.
Słowa kluczowe:
światło, mieszkanie Boga, niebo, QumranBibliografia
Botterweck G.J. – Ringgren H. – Fabry H.-J. (red.), Theological Dictionary of the Old Testament (Grand Rapids, MI: Eerdmans 1974, 1998) I, IX (=TDOT).
Chazon E.G., „Human and Angelic Prayer in Light of the Dead Sea Scrolls”, Liturgical Perspectives: Prayer and Poetry in Light of the Dead Sea Scrolls (red. E.G. Chazon) (STDJ 48; Leiden – Boston: Brill, 2003) 35-47. (Crossref)
Collins J.J., Apocalypticism in the Dead Sea Scrolls (LDSS; London – New York: Routelegde, 1997). (Crossref)
Davila J.R., Liturgical Works (ECDSS 6; Grand Rapids, MI: Eerdmans, 2000).
Hanson K.L., „The Dead Sea Scrolls and the Language of Binary Opposition: A Structuralist/Post-structuralist Approach”, Australian Journal of Jewish Studies 22 (2008) 26-55.
Heger P., „Another Look at Dualism in Qumran Writings”, Dualism in Qumran (red. G.G. Xeravits) (London – New York: T&T Clark, 2010) 39-101.
Homerski J., Księga Daniela. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz – ekskursy (Poznań: Pallottinum, 2008).
Hogeterp A.L.A., Expectations of the End. A Comparative Traditio-Historical Study of Eschatological, Apocalyptic and Messianic Ideas in the Dead Sea Scrolls and the New Testament (STDJ 83; Leiden – Boston: Brill, 2009). (Crossref)
Liddell H.G. – Scott R., A Greek-English Lexicon (Revised and Augmented by H.S. Jones) (Oxford: Oxford University Press, 91925-1940) I-II (=LSJ).
Łach S., Księga Psalmów. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz – ekskursy (red. J. Łach) (Poznań: Pallottinum, 1990).
Milik J.T. (red.), The Books of Enoch. Aramaic Fragments of Qumrân Cave 4 (Oxford: Clarendon Press, 1976).
Muchowski P., Komentarze do rękopisów znad Morza Martwego (JiH 1; Poznań: WN UAM, 22005).
Muchowski P., Rękopisy znad Morza Martwego. Qumran – Wadi Murabbaʽat – Masada – Nachal Chewer (BZ.TNT 5; Kraków: The Enigma Press, 22000).
Newsom C., „Heaven”, EDSS, 338-340.
Newsom C., „«Sectually Explicit» Literature from Qumran”, The Hebrew Bible and Its Interpreters (red. W. Propp) (Winona Lake, IN: Eisenbrauns, 1990) 167-187.
Nitzan B., „The Idea of Creation and Its Implications in Qumran Literature”, Creation in Jewish and Christian Tradition (red. H.G. Reventlow – Y. Hoffman) (JSOT.SS 319; Sheffield: Sheffield Academic Press, 2002) 240-264.
Parchem M., Biblijny język aramejski. Gramatyka, kompletne preparacje, słownik (BeJ 5; Pelplin: Bernardinum, 2016).
Parchem M., Księga Daniela. Wstęp, przekład z oryginału, komentarz (NKB.ST 26; Częstochowa: Edycja Świętego Pawła, 2008).
Rubinkiewicz R. (red.), Apokryfy Starego Testamentu (PSB 13; Warszawa: Vocatio, 1999).
Schiffman L.H. – VanderKam J.C. (red.), Encyclopedia of the Dead Sea Scrolls (Oxford: Oxford University Press, 2000) I-II (=EDSS). (Crossref)
Scott J.M., On Earth as in Heaven. The Restoration of Sacred Time and Sacred Space in the Book of Jubilees (SJSJ 91; Leiden – Boston: Brill, 2005). (Crossref)
Segal M., The Book of Jubilees. Rewritten Bible, Redaction, Ideology and Theology (SJSJ 117; Leiden – Boston: Brill, 2007).
Stokes R.E., „The Throne Visions of Daniel 7, 1 Enoch 14, and the Qumran Book of Giants (4Q530): An Analysis of Their Literary Relationship”, Dead Sea Discoveries 15 (2008) 340-358. (Crossref)
Szymik S., „Qumran a kanon Biblii Hebrajskiej”, Qumran. Pomiędzy Starym a Nowym Testamentem (red. H. Drawnel – A. Piwowar) (ABL 2; Lublin: Wydawnictwo KUL, 2009) 77-91.
Wróbel M.S., Studia z Ewangelii Janowej (WKS 5; Tarnów: Biblos, 2009).
Van Dam C., The Urim and Thummim: A Means of Revelation in Ancient Israel (Winona Lake, IN: Eisenbrauns, 1997).
VanderKam J., „Book of Jubilees”, Encyclopedia of the Dead Sea Scrolls (Oxford: Oxford University Press, 2000) I-II, 434-438.
VanderKam J., „Reflections on Early Jewish Apocalypses”, Apokaliptyka wczesnego judaizmu i chrześcijaństwa (red. M.S. Wróbel) (ABL 6; Lublin: Wydawnictwo KUL, 2010) 13-28.
VanderKam J. (red.), The Book of Jubilees. A Critical Text (CSCO 510; Lovanii: E. Peeters, 1989).
Zdun P., Pieśni Ofiary Szabatowej z Qumran i Masady (TzPJ 1; Kraków: The Enigma Press, 1996).
Licencja
Autor/Autorzy udziela/ją Licencjobiorcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji, zgodnie z postanowieniami załącznika: LICENCJA NA KORZYSTANIE Z UTWORU
