Opcja preferencyjna na rzecz rodziny odpowiedzią Kościoła w Polsce na postępujący proces sekularyzacji
Marek Fiałkowski
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II , Polskahttps://orcid.org/0000-0002-4850-7420
Abstrakt
W artykule postawiono pytanie w jaki sposób Kościół może odpowiedzieć na wyzwanie sekularyzacji i przeciwstawić się jej skutkom? Przyjęto równocześnie założenie, że sekularyzacja nie jest zjawiskiem nieuchronnym, któremu należy poddać się poprzez przystosowanie do obecnej sytuacji, ale można wypracować właściwą odpowiedź na to zjawisko. Najbardziej odpowiedną reakcją jest priorytetowe potraktowania duszpasterstwa małżeństwa i rodziny. W tym celu, poprzez analizę nauczania Kościoła i opracowań teologicznych, ukazany został ich potencjał, wyrażający się przede wszystkim w sakramencie małżeństwa oraz fenomenie Kościoła domowego. Strategia Kościoła wobec procesów sekularyzacji winna być skoncentrowana na odkrywaniu bogactwa sakramentu małżeństwa oraz wspieraniu rodzin w niełatwym procesie stawania się Kościołem domowym. Inne działania duszpasterskie Kościoła powinny być dostosowane i skoncentrowane na tej strategii, gdyż wzmacniając rodzinę jako Kościół domowy same zyskują większą skuteczność.
Słowa kluczowe:
sakrament małżeństwa, rodzina, duszpasterstwo rodzin, Kościół domowy, sekularyzacjaBibliografia
Anderson, Carl Albert. 2023. “Wykład. Jan Paweł II w XX wieku.” In Profesor Carl A. Anderson: doktor Honoris Causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 51–63. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II.
Balthasar, Hans Urs von. 2005. Teologika. Vol. 3, Duch prawdy. Kraków: WAM.
Beinert, Wolfgang. 1980. “Ehe und Kirche.” Una Sancta 35: 271–78.
Benedykt XVI. 2005. “Rodzina chrześcijańska wspólnotą wychowania i wiary. Przemówienie do uczestników Kongresu Diecezji Rzymskiej.” L’Osservatore Romano 26 (9): 30–33.
Berger, Peter L. 1997. Święty baldachim: Elementy socjologicznej teorii religii. Translated by Włodzimierz Kurdziel. Kraków: Nomos.
Czaja, Andrzej. 2009. “Rodzina jako «Kościół domowy». Specyfika i uwarunkowania eklezjalności rodziny chrześcijańskiej.” In Rodzina wobec współczesnych wyzwań społeczno-kulturowych, edited by Julia Gorbaniuk and Beata Parysiewicz, 131–40. Wydawnictwo KUL.
Fiałkowski, Marek. 2010. Formacja chrześcijańska katolików świeckich w świetle nauczania Kościoła Współczesnego: Studium teologicznopastoralne. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Fiałkowski, Marek. 2013. “Rodzina jako Kościół domowy.” In Duszpasterstwo rodzin. Refleksja naukowa i działalność pastoralna, edited by Ryszard Kamiński, Grzegorz Pyźlak, and Jacek Goleń, 703–17. Lublin: Bonus Liber.
Fiałkowski, Marek. 2014. “Małe grupy religijne środowiskiem ewangelizacji młodzieży.” Warszawskie Studia Pastoralne 9 (1): 213–28.
Fiałkowski, Marek. 2016. “Działalność apostolska rodziny w środowisku lokalnym.” In Duszpasterstwo rodzin w parafii, edited by Jacek Goleń and Dariusz Lipiec, 153–67. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Fiałkowski, Marek. 2018. “Rola zrzeszeń religijnych we wspólnotowym towarzyszeniu młodzieży w rozwoju wiary.” In Duszpasterstwo młodzieży w Polsce wobec współczesnych przemian, edited by Piotr Ochotny, Mateusz Jakub Tutak, and Tomasz Wielebski, 235–58. Gotów.
Franciszek. 2016. Adhortacja apostolska Amoris laetitia (= AL).
Gnilka, Joachim. 2002. Teologia Nowego Testamentu. Translated by Wiesław Szymona. Kraków: Wydawnictwo M.
Jan Paweł II. 1981. Adhortacja apostolska Familiaris consortio (= FC).
Kasper, Walter. 1977. Zur Theologie der christlichen Ehe. Mainz: Grünewald.
Katechizm Kościoła Katolickiego. 2002. Poznań: Pallottinum (= KKK).
Koch, Kurt. 2010. “Rodzina jako Kościół domowy w myśli Benedykta XVI.” In Rodzina jako Kościół domowy, edited by Antoni Tomkiewicz and Włodzimierz Wieczorek, 207–30. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Krzywda, Józef. 2002. “Sakramentalność przymierza małżeńskiego w świetle nowego prawa.” In Sakramentalność małżeństwa, edited by Zdzisław Józef Kijas and Józef Krzywda, 37–52. Kraków: Wydawnictwo Naukowe PAT.
Longosz, Stanisław. 2004. “Rodzina wczesnochrześcijańska Kościołem domowym.” Roczniki Teologiczne 51 (10): 27–56.
Longosz, Stanisław. 2010. “Geneza pojęcia «rodzina Kościołem domowym» w tradycji patrystycznej.” In Rodzina jako Kościół domowy, edited by Antoni Tomkiewicz and Włodzimierz Wieczorek, 35–45. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Mariański, Janusz. 2021. “Dom rodzinny w opinii młodzieży polskiej.” In Małe Miasta. Dom polski w refleksji badawczej, edited by Mariusz Zemło, 619–64. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Miras, Jorge, and Juan Ignacio Bañares. 2009. Małżeństwo i rodzina: Wprowadzenie teologiczne. Poznań: Wydawnictwo Świętego Wojciecha.
Papieska Komisja do spraw Rodziny. 1976. “Małżeństwo sakramentem.” Życie i Myśl 25 (6): 98–99.
Poręba, Piotr. 1991. “Rodzina chrześcijańska «małym Kościołem».” In Wychowanie w rodzinie, edited by Franciszek Adamski, 93–110. Kraków: WAM.
Rada do spraw Rodziny Konferencji Episkopatu Polski. 2009. Służyć prawdzie o małżeństwie i rodzinie. Dokumenty Konferencji Episkopatu Polski. Warszawa: Biblos.
Ratzinger, Joseph. 1999. “Ruchy kościelne i ich teologiczne miejsce.” Communio 19 (6): 78–102.
Skowronek, Alfons. 1996. Małżeństwo i kapłaństwo jako spotęgowanie chrześcijańskiej egzystencji. Włocławek: Włocławskie Wydawnictwo Diecezjalne.
Sobór Watykański II. 1965a. Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim Gravissimum educationis (= DWCH).
Sobór Watykański II. 1965b. Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes (= KDK).
Śmigiel, Wiesław. 2015. Eklezjalność zrzeszeń religijnych. Pelplin: Bernardinum.
Wysocki, Józef. 1990. Rytuał rodzinny. Aby rodzina była bardziej Kościołem. 9th ed. Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne.
Zarembski, Zbigniew. 2010. “Kościół domowy w nauczaniu Jana Pawła II.” In Rodzina jako Kościół domowy, edited by Antoni Tomkiewicz and Włodzimierz Wieczorek, 189–204. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Żurowski, Marian. 1978. “Rodzina «domowym Kościołem».” Chrześcijanin w Świecie 10 (12): 44–70.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Marek Fiałkowski OFMConv, dr hab. teologii pastoralnej; kierownik Katedry Teologii Pastoralnej KUL. W badaniach naukowych koncentrują się na zagadnieniach relacji Kościoła i świata, obecności chrześcijan w życiu społeczno-politycznym, duszpasterstwie nadzwyczajnym, teologii i problemach rodziny oraz na teologii i formach aktywizacji laikatu w Kościele i świecie. Autor książki Formacja chrześcijańska katolików świeckich w świetle nauczania Kościoła współczesnego. Studium teologicznopoastoralne (Lublin 2010), współautor książek: Fenomen niewiary w świetle dialogicznej natury Kościoła (Toruń: 2018), Młodzi w Kościele. Inspiracje dla duszpasterstwa młodzieży w świetle posynodalnej adhortacji „Christus vivit”. (Opole 2021) oraz ponad 80 artykułów z zakresu teologii pastoralnej, recenzji, sprawozdań, haseł i biogramów leksykalnych oraz współredaktor Leksykonu teologii pastoralnej (Lublin 2006).
https://orcid.org/0000-0002-4850-7420Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor/Autorzy udziela/ją Licencjobiorcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji, zgodnie z postanowieniami załącznika: LICENCJA NA KORZYSTANIE Z UTWORU
